Σε στάδιο επεξεργασίας προκειμένου να δημοσιοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν οι τελικές αποφάσεις βρίσκεται σχέδιο των τραπεζών που θα προβλέπει το «πάγωμα» του επιτοκίου Euribor, με βάση το οποίο διαμορφώνονται τα κυμαινόμενα επιτόκια στη στεγαστική πίστη και έχει οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις το κόστος δανεισμού τους τελευταίους μήνες.
Όπως αναφέρουν επιβεβαιωμένες τραπεζικές πηγές, το σχέδιο των τραπεζών, που αποτέλεσε και ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στην συνάντηση με το υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, ο οποίος σε σταθερή βάση προτρέπει τις τράπεζες να προβούν σε δράσεις προς την κατεύθυνση αυτή, θα έχει ως στόχο να περιλαμβάνει όλα τα στεγαστικά δάνεια, τόσο εκείνα που αφορούν στην πρώτη κατοικία όσο και τα δάνεια για δευτερεύουσα κατοικία, με την προϋπόθεση ότι πρόκειται για δάνεια που έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο και εξυπηρετούνται κανονικά.
Σύμφωνα με στοιχεία από πλευράς τραπεζών, η πλειονότητα των στεγαστικών δανείων, άνω του 90%, που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους είναι με κυμαινόμενο επιτόκιο, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η στροφή προς τα σταθερά επιτόκια έγινε στη διάρκεια της τελευταίας διετίας.
Ο σχεδιασμός της εξειδίκευσης γίνεται χωριστά από κάθε τράπεζα, με κεντρικό όμως στόχευση το «πάγωμα» των αυξήσεων στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων από τις αυξήσεις στο Euribor, ώστε να δοθεί ανάσα στους δανειολήπτες και να αποφευχθεί το οποιοδήποτε ενδεχόμενο δημιουργίας νέας γενιάς κόκκινων δανείων, σε μια στιγμή μάλιστα που οι τράπεζες έχουν καταφέρει να μειώσουν τα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μονοψήφια νούμερα, προσεγγίζοντας σταδιακά το μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Όπως επισημαίνεται από όλες τις πλευρές το σχέδιο θα λαμβάνει υπόψη και θα ακολουθεί αυστηρά τους εποπτικούς κανόνες από έχουν τεθεί από πλευράς SSM και Επιτροπής Ανταγωνισμού, όπως άλλωστε γίνεται κάθε φορά που αναλαμβάνονται τέτοιου είδους δράσεις και πρωτοβουλίες.
Ο ξεχωριστός σχεδιασμός ανά τράπεζα θα μπορεί επίσης να περιλαμβάνει για κάποιες τράπεζες και επισκευαστικά δάνεια που χορηγήθηκαν συμπληρωματικά στεγαστικών δανείων, μια πρακτική που ήταν διαδεδομένη στο παρελθόν όταν η χρηματοδότηση για αγορά ακινήτων ήταν ακόμη και με μηδενική ίδια συμμετοχή του δανειολήπτη. Κάτι που σήμερα έχει αλλάξει καθώς οι τράπεζες χορηγούν δάνεια για αγορά ακινήτου σε ποσοστό μεταξύ 70%-80% με το υπόλοιπο να καλύπτεται από ιδία κεφάλαια του δανειολήπτη. Ο αριθμός των δανείων που θα αφορά τις νέες αυτές ανακοινώσεις, οι οποίες αναμένονται πιθανότατα πριν το Πάσχα, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις τραπεζών είναι μεταξύ 400.000-500.000 δανείων.
1) Πώς ακριβώς θα ισχύσει το πλαφόν στα επιτόκια;
Επί της ουσίας οι τράπεζες θα «κλειδώσουν» το επιτόκιο που ίσχυε σε μία συγκεκριμένη ημερομηνία, απορροφώντας οι ίδιες τις όποιες αυξήσεις προκύψουν στο μέλλον. Έστω, δηλαδή, ότι ως ημερομηνία αναφοράς λαμβάνεται η 31η Μαρτίου. Τότε, το Euribor ενός μηνός ήταν στο 2,915% και του τριμήνου στο 3,038%. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το επιτόκιο για ένα στεγαστικό δάνειο, ύψους 100.000 ευρώ, 20ετίας και περιθώριο 2,5% – που καθορίζεται με βάση το ρίσκο του πελάτη, αλλά και μία σειρά άλλων παραγόντων – θα παραμείνει στα σημερινά επίπεδα του 5,5% ανεξαρτήτως της πολιτικής που θα αποφασίσει να ακολουθήσει η ΕΚΤ. Το κόστος, δηλαδή, θα διαμορφωθεί πέριξ των 695 ευρώ, αυξημένο μεν, κατά 159 ευρώ εν συγκρίσει με τον περασμένο Ιούλιο, σταθερό δε, για το επόμενο κρίσιμο διάστημα που επίκεινται νέες αναπροσαρμογές στα επιτόκια.
2) Ποιους αφορά το «πάγωμα»;
Όλους τους ενήμερους δανειολήπτες με στεγαστικά, αλλά και επισκευαστικά δάνεια, ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία. Σύμφωνα με πρόχειρες εκτιμήσεις, πρόκειται για περίπου 400.000 με 500.000 δάνεια.
3) Δεν θα υπάρξουν κριτήρια, όπως, για παράδειγμα, στο πρόγραμμα επιδότησης;
Όχι. Σε αντίθεση με το πρόγραμμα επιδότησης ίσης με το 50% της αύξησης των επιτοκίων, όπου έχουν τεθεί συγκεκριμένα κριτήρια (σ.σ. μετά και την τελευταία αύξηση κατά 30% το εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 27.300 ευρώ, ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού και η περιουσία τα 234.000 ευρώ), το συγκεκριμένο μέτρο θα είναι οριζόντιο.
4) Τι ισχύει για τα υπόλοιπα δάνεια που έχουν εγγύηση σε κατοικία; Μπορούν να επωφεληθούν του «παγώματος»;
Προς ώρας το σχέδιο των τραπεζών περιλαμβάνει μόνο τα στεγαστικά δάνεια και όχι γενικά όσα έχουν προσημείωση σε κατοικία, όπως, για παράδειγμα, τα επιχειρηματικά.
5) Πόσο θα διαρκέσει;
Οι πληροφορίες θέλουν τις τράπεζες να έχουν συμφωνήσει σε ένα πλαφόν για διάστημα ενός έτους.
6) Τι θα γίνει σε περίπτωση που τα επιτόκια μειωθούν νωρίτερα από το 12μηνο;
Αν και αρμόδιες πηγές εκτιμούν πως είναι μάλλον απίθανο να επέλθει αποκλιμάκωση των επιτοκίων σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, εντούτοις οι τράπεζες έχουν δεσμευθεί να διακόψουν το «πάγωμα», περνώντας την όποια μείωση στους δανειολήπτες.
7) Ποιο το κόστος της συγκεκριμένης δράσης;
Εκτιμάται πως θα επιβαρύνει τις τράπεζες με ένα ποσό πέριξ των 200 εκατ. ευρώ. Σε συνδυασμό δε και με το πρόγραμμα της επιδότησης, το συνολικό κόστος υπολογίζεται στα 300 με 400 εκατ. ευρώ.
8) Πότε θα τεθεί σε ισχύ;
Επίκεινται άμεσα οι σχετικές ανακοινώσεις, γεγονός που σημαίνει ότι αμέσως μετά τα επίμαχα δάνεια θα αρχίσουν να λειτουργούν ως σταθερά.
