Η εργαλειοποίηση της ενέργειας εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία ήρθε στο προσκήνιο με τον πιο δραματικό τρόπο μετά τις διαρροές που εντοπίστηκαν στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2. Τρεις διαρροές σε δύο διαφορετικούς αγωγούς μέσα σε λίγες ώρες είναι ένα φαινόμενο που δύσκολα θα το απέδιδε κανένας σε σύμπτωση, αναφέρουν εμφατικά οι διεθνείς αναλυτές.
Η πιθανότητα σαμποτάζ δεν μπορεί να αποκλειστεί από κανέναν και ολοένα ως σενάριο αποκτά όσο και περισσότερες πιθανότητες, αλλά οι δράστες είναι άγνωστοι.
Αντίστοιχα το συγκεκριμένο σενάριο ενισχύουν και οι αναφορές για εκρήξεις κοντά στους αγωγούς. Η Ρωσία, η οποία μείωσε τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη μετά την επιβολή κυρώσεων από τη Δύση για την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, είπε επίσης ότι η δολιοφθορά ήταν μια πιθανότητα και ότι οι διαρροές υπονόμευαν την ενεργειακή ασφάλεια της ηπείρου, αναφέρει το Reuters.
Σε ό,τι, όμως, και αν οφείλεται η διαρροή, υπάρχουν περισσότεροι από ένας «παίκτες» στο δράμα που θα προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση. Και περισσότεροι από ένας που ζημιώνονται πολλαπλά.
Και ποιος κερδίζει; Οι ΗΠΑ είχαν υποσχεθεί δια του Τζορτζ Μπάιντεν να «τελειώσουν» τον αγωγό – αυτό είχε πει ο πρόεδρος από τις αρχές κιόλας του έτους. Οπωσδήποτε όμως κερδίζει η Ρωσία η οποία όπως τονίζει το Bloomberg σε ανάλυσή του έχει μετατρέψει τον Nord Stream σε όπλο.
Έίναι η πρώτη ωφελημένη που αυξάνει ακόμη περισσότερο την πίεση στην Ευρώπη και τη μάχη που δίνει για να εξασφαλίσει αποθέματα.
Την Τρίτη οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας έως και 20%, με τις αγορές να προεξοφλούν ότι το πρόβλημα θα τραβήξει πολύ μακριά στο μέλλον. Οι τιμές εξακολουθούν να είναι κάτω από τις κορυφές του τρέχοντος έτους, αλλά παραμένουν πάνω από 200% υψηλότερες από τις αρχές Σεπτεμβρίου 2021. Το μήνυμα που μοιάζει να στέλνει η Μόσχα είναι ότι δεν θα διστάσει να παίξει βρώμικα.
Η πορεία που ακολουθούν στη Βαλτική Θάλασσα οι Nord Stream 1 (μαύρη γραμμή) και 2 (διακεκομμένη γραμμή):
Η Αρχή Ασφάλειας Πετρελαίου της Νορβηγίας (PSA) προέτρεψε τις πετρελαϊκές εταιρείες τη Δευτέρα να επαγρυπνούν για μη αναγνωρισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που φαίνονται να πετούν κοντά σε νορβηγικές υπεράκτιες πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου, προειδοποιώντας για πιθανές επιθέσεις.
Η μεγάλη προσπάθεια των Ευρωπαίων να βρούν νέες πηγές φυσικού αερίου εκτός Ρωσίας για τον χειμώνα που έρχεται σημαίνει ότι η διαρροή στους εκτός λειτουργίας αγωγούς δεν θα επηρεάσει βραχυπρόθεσμα τη διαθεσιμότητα του φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Σε βάθος χρόνου το περιστατικό στους αγωγούς υπενθυμίζει ότι ο ενεργειακός πόλεμος Ρωσίας και Ευρώπης θα έχει πολλά επεισόδια. Το Bloomberg σε ανάλυσή του τονίζει ότι το φυσικό αέριο ήταν ούτως ή αλλως όπλο στα χέρια του προεδρου της Ρωσίας, αλλά πλέον οι διαρροές ανοίγουν ένα νέο μέτωπο. Είναι, κατά κάποιο τρόπο, το επόμενο βήμα σε μια σειρά ενεργειών που ξεκίνησε από τον περιορισμό της ροής μέσω του Nord Stream 1 το καλοκαίρι και φτάνει στην καταστροφή των ίδιων των υποδομών που κάποτε θα μετέφερταν το φυσικό άεριο στην Ευρώπη.
Πλέον έχουμε μια κίνηση που ίσως είναι μη αναστρέψιμη – με δεδομένη τη δύσκολη επισκευή του αγωγού, ακόμη και αν η κρίση στην Ουκρανία τελειώσει. Σε κάθε περίπτωση, η διαρροή έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον, αν μη τι άλλο γιατί θα συνεχίζεται για ημέρες ή και εβδομάδες μέχρι να επιδιορθωθεί. Την ίδια ώρα, η διαχειρίστρια εταιρεία «Nord Stream AG» έσπευσε να διευκρινίσει ότι δεν μπορεί να υπολογίσει πότε θα αποκατασταθεί η δυνατότητα λειτουργίας του συστήματος αφήνοντας και αυτή ανοιχτό το ενδεχόμενο του σαμποτάζ.
