Στη διαχείριση των απορριμμάτων και τις προσπάθειες που γίνονται στον Δήμο Παιανίας τα τελευταία χρόνια εστίασε κατά την τοποθέτησή του στο φόρουμ των Δημάρχων Αττικής – στο πλαίσιο της έκθεσης Verde.tec- ο Ισίδωρος Μάδης.
Ο Δήμαρχος Παιανίας έκανε λόγο για ένα διαχρονικό πρόβλημα που έχει ως αποτέλεσμα «κυριολεκτικά πεταμένα χρήματα». Αναφέρθηκε στις ευθύνες της πολιτείας και επεσήμανε την ανάγκη για ουσιαστική παρέμβασή της.
Σε ότι αφορά τον Δήμο Παιανίας αναφέρθηκε στο σχέδιο που βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον επανασχεδιασμό της αποκομιδής με στόχο την μείωση λειτουργικού κόστους και την ενίσχυση της ανακύκλωσης και με την υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών για την διαλογή στην πηγή και περιορισμό του όγκου απορριμμάτων που καταλήγουν στην Φυλή.
Αναλυτικά η τοποθέτηση του Δημάρχου Παιανίας Ισίδωρου Μάδη:
Θα παραβιάσω ανοιχτές θύρες αναφερόμενος στη διαχείριση των απορριμμάτων και επισημαίνοντας πως μέχρι σήμερα παραμένει η μεγαλύτερη πρόκληση για κάθε δημοτική διοίκηση.
Ενα διαχρονικό πρόβλημα με πολλαπλές συνέπειες στην κοινωνία. Κυρίαρχα εκείνα της υγείας και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Και αυτό το πρόβλημα φέρει την υπογραφή της πολιτείας η οποία έχει την κύρια ευθύνη.
Λάθη που οφείλονται στην ατολμία και στην αναποφασιστικότητα. Και σήμερα την κακοδαιμονία του δημοσίου, την αργοπορία στη δημοπράτηση των έργων τα προβλήματα καλούνται να την πληρώσουν οι δήμοι και οι δημότες.
Περιττό ίσως είναι να πω ότι η παρέμβαση του κράτους το οποίο εν πολλοίς θεωρεί τους δήμους ως τους μόνους υπεύθυνους για την κατάσταση στα απορρίμματα σήμερα κρίνεται απαραίτητη.
Στον Δήμο Παιανίας μόνο για το 2022 έχουμε προϋπολογίσει περίπου 4.000.000 ευρώ εκ των οποίων τα περίπου 700.000 είναι η χρέωση του φορέα. Κυριολεκτικά πεταμένα χρήματα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Η δύσκολη αυτή εξίσωση απαιτεί την συνέργεια πολλών για να λυθεί. Πρωτίστως των πολιτών οι οποίοι – θύματα της παραπληροφόρησης- έχουν πειστεί ότι οι μπλε κάδοι καταλήγουν στους ΧΥΤΥ μαζί με τα υπόλοιπα απορρίμματα. Σε λίγο τα fake news θα επεκταθούν και στους κάδους – καφέ, κόκκινους κτλ- των υπολοίπων ρευμάτων.
Χαρακτηριστικό της αναγκαιότητας μέτρων είναι ότι στην Ελλάδα η ανακύκλωση απορριμμάτων κινείται στο 20%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κινείται στο 50%. Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι στο ζήτημα της ταφής η Ελλάδα έχει «αρνητικό ρεκόρ» καθώς «θάβεται» το 79% των απορριμμάτων, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κινείται στο 20%.
Στην Αττική παράγονται κάθε χρόνο σχεδόν 1,8 εκατ. τόνοι σκουπιδιών, εκ των οποίων σχεδόν τα 2/3 καταλήγουν να θάβονται στη Φυλή. Την ίδια στιγμή, η Ε.Ε. ζητεί έως το 2030 το 60% των παραγόμενων αστικών απορριμμάτων να γίνεται διαχείριση εκτός ταφής, δηλαδή είτε να ανακυκλώνονται είτε να επαναχρησιμοποιούνται.
Κατά συνέπεια μια διοίκηση έχει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα σε δύο άξονες: αφενός να ενημερώσει τους δημότες και να τους εκπαιδεύσει για την ορθή χρήση των κάδων ανακύκλωσης και αφετέρου να εκμεταλλευθεί κάθε νέα τάση ώστε να μειώσει τον όγκο των απορριμμάτων. Επιπροσθέτως αυτών να αναζητήσει εναλλακτικές που θα μειώσουν περαιτέρω το κόστος διαχείρισης.
Στον Δήμο Παιανίας από το 2019 βρίσκεται σε εξέλιξη ένας πόλεμος κατά των απορριμμάτων με την υλοποίηση βήμα βήμα του κανονισμού καθαριότητας.
