«Συναγερμός» έχει σημάνει τις τελευταίες ημέρες στην Ισλανδία, καθώς οι επιστήμονες εκτιμούν ότι έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την έκρηξη του ηφαιστείου Fagradalsfjall στη χερσόνησο Reykjanes
Το μάγμα συσσωρεύεται με ταχείς ρυθμούς σε βάθος 5 χιλιομέτρων κάτω από το έδαφος, ενώ πάνω από 3.000 κάτοικοι του Grindavik εκκένωσαν την πόλη μετά την ανακοίνωση ότι τίθεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
Είναι το ηφαίστειο της Ισλανδίας το μοναδικό που «απειλεί» τους ανθρώπους. Πού αλλού θα μπορούσε να δημιουργηθεί ανάλογο πρόβλημα;
Σύμφωνα με παλαιότερο δημοσίευμα στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Time, όταν αξιολογείται ποια ηφαίστεια είναι τα πιο επικίνδυνα στον κόσμο, πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο συμπεριλαμβανομένου του πληθυσμού που ζει γύρω από αυτά, αλλά και των τύπων μάγματος που αναδύονται κατά τις εκρήξεις, όπως επίσης και του ιστορικού των εκρήξεων κάθε ηφαιστείου.
Για παράδειγμα, μια ηφαιστειακή έκρηξη σε μια απομακρυσμένη περιοχή δεν είναι τόσο επικίνδυνη όσο αυτή σε μια πολυπληθή περιοχή όπου είναι επιβεβλημένες μαζικές εκκενώσεις. Επίσης, τα ηφαίστεια που περνούν μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να εκραγούν, έχουν περισσότερες πιθανότητες να «ξυπνήσουν» λόγω της αυξανόμενης πίεσης στο εσωτερικό τους.
Αυτά είναι τα πιο επικίνδυνα ηφαίστεια
Φουέγκο – Γουατεμάλα
Το Βολκάν ντε Φουέγκο (Volcan de Fuego, Ηφαίστειο της Φωτιάς) είναι ενεργό ηφαίστειο στη Γουατεμάλα, που βρίσκεται 40 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας, κοντά στη πόλη Αντίγκουα. Τελευταία φορά εξερράγη στις 3 Ιουνίου του 2018 και σκόρπισε τον θάνατο στα κοντινά χωριά.
Από την έκρηξη έχασαν τη ζωή τους 194 άτομα, ενώ οι αγνοούμενοι ανήλθαν σε 234. Το Φουέγκο βρίσκεται σε μία αρκετά πυκνοκατοικημένη περιοχή, με περισσότερους από 20.000 κατοίκους.
Βεζούβιος – Ιταλία
Ο Βεζούβιος είναι ένας «ζωντανός εφιάλτης» στην Ιταλία, από τότε που μια έκρηξη το 79 μ.Χ. έθαψε κυριολεκτικά την πόλη της Πομπηίας. Τα τελευταία 17.000 χρόνια, στο συγκεκριμένο ηφαίστειο έχουν σημειωθεί 8 μεγάλες εκρήξεις, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Smithsonian Institute/USGS Global Volcanic Program.
Η τελευταία γνωστή έκρηξη του Βεζούβιου συνέβη το 1944. Η ιταλική κυβέρνηση έχει προετοιμάσει πολλά σχέδια για μια πιθανή έκρηξη στο μέλλον. Να σημειωθεί ότι τουλάχιστον έξι εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στην περιοχή του Βεζούβιου.
Πρόκειται για το πιο κοντινό ηφαίστειο στην Ελλάδα.
Ρενιέρ – ΗΠΑ
Διάφοροι παράγοντες καθιστούν το όρος Ρενιέρ (Rainier) ως ένα από τα πιο επικίνδυνα ηφαίστεια στις ΗΠΑ: Το Γεωλογικό Ινστιτούτο των Ηνωμένων Πολιτειών (USGS) υπογραμμίζει το υψόμετρο του όρους Ρενιέρ, τη χημική σύσταση, την εγγύτητα με τα προάστια του Σιάτλ και την Τακόμα της Ουάσιγκτον και την «ικανότητα» του ηφαιστείου να παράγει έντονες ροές λάβας.
Η θερμότητα από τη λάβα και τις πυροκλαστικές ροές του όρους Ρενιέρ θα μπορούσε ενδεχομένως να λιώσει το χιόνι και τον πάγο στο ηφαίστειο, και να προκαλέσει ένα «ποτάμι» λάσπης, βράχων και συντριμμιών που ονομάζεται «λαχάρ». Τα τεράστια λαχάρ είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που ενέχει μια έκρηξη στο όρος Ρενιέρ, σύμφωνα με το USGS. Πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι θα επηρεαστούν από μια έκρηξη στο Ρενιέρ, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Ηφαιστειότητας (GVP).
Νοβαρούπτα – ΗΠΑ
Το ηφαίστειο Νοβαρούπτα (Novarupta), που βρίσκεται στο Εθνικό Πάρκο Πάρκο Κατμάι στην Αλάσκα, σχηματίστηκε το 1912 σε μια έκρηξη που ήταν η μεγαλύτερη στον κόσμο τον 20ό αιώνα. Η έκρηξη έστειλε σχεδόν 30 κυβικά χιλιόμετρα τέφρας και συντριμμιών στον αέρα και δημιούργησε την Κοιλάδα των Δέκα Χιλιάδων Καπνών (Valley of Ten Thousand Smokes). Να σημειωθεί ότι η περιοχή γύρω από το Νοβαρούπτα δεν είναι πυκνοκατοικημένη, ωστόσο η έκρηξη του 1912 σχημάτισε ένα σύννεφο που «έβρεξε» θειούχα τέφρα στη νότια Αλάσκα και σε μέρη του Καναδά.
Μετά από τρεις ημέρες, άνθρωποι στο κοντινό Kodiak υπέφεραν από πόνους στα μάτια και κάποια έχασαν τη ζωή τους λόγω αναπνευστικών προβλημάτων, που προκλήθηκαν από την τέφρα, σύμφωνα με το USGS. Περισσότερα από δώδεκα ενεργά ηφαίστεια παραμένουν υπό παρακολούθηση από ηφαιστειολόγους στο Κατμάι σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν τους πολίτες από τις τραγικές συνέπειες μια πιθανής νέας έκρηξης.
Πινατούμπο – Φιλιππίνες
Το όρος Πινατούμπο (Pinatubo), που βρίσκεται σε μια κατοικημένη περιοχή των Φιλιππίνων, έγινε πρωτοσέλιδο σε πολλές χώρες του πλανήτη μετά από μια μεγάλη έκρηξη το 1991 που ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη έκρηξη του 20ού αιώνα, αμέσως μετά από αυτή στη Novarupta. Η λάβα και οι πυροκλαστικές ροές σκότωσαν τουλάχιστον 722 ανθρώπους. Σήμερα, περισσότεροι από 21 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από το Pinatubo, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Ηφαιστειότητας.
Όρος Αγίας Ελένης – ΗΠΑ
Η έκρηξη του όρους Αγία Ελένη της Ουάσιγκτον το 1980 ήταν το πιο θανατηφόρο και καταστροφικό ηφαιστειακό γεγονός στην ιστορία των ΗΠΑ. Πενήντα επτά άνθρωποι πέθαναν στην έκρηξη μαζί με χιλιάδες ζώα, ενώ καταστράφηκαν περίπου 200 τετραγωνικά μίλια δάσους. Σύμφωνα με το USGS, το ιστορικό των εκρήξεων του Όρους Αγίας Ελένης δείχνει ότι είναι πολύ πιθανό να «ξυπνήσει» και πάλι στο μέλλον το ηφαίστειο.
Οι ειδικοί μάλιστα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για μεγάλες ποσότητες τέφρας που ενδέχεται να διασκορπιστούν στον Βορειοδυτικό Ειρηνικό. Το ηφαίστειο βρίσκεται υπό προσεκτική παρακολούθηση.
Αγκούνγκ – Ινδονησία
Το όρος Αγκούνγκ (Agung), που βρίσκεται στην Ινδονησία, είχε την τελευταία του μεγάλη έκρηξη το 1963, η οποία ήταν μια από τις πιο καταστροφικές στην ιστορία της χώρας.
Η έκρηξη του Agung το 1963 διήρκεσε 11 μήνες, προκάλεσε πτώση επικίνδυνης τέφρας και λάβα που σκότωσε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους. Επιπλέον, ανυπολόγιστες ήταν οι υλικές ζημιές. Το ηφαίστειο βρίσκεται σε μια περιοχή με πληθυσμό περίπου τεσσάρων εκατομμυρίων, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Ηφαιστειότητας.
Φούτζι – Ιαπωνία
Το (διάσημο όρος) Φούτζι της Ιαπωνίας δεν έχει εκραγεί από το 1707, όταν ένας μεγάλος σεισμός νωρίτερα εκείνο το έτος πιθανότατα πυροδότησε την «αφύπνιση» του ηφαιστείου, σύμφωνα με έκθεση από το πρόγραμμα Volcano World του Πανεπιστημίου του Όρεγκον. Το 2014, οι ειδικοί προειδοποίησαν για έκρηξη του Φούτζι μετά τον σεισμό 9,0 Ρίχτερ που έπληξε την Ιαπωνία το 2011. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο σεισμός αύξησε την πίεση κάτω από το Φούτζι.
Η έκρηξη του 1707 έστειλε τέφρα και συντρίμμια στον αέρα που έφτασαν ακόμη και στο Τόκιο. Εάν το Φούτζι εκραγεί ξανά, περισσότεροι από 25 εκατομμύρια άνθρωποι στη γύρω περιοχή θα μπορούσαν να επηρεαστούν, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Ηφαιστειότητας.
Μεράπι – Ινδονησία
Ένα από τα πιο ενεργά ηφαίστεια της Ινδονησίας, το όρος Μεράπι (Μεράπι) εκρήγνυται συνεχώς εδώ και αιώνες. Σύμφωνα με τη NASA, ο μεγαλύτερος κίνδυνος του Μεράπι είναι οι πυροκλαστικές ροές, οι οποίες μπορούν να εξαπλωθούν σε μεγάλες περιοχές και να απειλήσουν τους ανθρώπους.
Το Μεράπι εξερράγη ξανά στις 11 Μαΐου, με αποτέλεσμα να εκκενωθούν χωριά και πόλεις. Να σημειωθεί ότι πάνω από 24 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στη γύρω περιοχή, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Ηφαιστειότητας.
