Ο Ρίσι Σούνακ είναι ο νέος πρωθυπουργός της Βρετανίας. H Πένι Μόρντοντ, η μοναδική υποψήφια που είχε απομείνει για τη διεκδίκηση της ηγεσίας των Συντηρητικών, έπειτα και από τη χθεσινή απόσυρση του Μπόρις Τζόνσον, αποσύρθηκε με τη σειρά της από την κούρσα, ανοίγοντας οριστικά στον Σούνακ τον δρόμο προς το νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ.
Έτσι, λίγες ημέρες έπειτα από την παραίτηση της Λιζ Τρας, οι προβλέψεις επιβεβαιώθηκαν, με τον 42χρονο ινδικής καταγωγής να γίνεται ο πέμπτος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου μετά το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016, χωρίς να χρειαστεί εσωκομματική ψηφοφορία στους κόλπους των Τόρις.
«Ο Ρίσι Σούνακ εκλέγεται ηγέτης του Συντηρητικού κόμματος και θα διαδεχθεί τη Λιζ Τρας», ανακοίνωσε ο Γκράχαμ Μπρέιντι, πρόεδρος της Επιτροπής 1922 που είχε αναλάβει να φέρει εις πέρας τη διαδικασία της εκλογής. Όπως εξήγησε, η Επιτροπή δεν έλαβε παρά μόνο μία έγκυρη υποψηφιότητα.
Η πρώτη ενέργεια του Σούνακ ήταν να συναντήσει βουλευτές των Τόρις, συνοδευόμενος από μερικούς από τους πιο πιστούς υποστηρικτές του. Δέχθηκε θερμό χειροκρότημα και χτυπήματα με γροθιές στα έδρανα από τους βουλευτές που βρίσκονταν στην αίθουσα.
Η λίρα και οι τιμές των βρετανικών κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν ελαφρώς μετά την είδηση της αποχώρησης της Μόρντοντ.
Ποιος είναι ο Ρίσι Σούνακ
Ο Ρίσι Σούνακ είναι πασίγνωστος στη Βρετανία αλλά ελάχιστα εκτός αυτής. Δεν θεωρείται και τόσο δημοφιλής στο ευρύ κοινό της χώρας και πολλοί αμφιβάλλουν κατά πόσο θα μπορούσε να ανατρέψει το κολοσσιαίο προβάδισμα των Εργατικών στις δημοσκοπήσεις ύστερα από τις πρώτες εβδομάδες ευφορίας που φέρνει πάντα μια αλλαγή ηγεσίας.
Ο 42χρονος κ. Σούνακ γεννήθηκε στο Σαουθάμπτον της νότιας Αγγλίας από γονείς ινδικής καταγωγής που όμως είχαν μεταναστεύσει στη Βρετανία από την ανατολική Αφρική.
Η οικογένειά του μετανάστευσε στη Βρετανία τη δεκαετία του 1960, μια περίοδο κατά την οποία πολλοί άνθρωποι από τις πρώην αποικίες της Βρετανίας έφτασαν για να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της χώρας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αφού αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, πήγε αργότερα στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ όπου γνώρισε τη σύζυγό του Ακσάτα Μούρτι, πατέρας της οποίας είναι ο Ινδός δισεκατομμυριούχος Nαραγιάνα Μούρτι, ιδρυτής του κολοσσού Infosys Ltd.
Ο κ. Σουνάκ ήρθε για πρώτη φορά στο προσκήνιο στη Βρετανία όταν, σε ηλικία 39 ετών, έγινε υπουργός Οικονομικών υπό τον κ. Τζόνσον μόλις έφτασε η πανδημία στη Βρετανία, αναπτύσσοντας ένα πρόγραμμα αναστολής εργασίας για να υποστηρίξει εκατομμύρια ανθρώπους μέσω πολλαπλών εγγυήσεων.
Οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι πρόδωσε τον κ. Τζόνσον, που τον είχε αναδείξει, όταν παραιτήθηκε από υπουργός Οικονομικών στις αρχές Ιουλίου. Αυτό οδήγησε στη διάλυση του υπουργικού συμβουλίου και στη συνέχεια στην πτώση του κ. Τζόνσον.