Η ανακύκλωση, ως βασική συνιστώσα της προστασίας του περιβάλλοντος, αποτελεί για εμάς πρόκληση για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων που συνάδει με τα ευρωπαϊκά και τα εθνικά πρότυπα. Τώρα και για τα επόμενα έτη, εθνικός και περιφερειακός στόχος είναι και θα είναι, η κυκλική οικονομία. Η μετάβαση σε µια κυκλική οικονομία προϋποθέτει αλλαγή της εστίασης στην επαναχρησιµοποίηση, επισκευή, ανανέωση και ανακύκλωση υφιστάμενων υλικών και προϊόντων. Ότι προηγουμένως θεωρούνταν «απόβλητο», μπορεί να μετατραπεί σε πρώτη ύλη.
Σε πρακτικό επίπεδο επανασχεδιάσαμε τα δρομολόγια για να μειώσουμε το κόστος κίνησης επιτυγχάνοντας το βέλτιστο αποτέλεσμα. Σε αυτή την προσπάθεια αντίπαλός μας είναι ένας ακατάλληλος στόλος που περιορίζει την επιχειρησιακή μας δυνατότητα. Η λύση ήταν μονόδρομος: προμήθεια οχημάτων με leasing. O στόλος ενισχύθηκε και με μια πρέσα ώστε να μειωθούν τα δρομολόγια προς την Φυλή περιορίζοντας περαιτέρω το λειτουργικό κόστος.
Εκμεταλλεύομενοι τα χρηματοδοτικά προγράμματα καταθέσαμε πρόταση στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ για προμήθεια περίπου 8.000 καφέ κάδων διαφορετικών μεγεθών, 1.260.000 κομποστοποιήσιμων σάκων, 880 αισθητήρων πληρότητας κάδων, δύο Α/Φ οχημάτων (12m3) με σύστημα πλύσης κάδων και ενός λειοτεμαχιστή πρασίνων.
Με την κομποστοποίηση σε πλήρη ανάπτυξη στον δήμο εκτιμούμε ότι θα επιτευχθεί μείωση έως και 80% των οργανικών αποβλήτων της κουζίνας και του κήπου που μέχρι σήμερα οδηγούνται στον ΧΥΤΥ.
Παράλληλα, μέσα σε μόλις έναν μήνα ανακυκλώθηκε 1,5 τόνος περίπου ρούχων και αξεσουάρ αποτέλεσμα της συνέργειας με ιδιωτικό φορέα που θα αποφέρει πολλαπλά οφέλη στον δήμο μας, και κοινωνικά και περιβαλλοντικά.
Το ερώτημα βέβαια που παραμένει είναι αν όλα αυτά είναι αρκετά. Η επιμονή μας στην ανακύκλωση είναι δεδομένη και αυτό αποτυπώνεται σε κάθε σχεδιασμό ανάπλασης όπου εντάσσονται και γωνιές ανακύκλωσης.
Πολύ φοβάμαι όμως ότι μένουν να γίνουν πολλά ακόμα. Το σύστημα θα πρέπει να επανασχεδιαστεί κεντρικά ώστε ο πολίτης να γίνει συμμέτοχος και να αντιληφθεί τα οφέλη του. Σε κάθε περίπτωση να έρθει αντιμέτωπος με τις συνέπειες των επιλογών του. Υπάρχουν πρακτικές δοκιμασμένες σε άλλες χώρες που μπορούν να υιοθετηθούν.
Το σημαντικότερο είναι να αναζητηθούν σύγχρονες τεχνολογικές λύσεις σε τοπικό ή υπερτοπικό επίπεδο χωρίς ιδεοληψίες και στερεότυπα. Προσωπικά εκτιμώ πως δεν υπάρχουν καλές και κακές λύσεις. Υπάρχουν λύσεις που ενδείκνυνται και άλλες που αντενδείκνυνται ανάλογα την περίπτωση.
Σήμερα υπάρχουν τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία που επιτρέπουν την άμεση προώθηση των επιλογών της εκάστοτε δημοτικής αρχής ή συνεργασίας δήμων. Είναι κρίμα να μην αξιοποιηθούν και να γίνουν μια ακόμα χαμένη ευκαιρία.
Για να φτάσουμε εκεί, θα πρέπει πρώτα να ξεκαθαρίσουμε κάτι: τα σκουπίδια μας είναι αποκλειστική μας ευθύνη και κανενός άλλου. Εδώ τα παράγουμε, εδώ θα πρέπει να τα διαχειριστούμε. Οσο λιγότερα παράξουμε, τόσο λιγότερες και οι επιπτώσεις.
Μετά από 10 χρόνια μνημονίων και περιορισμών στον Δήμο Παιανίας θέσαμε το πρόβλημα στην σωστή του βάση και για πρώτη φορά υπάρχει σχέδιο για την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων επενδύοντας με αυτόν τον τρόπο στις επόμενες γενιές. Με στόχο την οριστική επίλυση του ζητήματος.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας