Το ανώτατο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής να αρνηθεί στην εφημερίδα New York Times την πρόσβαση στα μηνύματα που αντάλλαξαν η πρόεδρος Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και ο διευθύνων σύμβουλος της Pfizer Albert Bourla, κρίνοντας ότι το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ δεν κατάφερε να εξηγήσει εύλογα γιατί δεν έχει στην κατοχή του τα κείμενα.
Έπειτα από μια μακρά διελκυστίνδα μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των New York Times σχετικά με τη διαφάνεια γύρω από τις συμβάσεις της Pfizer για το εμβόλιο COVID-19, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΕ) αποφάνθηκε σήμερα (14/5) ότι η Επιτροπή «δεν έδωσε μια εύλογη εξήγηση για να δικαιολογήσει τη μη κατοχή των ζητούμενων εγγράφων».
Όπως επισημαίνει το Euro news σύμφωνα με το Δικαστήριο, η Επιτροπή δεν μπορεί απλώς να ισχυριστεί ότι δεν έχει στην κατοχή της τα ζητούμενα έγγραφα- πρέπει να δώσει αξιόπιστες εξηγήσεις που να επιτρέπουν τόσο στο κοινό όσο και στο Δικαστήριο να κατανοήσουν γιατί δεν μπορούν να εντοπιστούν τα έγγραφα αυτά.
Δικαίωση για τους New York Times
Το ΔΕΚ έκρινε ότι οι New York Times είχαν υποβάλει σχετικά και συνεπή αποδεικτικά στοιχεία που υποδεικνύουν την ύπαρξη γραπτών μηνυμάτων μεταξύ του Προέδρου της Επιτροπής και του Διευθύνοντος Συμβούλου της Pfizer σχετικά με την προμήθεια των εμβολίων COVID-19.
«Αυτές οι συμβάσεις ήταν εντελώς πρωτοφανείς σε ένα εντελώς πρωτοφανές πλαίσιο», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ πριν από την έκδοση της απόφασης.
Το δημοσίευμα αποκάλυψε την ύπαρξη των μηνυμάτων το 2021 κατά τη διάρκεια συνεντεύξεων με τον Μπουρλά, αλλά συνάντησε εμπόδια όταν ζήτησε πρόσβαση σε αυτά. Η Επιτροπή ισχυρίστηκε ότι δεν μπορούσε να παράσχει τα κείμενα.
Μετά από επανειλημμένες ανεπιτυχείς προσπάθειες να αποκτήσει τα μηνύματα, οι New York Times έφεραν το θέμα ενώπιον του ΔΕΚ τον Ιανουάριο του 2023.
Το Δικαστήριο αποφάσισε τώρα ότι η Επιτροπή δεν διευκρίνισε επαρκώς αν τα αιτούμενα μηνύματα κειμένου διαγράφηκαν και, αν ναι, αν η διαγραφή έγινε σκόπιμα ή αυτόματα.
Σήμερα το δικαστήριο της ΕΕ
Σήμερα (14/5) θα λάβει χώρα το δικαστήριο για την υπόθεση Pfizer. Υπενθυμίζεται ότι, η απόφαση αναμένεται να είναι καθοριστική για τη φήμη της επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, το Δικαστήριο της ΕΕ θα αποφασίσει εάν, αρνούμενη να δημοσιεύσει το περιεχόμενο της γραπτής συνομιλίας της με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, η Επιτροπή παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας.
Όπως επισημαίνει και η ΕΡΤ, η σημερινή απόφαση, δεν θα έχει μόνο σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο οι κορυφαίοι αξιωματούχοι της Ένωσης διεξάγουν τις δραστηριότητές τους κεκλεισμένων των θυρών, αλλά θα μπορούσε επίσης να ρίξει σκιά στη δεύτερη πενταετή θητεία της φον ντερ Λάιεν, η οποία ξεκίνησε μόλις την 1η Δεκεμβρίου.
Καθώς η Επιτροπή αγωνίζεται να διατηρήσει την επικαιρότητά της εν μέσω της εθνικιστικής ρητορικής που αναπτύσσεται γύρω από την Ένωση, έχει ήδη δεχθεί κριτική για την τάση της να συγκεντρώνει την εξουσία και να ανακαλεί τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.
Το κρίσιμο σημείο του ζητήματος είναι το κατά πόσον τα γραπτά μηνύματα θα πρέπει να χαρακτηρίζονται ως έγγραφα και, ως εκ τούτου, να είναι επιλέξιμα για δημοσίευση στο όνομα της διαφάνειας. Ενώ οι ακτιβιστές και πολλοί εξωτερικοί παρατηρητές λένε ότι θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως οποιοδήποτε άλλο επίσημο μέσο επικοινωνίας όσον αφορά τη χάραξη πολιτικής, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι δεν θα πρέπει.
Η υπόθεση είναι νομικά δύσκολη για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επειδή όχι μόνο υπέγραψε προσωπικά τη μεγαλύτερη σύμβαση εμβολιασμού της Ένωσης – αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ – αλλά προεδρεύει και του οργάνου που είναι επιφορτισμένο με την επιβολή του δικαίου της ΕΕ, το οποίο περιλαμβάνει τις αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Τι θα γίνει αν το δικαστήριο αποφανθεί εναντίον της Φον Ντερ Λάιεν
Εάν το δικαστήριο αποφανθεί εναντίον της, αυτό θα παράσχει πολιτικά πυρομαχικά για ένα ευρύ φάσμα κριτικής. Θα ήταν επίσης μεγάλη ντροπή, δεδομένου ότι έχουν περάσει μόνο λίγοι μήνες από τότε που δεσμεύτηκε δημόσια να τηρήσει τα πρότυπα διαφάνειας, αποτελεσματικότητας και ακεραιότητας κατά τη δεύτερη θητεία της.
Η πίεση στην φον ντερ Λάιεν αυξάνεται καθώς και η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία EPPO, στην οποία έχει ανατεθεί η διερεύνηση σοβαρών οικονομικών εγκλημάτων κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, επιβεβαίωσε ότι διεξήγαγε έρευνα κατά της Επιτροπής σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε τις αγορές εμβολίων. Τον Μάρτιο, η επικεφαλής της EPPO, Λάουρα Κοντρούτα Κέβεσι, επιβεβαίωσε ότι το γραφείο της είχε καλέσει πρόσφατα σε ακρόαση αξιωματούχους της Επιτροπής σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων για τα εμβόλια.
Η EPPO δήλωσε ότι δεν θα σχολιάσει μια έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη.