Βασικό επιχείρημα του κ. Σούνακ στην τρέχουσα διαδικασία διαδοχής της κ. Τρας είναι ότι ο ίδιος είχε προειδοποιήσει το καλοκαίρι πως η κ. Τρας θα είχε προβλήματα στην ηγεσία της χώρας, σε μια αρκετά έντονη και μακρά προεκλογική διαδικασία μηνών για τον διάδοχο του Μπόρις Τζόνσον.
«Υπηρέτησα ως καγκελάριος σας, βοηθώντας να οδηγήσουμε την οικονομία μας στις πιο δύσκολες στιγμές», είπε ο κ. Σουνάκ σε δήλωση την Κυριακή. «Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε τώρα είναι ακόμη μεγαλύτερες. Αλλά οι ευκαιρίες – εάν κάνουμε τη σωστή επιλογή – είναι εκπληκτικές».
Πλουσιότερος και από τους βασιλείς ο νέος πρωθυπουργός
Η περιουσία του πρώην τραπεζίτη Ρίσι Σούνακ και της συζύγου του, Akshata Murty, που είναι επιχειρηματίας, υπολογίζεται σε περίπου 730 εκατομμύρια στερλίνες ή 827 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Sunday Times Rich List. Συγκριτικά, η περιουσία του Βρετανού μονάρχη σύμφωνα με την ίδια λίστα το έτος 2022, υπολογίζεται σε περίπου 370 στερλίνες (ή 419 εκατομμύρια δολάρια).
Τα χρήματα του ζεύγους Σούνακ προέρχονται κυρίως από την πλευρά της συζύγου του νέου Βρετανού πρωθυπουργού η οποία έχει μερίδια σε συνολικά δεκάδες εταιρείες (Infosys, Catamaran Ventures UK κ.ά.). Το ζευγάρι έχει τουλάχιστον τρία σπίτια στη Βρετανία, καθώς και ένα ακίνητο στη Σάντα Μόνικα στην Καλιφόρνια αξίας περίπου 6 εκατομμυρίων δολαρίων.
Νωρίτερα φέτος, η σύζυγος του Σούνακ είχε βρεθεί να πρωταγωνιστεί σε φορολογικό σκάνδαλο, όταν αποκαλύφθηκε ότι παρουσιαζόταν ως διαμένουσα στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά όχι ως κάτοικος (“non-domiciled” resident) γεγονός που της επέτρεπε να μην πληρώνει φόρους στη Βρετανία για όσα χρήματα κέρδιζε στο εξωτερικό.
Ο Σούνακ μεγάλωσε σε ευκατάστατο περιβάλλον. Ενδεικτικά, στο Winchester College, όπου εκείνος φοίτησε, τα δίδακτρα ξεπερνούν ετησίως τα 52.000 δολάρια.
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, ο 42χρονος Ρίσι Σούνακ, που υπενθυμίζεται πως είχε διατελέσει και υπουργός Οικονομικών από τον Φεβρουάριο του 2020 ως τον Ιούλιο του 2022, είναι σε θέση να επαναφέρει τη βρετανική οικονομία σε τροχιά σταθεροποίησης καθώς έχει μακρά επαγγελματική πείρα στον χώρο των αγορών.
Προτού εκλεγεί βουλευτής για πρώτη φορά το 2014, ο Ρίσι Σούνακ είχε εργαστεί ως investment banker στη Goldman Sachs και ως hedge fund manager.
«Σαν πολιτικό ρομπότ με ξύλινο λόγο» – Πώς σχολίασαν τα βρετανικά ΜΜΕ την πρώτη ομιλία του
Ο νέος ηγέτης του Συντηρητικού κόμματος σε μία ομιλία που η διάρκεια της ήταν σχεδόν 1:50 λεπτό εμφανίστηκε «ενωτικός» και «ταπεινός» θέλοντας με αυτό τον τρόπο να αλλάξει στρατηγική από την προκάτοχό του Λιζ Τρας αλλά και τον Μπόρις Τζόνσον.
Τι είπε στην ομιλία του
Στην πρώτη του ομιλία ο Ρίσι Σούνακ από τη θέση του επικεφαλής των Τόρις, υποσχέθηκε να υπηρετήσει «με ακεραιότητα και ταπεινότητα», καθώς λέει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζει «βαθιά οικονομική πρόκληση». Ξεκίνησε τον λόγο του αποτίοντας φόρο τιμής στη Λις Τρας και την ηγεσία της, λέγοντας ότι υπηρέτησε «υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες». «Αισθάνεται ταπεινός που εξελέγη αρχηγός του Συντηρητικού και Ενωτικού κόμματος» είπε και συνέχισε λέγοντας πως είναι το μεγαλύτερο προνόμιο της ζωής του «να μπορώ να υπηρετήσω το κόμμα που αγαπώ και να δώσω πίσω στη χώρα στην οποία οφείλω τόσα πολλά».
