Το ότι η Ελλάδα βρίσκεται πολύ ψηλά στον κατάλογο των χωρών ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης λειψυδρίας , το γνωρίζουμε εδώ και καιρό. Το πρόβλημα το βιώνουμε με ένταση τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα οι νησιωτικοί Δήμοι της χώρας. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ο υπερδιπλασιασμός των απολήψεων νερού για ύδρευση ( εξαιτίας και της αύξησης του τουρισμού) αλλά και άρδευση, η εκρηκτική αύξηση του ενεργειακού κόστους που επιβάρυνε δυσανάλογα τα λειτουργικά κόστη των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης κι Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) , οι απώλειες λόγω παλαιότητας των δικτύων ύδρευσης κι αποχέτευσης , δημιουργούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον, που απαιτεί δράση. Η εκπόνηση κι εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, θα έπρεπε να είχε ήδη γίνει, από χθες.
Άρθρο του Προέδρου της ΚΕΔΕ Λάζαρου Κυρίζογλου
Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος απο τον Απρίλιο του 2024, είχε υποβάλλει προς την Κυβέρνηση μια υπεύθυνη πρόταση, για τη “ Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Πολιτικής Ύδρευσης κι Αποχέτευσης”, η οποία συνοδευόταν κι απο ένα προσχέδιο νόμου. Την πρόταση αυτή είχαμε την ευκαιρία να την παρουσιάσουμε αναλυτικά το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, στην τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ , κατά τη διάρκεια του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου της ΚΕΔΕ , που διεξήχθη στη Ρόδο. Παράλληλα τότε εκφράσαμε τις τεκμηριωμένες αντιρρήσεις της αυτοδιοίκησης στην σχεδιαζόμενη αναγκαστική συνένωση των ΔΕΥΑ, κάτι που τελικά επετεύχθη.
Τρία ήταν τα βασικά στοιχεία της πρότασης που καταθέσαμε το 2024 κι επικαιροποιήσαμε πρόσφατα, με το υπόμνημα που καταθέσαμε τον Αύγουστο στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ενόψει της διεξαγωγής της 89ης Δ.Ε.Θ..
Το πρώτο, ότι για μας “το Νερό είναι και θα πρέπει να παραμείνει δημόσιο αγαθό, καθώς και πόρος ζωτικής σημασίας”. Και είμαστε ικανοποιημένοι γιατί την ίδια άποψη, για το δημόσιο χαρακτήρα του νερού, έχει επανειλλημένα διατυπώσει και ο Πρωθυπουργός.
Το δεύτερο στοιχείο, είναι η αντίληψή μας ότι απαιτείται “ολιστικός σχεδιασμός για τη διαχείριση όλων των αναγκαίων έργων και παρεμβάσεων, μικρών και μεγάλων”. Για μας, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή της δημόσιας πολιτικής ύδρευσης κι αποχέτευσης πρέπει να ασκείται από ένα ενιαίο, εθνικό σύστημα Ύδρευσης κι Αποχέτευσης, του οποίου όμως οι δομές και λειτουργίες θα διαρθρώνονται όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Με απλά λόγια, σχεδιάζουμε εθνικά και υλοποιούμε περιφερειακά και τοπικά. Για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα κι αποδοτικότητα. Γιατί πρέπει επιτέλους να μάθουμε να συνεργαζόμαστε. Γιατί δεν πιστεύουμε ότι ένας φορέας, όπως π.χ. η ΔΕΗ , ή εναλλακτικά 3-4 διαφορετικά funds που διαβάζουμε σε διάφορα δημοσιεύματα στον Τύπο, μπορoύν να ασκήσουν αποτελεσματικά το έργο αυτό. Ούτε σε επίπεδο διαχείρισης του νερού, ούτε σε επίπεδο εκτέλεσης των αναγκαίων έργων ύδρευσης κι αποχέτευσης.