«Κανένας από τους αγωγούς δεν θα παραδώσει πιθανό αέριο στην ΕΕ τον ερχόμενο χειμώνα»
Υπενθυμίζεται ότι, ο αγωγός «Nord Stream 1», ο οποίος αποτελείται από δύο παράλληλες γραμμές με δυνατότητα μεταφοράς 27,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως καθεμιά, άρχισε να προμηθεύει απευθείας αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία το 2011. Οι ροές μέσω του αγωγού, ο οποίος λειτουργούσε από τον Ιούλιο μόλις στο 20% της δυνατότητάς του, σταμάτησαν στο τέλος Αυγούστου και δεν επαναλήφθηκαν μετά τις εργασίες συντήρησής του. Από την πλευρά της, η Ρωσία υποστηρίζει ότι, για τη μη λειτουργία του αγωγού ευθύνονται ο ελαττωματικός εξοπλισμός σε ένα σημαντικό σταθμό συμπίεσης καθώς και οι δυτικές κυρώσεις εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Ο νέος αγωγός Nord Stream 2 δεν είχε ακόμη εισέλθει σε εμπορική λειτουργία. Το σχέδιο να το χρησιμοποιήσει για την προμήθεια φυσικού αερίου καταργήθηκε από τη Γερμανία λίγες μέρες πριν η Ρωσία στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία. «Οι πολλαπλές υποθαλάσσιες διαρροές σημαίνουν ότι κανένας από τους αγωγούς δεν θα παραδώσει πιθανό αέριο στην ΕΕ τον ερχόμενο χειμώνα, ανεξάρτητα από τις πολιτικές εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας», έγραψε σε σημείωμα του Eurasia Group.
Οι αγωγοί Nord Stream 1 και 2 έγιναν στόχοι δολιοφθορέων;
Η Ναυτιλιακή Αρχή της Σουηδίας εξέδωσε προειδοποίηση για δύο διαρροές στον αγωγό Nord Stream 1, την επομένη που εντοπίστηκε διαρροή στον κοντινό αγωγό «Nord Stream 2» που ώθησε τη Δανία να περιορίσει τη ναυσιπλοΐα και να επιβάλει μια μικρή ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, πάνω από τη συγκεκριμένη περιοχή.
«Σήμερα αντιμετωπίσαμε μια πράξη δολιοφθοράς, δεν γνωρίζουμε όλες τις λεπτομέρειες του τι συνέβη, αλλά βλέπουμε ξεκάθαρα ότι είναι μια πράξη δολιοφθοράς, που σχετίζεται με το επόμενο βήμα κλιμάκωσης της κατάστασης στην Ουκρανία», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι κατά τη διάρκεια των εγκαινίων ενός νέου αγωγού μεταξύ Νορβηγίας και Πολωνίας.
Από την πλευρά της, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, είπε ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η δολιοφθορά. «Μιλάμε για τρεις διαρροές με κάποια απόσταση μεταξύ τους και γι’ αυτό είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι είναι σύμπτωση», υποστήριξε. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, μίλησε για πολύ «ανησυχητικά νέα» επισημαίνοντας ότι οι διαρροές επηρέασαν την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της ηπείρου και σημείωσε ότι δεν αποκλείεται κανένα σενάριο, δηλαδή και της δολιοφθοράς.
Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες σε γερμανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι αρχές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο επίθεσης στο υποθαλάσσιο δίκτυο φυσικού αερίου και αυτή τη στιγμή οι γερμανικές, οι δανικές και οι σουηδικές αρχές ερευνούν όλα τα περιστατικά, σημειώνει το BBC.
Η πιθανότητα βλάβης που προκαλεί διαρροή, λόγω κακής συντήρησης ή λόγω δυσλειτουργίας, είναι ούτως ή άλλως σπάνια, λέει από την πλευρά της η διαχειρίστρια εταιρεία των αγωγών.
Η πιθανότητα ατυχήματος, λόγω μιας κατολίσθησης θεωρητικά δεν μπορεί να αποκλειστεί, αλλά δεν έχουν εντοπιστεί από τα γεωλογικά ινστιτούτα ενδείξεις για αυτό. Ούτε είναι πιθανόν να καταστραφεί ο αγωγός από τη δραστηριότητα ψαράδων ή από πρόσκρουση υποβρυχίου υποβρυχίων. Οι άνθρωποι κάνουν λάθη, αλλά είναι περίεργο να συνέβησαν όλα μαζί.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε σήμερα ότι είναι πολύ νωρίς για εικασίες. «Παρακολουθούμε τις εξελίξεις πολύ στενά», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, σημειώνοντας ότι «αυτό δεν έχει επηρεάσει ακόμη την ασφάλεια του εφοδιασμού μας», σύμφωνα με όσα μετέδωσε το Euronews.