Παράλληλα όπως είπε, «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αντιμετωπίζουμε μια βαθιά οικονομική πρόκληση. Τώρα χρειαζόμαστε σταθερότητα και ενότητα. Και θα βάλω ως ύψιστη προτεραιότητά μου να ενώσω το κόμμα μας και τη χώρα μας. Γιατί μόνο έτσι θα ξεπεράσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και θα χτίσουμε ένα καλύτερο, πιο ελπιδοφόρο μέλλον για τα παιδιά και τα εγγόνια μας. Δεσμεύομαι ότι θα σας υπηρετήσω με ακεραιότητα και ταπεινότητα και θα εργάζομαι μέρα με τη μέρα για να αποδώσω τον βρετανικό λαό».
«Πυρά» από τα βρετανικά ΜΜΕ
Την ίδια ώρα ο βρετανικός Τύπος σχολιάζοντας την ομιλία του ανέφερε ότι ήταν γεμάτη από αμηχανία και χωρίς χαρακτήρα. Μάλιστα τα βρετανικά ΜΜΕ σχολίασαν ακόμα και το γεγονός ότι ο Σούνακ διάβαζε τα λόγια του από autoque. Αυτό φάνηκε και στο βίντεο ενώ έκανε και μία αμήχανη παύση μόλις ολοκλήρωσε την ομιλία του.
Από την πλευρά της η πολιτική συντάκτρια του Sky News Λιζ Μπέιτς σχολιάζοντας το συγκεκριμένο γεγονός είπε ότι ήταν «σαν να παρακολουθείς ένα πολιτικό ρομπότ» και πρόσθεσε ότι αργά ή γρήγορα ο Σούνακ θα αναγκαστεί να βγει στο προσκήνιο της βρετανικής πολιτικής σκηνής. Την ίδια ώρα ο Guardian σχολίασε πως «αυτό μόλις και μετά βίας μετράει ως ομιλία. Ο λόγος του Σούνακ ήταν ξύλινος και το περιεχόμενο των λεγομένων του δεν κατάφερε να απομακρυνθεί από τα κλισέ».
Παρ΄ολα αυτά ο Guardian σχολιάζει ως θετικό το γεγονός ότι ο Σούνακ ευχαρίστησε την προκάτοχό του Λιζ Τρας. Πιο συγκεριμένα είπε ότι οι ευχαριστίες του ήταν γενναιόδωρες, ενώ σχολιάζοντας την αναφορά αναφορικά με την «ακεραιότητα και ταπεινότητα», αυτό σύμφωνα με τον Guardian «υποδηλώνει ότι θέλει να αποστασιοποιηθεί από τους προκατόχους του».
Από την πλευρά της η Mirror σχολίασε ότι «η πρώτη ομιλία του Ρίσι Σούνακ αφού επιβεβαιώθηκε ότι θα γίνει ο νέος πρωθυπουργός τελείωσε μέσα σε 90 δευτερόλεπτα -αλλά και πάλι βρήκε χρόνο για μια απίστευτα αμήχανη παύση αφού σταμάτησε να μιλά.
Ενότητα ή πεθαίνουμε» – Δραματικό μήνυμα στους Τόρις, απέκλεισε τις εκλογές
Βασική προτεραιότητα της κυβέρνησής του θα είναι η επίτευξη οικονομικής σταθερότητας και στη συνέχεια η υλοποίηση των δεσμεύσεων που ανέλαβε το κόμμα πριν από τις εκλογές του 2019, δήλωσε ο Ρίσι Σούνακ στην κοινοβουλευτική ομάδα των Συντηρητικών, σύμφωνα με τον βουλευτή Ίαν Ντάνκαν Σμιθ, στην πρώτη του δήλωση στους βουλευτές των Τόρις αμέσως μετά την οριστικοποίηση πως αυτός θα είναι ο νέος πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας.
