Εννέα μέρες μετά την ορκωμοσία του και ο Ντόναλντ Τραμπ, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει να εφαρμόζει δυναμικά την ατζέντα του, δοκιμάζοντας τα όρια της εξουσίας του αλλά και αυτά των θεσμών, σημειώνει σε ανάλυσή του το CNN.
Μέσα από μία σειρά από διατάγματα αλλά και απειλές, όπως συνέβη με την Κολομβία που μετά από ένα… αντάρτικο λίγων ωρών, αποδέχτηκε πλήρως τους όρους που έθεσε ο Τραμπ για τον επαναπατρισμό παράτυπων μεταναστών, ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου προχώρησε στο προσωρινό πάγωμα των ομοσπονδιακών επιδομάτων και δανείων.
Όπως αναφέρει σε εκτενές άρθρο του το CNN, η πολιτική ταυτότητα του Τραμπ βασίζεται στο προφίλ του προέδρου που αψηφά το κατεστημένο της Ουάσινγκτον και μετά από μια εντυπωσιακή εκλογική νίκη, μπορεί δικαίως να ισχυριστεί πως έχει τη λαϊκή εντολή να προχωρήσει αλλαγές.
Ωστόσο, το πάγωμα της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης – μαζί με άλλες κινήσεις, όπως η απόλυση εισαγγελέων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και η προσπάθεια κατάργησης του δικαιώματος στην ιθαγένεια με τη γέννηση – αποκαλύπτει μια βαθύτερη πεποίθηση του Τραμπ ότι η προεδρία έχει σχεδόν απεριόριστη δύναμη και ότι ο ίδιος μπορεί να αποφασίζει τι είναι νόμιμο και τι όχι.
Ενδεικτικά είναι τα όσα είπε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ για την απόφαση του Τραμπ: «Το νομικό γραφείο του Λευκού Οίκου πιστεύει ότι αυτό εμπίπτει στις εξουσίες του Προέδρου, και επομένως, το κάνει».
«Ήταν η μέρα που η νέα αυταρχική προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ συγκρούστηκε με την πραγματικότητα» αναφέρει η ανάλυση του αμερικανικό δίκτυο, εξηγώντας ότι η μεθοδική προσέγγιση που χαρακτήρισε την έντονη πρώτη εβδομάδα της δεύτερης θητείας του Ρεπουμπλικανού προέδρου Τραμπ έδωσε τη θέση της στο χάος – θυμίζοντας καταστάσεις από την πρώτη του θητεία που συνέβαλαν στην ήττα του στις εκλογές του 2020.
«Ωστόσο, το πιο σημαντικό ήταν ότι το δράμα αυτό πυροδότησε μια κομβική νομική διαμάχη για το εύρος της προεδρικής εξουσίας, η οποία θα καθορίσει τον νέο τρόπο διακυβέρνησης, τον διαχωρισμό των εξουσιών και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα καταλήξει στο Ανώτατο Δικαστήριο» σημειώνει το δημοσίευμα.
Το υπόμνημα που άνοιξε τον ασκό του Αιόλου
Το χάος ξεκίνησε από τον Λευκό Οίκο. Το Γραφείο Διαχείρισης και Προϋπολογισμού (OMB) προκάλεσε αναταραχή το βράδυ της Δευτέρας, εκδίδοντας υπόμνημα που διέταζε την προσωρινή παύση «όλων των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη δέσμευση ή εκταμίευση ομοσπονδιακής χρηματοδότησης».
Το υπόμνημα, σύμφωνα με το CNN, εξαιρούσε τα επιδόματα Medicare που λαμβάνουν μεμονωμένα άτομα. Παρ’ όλα αυτά, ακολούθησε χάος με βουλευτές, τοπικές κυβερνήσεις και ΜΚΟ να προσπαθούν να καταλάβουν ποια προγράμματα απειλούνται και ποια είναι ασφαλή.
Οι προσπάθειες της κυβέρνησης να ξεκαθαρίσει ότι η απόφαση δεν είχε τόσο ευρύ αντίκτυπο και ότι στόχος της ήταν να επανεξεταστούν κονδύλια που σχετίζονταν με πολιτικές για τη διαφορετικότητα και την κοινωνική ένταξη, έκανε χειρότερη την κατάσταση.
Πίσω από αυτή την αναταραχή, όμως, βρίσκεται ένα πολύ πιο σοβαρό ζήτημα: ο Τραμπ προσπαθεί για άλλη μια φορά να εδραιώσει την εκδοχή ενός προέδρου με απεριόριστη εξουσία.
Με την κίνηση αυτή, επιχειρεί να ανακατευθύνει ή να μπλοκάρει χρήματα που είχαν ήδη εγκριθεί από το Κογκρέσο – κάτι που αποτελεί ευθεία πρόκληση προς την εξουσία του σώματος να αποφασίζει για τις δημόσιες δαπάνες.
Ο Στίβεν Μίλερ, αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου, υπερασπίστηκε την απόφαση, δηλώνοντας πως η διακοπή της χρηματοδότησης ήταν απαραίτητη για να σταματήσουν «φαύλες και καταστροφικές» πολιτικές.
Ωστόσο, η εκλογή ενός προέδρου δεν του δίνει το δικαίωμα να αγνοεί απλώς τον νόμο. Ο Τραμπ ορκίστηκε να τηρεί τη νομοθεσία μόλις εννέα ημέρες πριν. Και η κρατική χρηματοδότηση που επιχειρεί να «παγώσει» περιλαμβάνεται σε νόμους που ψήφισε το Κογκρέσο – το οποίο, βάσει του Συντάγματος, ελέγχει τον προϋπολογισμό.
Ο Τραμπ έχει τη δυνατότητα να συντάξει και να προτείνει νέους νόμους, αλλά δεν μπορεί απλώς να αγνοήσει αυτούς που ήδη εφαρμόζονται, σημειώνει ο αρθρογράφος. Ωστόσο, η προεδρική εξουσία δεν είναι απόλυτη. Ο Τραμπ ορκίστηκε να τηρήσει το Σύνταγμα, το οποίο δίνει στο Κογκρέσο τον έλεγχο των δημόσιων δαπανών. Μπορεί να προτείνει νέους νόμους, αλλά δεν μπορεί απλώς να αγνοήσει όσους ήδη ισχύουν.
Τα γεγονότα της Τρίτης (28.01.2025) κατέστησαν ακόμη πιο σαφές ότι ο Τραμπ σκοπεύει να πιέσει τα όρια της προεδρικής εξουσίας όσο περισσότερο μπορεί χωρίς να αποκλείεται ότι η κυβέρνηση προκαλεί σκόπιμα νομικές διαμάχες, ελπίζοντας πως το συντηρητικό Ανώτατο Δικαστήριο θα του παραχωρήσει ακόμα περισσότερες εξουσίες.
Το σίγουρο είναι ότι η δεύτερη προεδρία του Τραμπ – βασισμένη στην απόλυτη συγκέντρωση εξουσίας – αποτελεί μια σοβαρή πρόκληση για το αμερικανικό Σύνταγμα.