Το τρίτο στοιχείο της πρότασής μας, είναι η κάθετη αντίθεση μας στην αναγκαστική συνένωση των ΔΕΥΑ και των δημοτικών υπηρεσιών ύδρευσης κι αποχέτευσης. Για πολλούς λόγους κι όχι γιατί πιστεύουμε πως όλα λειτουργούν τέλεια. Αλλά γιατί δεν έχουμε πειστεί ότι τα διάφορα εναλλακτικά μοντέλα που διαρρέονται ανεπίσημα στο Τύπο, όπως αυτά που ανέφερα παραπάνω, θα είναι καλύτερα κι αποτελεσματικότερα. Δεν μπορούν ούτε να εγγυηθούν την πραγματική αναβάθμιση των υποδομών, χωρίς κρατική χρηματοδότηση. Ούτε να διασφαλίσουν το δημόσιο χαρακτήρα του νερού , Ούτε το κυριότερο, ότι δεν θα κερδοσκοπήσουν , αυξάνοντας κατακόρυφα τα τιμολόγια, σε βάρος των ήδη επιβαρυμένων απο την ακρίβεια και τον πληθωρισμό νοικοκυριών κι επιχειρήσεων.
Πιστεύει ειλικρινά κανείς ότι οι μέτοχοι εταιρειών εισηγμένων στο χρηματιστήριο ή επενδυτικών funds θα βάλουν το δημόσιο συμφέρον, πάνω απο τα κέρδη τους; Σε ποια χώρα του κόσμου έχει συμβεί αυτό, για να συμβεί στην Ελλάδα;
Στο πρόβλημα της λειψυδρίας , δεν μπορεί να αποτελέσει λύση το μοντέλο λειτουργίας μονοπωλιακών ή ολιγοπωλιακών καταστάσεων. Θέλουμε να πάθουμε με το νερό, ότι πάθαμε με την ενέργεια;
Για την Αυτοδιοίκηση αποτελεί “κόκκινη γραμμή” κι αιτία σύγκρουσης η απειλή για ουσιαστική δήμευση των δικτύων ύδρευσης κι αποχέτευσης των πόλεων μας, που αποτελούν πολύτιμα περιουσιακά μας στοιχεία, εξαιτίας των χρεών που πράγματι έχουν δημιουργηθεί απο τις ΔΕΥΑ, προς τις εταιρείες ενέργειας. Ευθύνονται οι ΔΕΥΑ για την αύξηση του ενεργειακού κόστους; Γιατί δεν επιδοτήθηκαν κι αυτές από το Κράτος τα προηγούμενα χρόνια, όπως χιλιάδες άλλοι ; Πως θα λειτουργούσαν χωρίς την πανάκριβη ενέργεια τα αντλιοστάσια μας, για να φτάσει το νερό και στο τελευταίο χωριό της χώρας;
Έπρεπε να διψάσουν ή να πληρώσουν “χρυσό” το νερό οι ελάχιστοι κάτοικοι των μικρών ορεινών χωριών απο τις ΔΕΥΑ, για να αποκομίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια υπερκέρδη οι εταιρείες ενέργειας, με μετόχους ιδιώτες και πολυεθνικά funds;
Αν κάποιοι έχουν στο μυαλό τους ότι θα υφαρπάξουν την περιουσία των Δήμων με το έτσι θέλω, να ξέρουν ότι θα μας βρουν μπροστά τους. Θα αντιδράσουμε προσφεύγοντας καταρχήν στη Δικαιοσύνη, όπως κάναμε με το τέλος ταφής και τον ΝΟΚ. Και στη συνέχεια, θα κινητοποιήσουμε τις τοπικές μας κοινωνίες.
Με το νερό δεν πάιζουμε, για μας δεν είναι ένα ακόμη προιόν προς πώληση.
Η ΚΕΔΕ χαιρετίζει την απόφαση της Κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της λειψυδρίας και είμαστε έτοιμοι να συμβάλλουμε θετικά προς την κατεύθυνση αυτή. Για το σκοπό αυτό:
-Ζητούμε πλήρη κι επίσημη ενημέρωση για τα σχέδια που εκπονούνται
-Διεκδικούμε ενεργό συμμετοχή στο σχεδιασμό της δημόσιας πολιτικής διαχείρισης .
-Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε εκστρατείες ενημέρωσης κι ευαισθητοποίησης των τοπικών μας κοινωνιών , για την προστασία του δημόσιου αγαθού του νερού και την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της δημόσιας πολιτικής διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού.