Ο Σούνακ υποσχέθηκε επίσης ότι στην κυβέρνησή του θα εκπροσωπηθούν «όλες οι πτέρυγες» του κόμματος, σύμφωνα με την εφημερίδα Sun. Όπως είπε, θα επικεντρωθεί «στην πολιτική και όχι στις προσωπικότητες», τονίζοντας ότι το κόμμα έχει μία ευκαιρία για να πετύχει τους στόχους του. Ο Σούνακ έκανε έκκληση ενότητας και απέκλεισε το ενδεχόμενο προκήρυξης βουλευτικών εκλογών.
Στην ομιλία του χρησιμοποίησε δραματικούς τόνους σε μία προσπάθεια να θέσει την βάση της συζήτησης και των προσδοκιών στην πραγματικότητα. «Παραμένουμε ενωμένοι ή πεθαίνουμε», είπε χαρακτηριστικά. Συνεχίζοντας έκανε ειδική αναφορά στον Τζόνσον, την Μόρντοντ και την Τρας λέγοντας: «ήταν όλοι καλοί συνάδελφοι και φίλοι των Συντηρητικών», προσθέτοντας: «Είμαστε ενωμένοι πίσω από την πολιτική και τώρα δεν μπορούμε να αντέξουμε τον διχασμό».
Νωρίτερα, ακούστηκαν δυνατές επευφημίες και χτυπήματα στα τραπέζια από τους Συντηρητικούς βουλευτές στην αίθουσα, καθώς ο Sir Graham Brady ανακοίνωσε ότι έλαβαν μόνο μία υποψηφιότητα για τον νέο αρχηγό του κόμματος. Ως εκ τούτου, δήλωσε ότι ο Ρίσι Σούνακ είναι ο επόμενος αρχηγός του κόμματος και είπε ότι θα απευθυνθεί στους βουλευτές των Τόρις σύντομα όπως και έγινε.
Η απερχόμενη πρωθυπουργός Λιζ Τρας συνεχάρη τον Σούνακ για την εκλογή του στην ηγεσία των Συντηρητικών και εξέφρασε «την πλήρη στήριξή της» στο πρόσωπό του, με ανάρτησή της στο Twitter.
- Η Λιζ Τρας θα παραιτηθεί και ενώπιον του Βασιλιά Καρόλου
- Ο Σουνάκ θα κληθεί από τον Βασιλιά να σχηματίσει νέα κυβέρνηση
- Ο Βασιλιάς επιστρέφει στο Λονδίνο
- Ο Σουνάκ θα είναι ο πρώτος πρωθυπουργός που ορκίζει ο Βασιλιάς Κάρολος.
- Η μητέρα του Βασίλισσα Ελισάβετ είχε ορκίσει 15 πρωθυπουργούς
Ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ επιστρέφει στο Λονδίνο
Στο μεταξύ ο βασιλιάς Κάρολος αναμένεται να επιστρέψει σήμερα στο Λονδίνο από το Σάντρινγχαμ και πιθανότατα να βρεθεί στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ σήμερα το απόγευμα, γράφει η εφημερίδα «Guardian» επικαλούμενη τον δημοσιογράφο Κρις Σιπ του βρετανικού δικτύου «ITV».
Η επιστροφή του νέου μονάρχη στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ σημαίνει ότι θα μπορούσε να δεχτεί ακόμη και σήμερα την παραίτηση της Λιζ Τρας και να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Ρίσι Σούνακ, προσθέτει. Παράλληλα γίνεται ο νεότερος και πρώτος μη λευκός ένοικος στη Ντάουνινγκ Στριτ.
Οι αγορές «ψηφίζουν» Σούνακ
Σε αυτό το πλαίσιο, ράλι καταγράφουν οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου, εν μέσω των καταιγιστικών πολιτικών εξελίξεων, οι οποίες κορυφώθηκαν με την τελική ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Ρίσι Σούνακ. Η συγκεκριμένη εξέλιξη τυγχάνει της ένθερμης υποστήριξης των αγορών, με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων να βρίσκονται σε καθοδική τροχιά (ανεβαίνουν οι τιμές των ομολόγων), μειώνοντας αισθητά το κόστος δανεισμού του βρετανικού κράτους.
Είναι ενδεικτικό ότι η απόδοση των 10ετών τίτλων υποχωρεί κατά 21 μονάδες βάσης και «πέφτει» κάτω του ψυχολογικού ορίου του 4% (ανέρχεται στο 3,84%), ενώ η απόδοση των 2ετών τίτλων σημειώνει κάμψη κατά 28 μονάδες βάσης και κατέρχεται στα επίπεδα του 3,4%.
