Γράφει η Αθηνά Κωνσταντέλλου, Δικηγόρος – Περιφερειακής Συμβούλου Αν. Αττικής με τον συνδυασμό «Αττική Μπροστά» του Περιφερειάρχη Νίκου Χαρδαλιά
Η Αττική αλλάζει. Και αλλάζει ουσιαστικά. Η Περιφέρεια Αττικής προχωρά με σχέδιο, τεκμηρίωση και θεσμική συνέχεια σε μία από τις πιο καθοριστικές στρατηγικές παρεμβάσεις στην πρόσφατη ιστορία της μητροπολιτικής Αθήνας: τη δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου «ΑΕΝΑΟΝ – Το Ανοικτό Πάρκο της Μεσογείου». Πρόκειται για ένα έργο υψηλού περιβαλλοντικού και πολεοδομικού αποτυπώματος, που δεν περιορίζεται σε μια τεχνική ανάπλαση, αλλά εισάγει ένα νέο υπόδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης και επανασύνδεσης του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον.
Η ανάπλαση του Φαληρικού Όρμου υλοποιείται με την καθοδήγηση του Περιφερειάρχη Νίκου Χαρδαλιά και σε διαρκή συνέργεια με τους συναρμόδιους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες. Με συνολική έκταση 541 στρεμμάτων και προϋπολογισμό 370 εκατομμυρίων ευρώ, το έργο αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη αστική ανάπλαση που έχει πραγματοποιηθεί στην Αττική. Στόχος είναι να αντιμετωπιστούν δομικά οι χρόνιες παθογένειες του παραλιακού μετώπου, να αποκατασταθεί η σχέση της πόλης με τη θάλασσα και να αναδειχθεί η παράκτια Αττική ως πρότυπο περιβαλλοντικού και δημόσιου χώρου για όλους.
Η πολεοδομική αυτή τομή δεν περιορίζεται στη μορφολογική αναβάθμιση. Συνιστά ουσιαστική παρέμβαση σε καίρια προβλήματα της περιοχής, όπως τα πλημμυρικά φαινόμενα που για δεκαετίες έθεταν σε κίνδυνο δεκάδες χιλιάδες κατοίκους. Η αντιπλημμυρική θωράκιση που υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου καλύπτει περισσότερους από 140.000 κατοίκους, προσφέροντας ασφάλεια και ανθεκτικότητα απέναντι στην κλιματική κρίση. Η υπογειοποίηση της Λεωφόρου Ποσειδώνος αποκαθιστά την οπτική και λειτουργική συνέχεια της πόλης με το θαλάσσιο μέτωπο, ενώ η ανάπλαση 220 στρεμμάτων δημόσιου χώρου δίνει πίσω στους πολίτες έναν τόπο ζωής, συνάντησης και ελευθερίας.
Κεντρική φιλοσοφία του έργου είναι η αρχή της καθολικής προσβασιμότητας. Το Πάρκο ΑΕΝΑΟΝ σχεδιάστηκε ως ένας 100% ελεύθερος και δημόσιος χώρος. Όλα τα σημεία του θα είναι ανοιχτά και προσβάσιμα σε όλους τους πολίτες, χωρίς περιορισμούς ή αντίτιμα. Ούτε η είσοδος στο πάρκο, ούτε η πρόσβαση στις παραλίες θα υπόκεινται σε οικονομική επιβάρυνση. Οι πολίτες θα μπορούν να απολαμβάνουν τη θάλασσα και τις υποδομές αναψυχής χωρίς αποκλεισμούς, γιατί το ΑΕΝΑΟΝ είναι χώρος κοινός, δημόσιος και ισότιμα ανήκει σε όλους.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο πράσινο αποτύπωμα του έργου. Μετά από ευρεία δημόσια διαβούλευση, η Περιφέρεια Αττικής προχώρησε στην ενίσχυση του φυσικού τοπίου, αυξάνοντας την προβλεπόμενη φύτευση από 45% σε 73% της συνολικής έκτασης. Στο πλαίσιο αυτό, φυτεύονται 4.000 νέα δέντρα και πάνω από 210.000 θάμνοι και φυτά, με στόχο τη δημιουργία ενός πραγματικού πνεύμονα ζωής, που δεν εξυπηρετεί μόνο την αισθητική εμπειρία, αλλά και τη βιοκλιματική ανακούφιση της περιοχής. Το υπόλοιπο ποσοστό αξιοποιείται αποκλειστικά για ήπιες χρήσεις πολιτισμού, αθλητισμού και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Το ΑΕΝΑΟΝ ενσωματώνει τις αρχές της Νέας Ευρωπαϊκής Πρωτοβουλίας New Bauhaus, προάγοντας έναν δημόσιο χώρο όπου η βιωσιμότητα, η ποιότητα σχεδιασμού και η κοινωνική συμπερίληψη συνυπάρχουν. Το έργο υλοποιείται με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, τόσο από το ΕΣΠΑ 2014–2020 όσο και από το νέο Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» του ΕΣΠΑ 2021–2027, εξασφαλίζοντας τη μακροπρόθεσμη αντοχή και λειτουργικότητά του. Παράλληλα, έχουν ήδη δρομολογηθεί συμπληρωματικές υποδομές, όπως η διευθέτηση της εκβολής του Ιλισού ποταμού, που αναμένεται να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο τη λειτουργικότητα και την ανθεκτικότητα της παρέμβασης.
Η αδιάλειπτη εποπτεία του Περιφερειάρχη Νίκου Χαρδαλιά και η συστηματική εργασία των τεχνικών υπηρεσιών διασφαλίζουν ότι το έργο εξελίσσεται εντός χρονοδιαγραμμάτων, με διαφάνεια, συνέπεια και αποτελεσματικότητα. Σε μια περίοδο που οι πολίτες ζητούν απτά αποτελέσματα και έργα ουσίας, η Αυτοδιοίκηση μπορεί να αποδείξει ότι είναι όχι απλώς διαχειριστικός θεσμός, αλλά δύναμη σχεδιασμού και παραγωγής μέλλοντος.
Η δημιουργία του Πάρκου ΑΕΝΑΟΝ δεν είναι έργο μόνο για τους κατοίκους των παραλιακών δήμων. Είναι μια μητροπολιτική επένδυση για ολόκληρη την Αττική. Είναι μια βαθιά κοινωνική τομή που αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής, επανασυνδέει την πόλη με τη φυσική της γεωγραφία και αποδίδει στους πολίτες αυτό που δικαιούνται: δημόσιο χώρο, καθαρό αέρα, ανοιχτή θάλασσα.
Ως Περιφερειακή Σύμβουλος Αττικής, παρακολουθώ στενά την υλοποίηση αυτού του έργου και στέκομαι δίπλα στην προσπάθεια. Σήμερα περισσότερο από ποτέ, οφείλουμε να σχεδιάζουμε με γνώμονα τη βιωσιμότητα, και να υλοποιούμε με γνώμονα τον άνθρωπο, τη χρησιμότητα και τον κοινωνικό αντίκτυπο.
Το ΑΕΝΑΟΝ – Το Ανοικτό Πάρκο της Μεσογείου δεν είναι απλώς ένα περιβαλλοντικό έργο. Ένα σύμβολο μετάβασης σε μια πιο ανθεκτική, πράσινη και δημοκρατική πόλη. Μια επένδυση στον άνθρωπο και στο κοινό μας μέλλον.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η Φωνή της Ανατολικής Αττικής