Το παρασκήνιο πίσω από την αποχώρηση του Μπόρις Τζόνσον
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα «Daily Mail», o Μπόρις Τζόνσον πήρε την μεγάλη απόφαση να μην θέσει εκ νέου υποψηφιότητα για το προεδρικό χρίσμα των Συντηρητικών όταν συνειδητοποίησε ότι δεν έχει διασφαλίσει την ενότητα του κόμματος. Ωστόσο, νέες πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι ο «BoJo» έκανε πίσω όταν η Πένι Μόρνταντ, η πρώτη γυναίκα που διετέλεσε υπουργός Άμυνας της Βρετανίας και η μόνη αντίπαλος του μεγάλου φαβορί για να ηγηθεί της χώρας, Ρίσι Σούνακ, απέρριψε την πρότασή του.
Ο πρώην ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ, όπως αναφέρει η εφημερίδα «Daily Mail», πρότεινε στην Πένι Μόρνταντ ένα νευραλγικό υπουργείο στην κυβέρνησή του κι εκείνη έσπευσε ευγενικά να του αρνηθεί. Αυτό ήταν το κερασάκι στην τούρτα με τον Τζόνσον να παίρνει τη μεγάλη απόφαση να αποχωρήσει από την κούρσα για την ηγεσία των Συντηρητικών.
Τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει
Πλέον ο Σούνακ θα πέσει στα βαθιά, δίχως καμία περίοδο χάριτος. Ο ίδιος δηλώνει έτοιμος για τη δοκιμασία. Παρόλα αυτά, υπήρξε βουλευτής για μόλις επτά χρόνια και υπουργός μόνο για δύο, και ακόμη και οι συνάδελφοί του που τον υποστηρίζουν για την πρωθυπουργία παραδέχονται ότι δεν έχει ευρεία εμπειρία σε όλους τους τομείς, καθιστώντας δύσκολη την αντιμετώπιση των πολλαπλών κρίσεων που συσσωρεύονται σε όλα τα μέτωπα.
Ανάμεσα στα προβλήματα που αντιμετωπίζει το εθνικό σύστημα υγείας της Βρετανίας με τον κορωνοϊό, η κατάσταση της οικονομίας, το ενδεχόμενο μπλακ άουτ στον τομέα της ενέργειας και ένας χειμώνας γεμάτος απεργίες, ένα φαινομενικά πολύ δύσκολο εξάμηνο, δηλαδή, για τη Μεγάλη Βρετανία.
Ανακοινώνοντας επίσημα την υποψηφιότητά του, την Κυριακή, ο Σούνακ δήλωσε ότι «η επιδιόρθωση της οικονομίας» είναι η πρώτη προτεραιότητά του αν και έκτοτε δεν έχει παραχωρήσει κάποια συνέντευξη που να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι συνάδελφοί του στους Συντηρητικούς τον αντιμετωπίζουν σαν τον «Μεσσία» καθώς, όπως σημειώνουν βρετανικά μέσα ενημέρωσης, είναι αυτός που εφάρμοσε το σύστημα των αναστολών την περίοδο του κορωνοϊού και προέβλεψε την καταστροφική αντίδραση των αγορών στις περικοπές φόρων που ανακοίνωσε η Τρας.
Όπως σημειώνει ο Guardian αρκετά από τα διλήμματα με τα οποία ήρθε αντιμέτωπη η Λιζ Τρας παραμένουν: Θα επιμείνει για την ανάπτυξη υποστηρίζοντας την μετανάστευση ή θα στηρίξει τις υποσχέσεις για αυστηρότερα μέτρα μετά το Brexit; Μπορεί να υλοποιήσει τη δέσμευση Τζόνσον το 2019 ότι η Βρετανία δεν θα επιστρέψει στη λιτότητα ή θα υποστηρίξει ότι δεδομένης της κατάστασης των αγορών οι περικοπές είναι απαραίτητες; Θα καλέσει τους πολίτες να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας για να αποφευχθούν τα μπλακ άουτ ενόψει του χειμώνα; Θα είναι συμφιλιωτικός απέναντι στα αιτήματα των δημοσίων υπαλλήλών ή θα μετατρέψει το θέμα αυτό σε πολεμική με τους Εργατικούς;
