Δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, η ανθρωπότητα έχει μάθει να ζει με περιορισμούς και τα κύματα του ιού «χτυπούν» ανελέητα τα συστήματα υγείας παγκοσμίως.
Ενάντια σε αυτή τη ζοφερή εικόνα, η πλειονότητα των πολιτών επιθυμεί την άμεση επιστροφή στην κανονικότητα, να συναντηθεί με φίλους για μια νυχτερινή έξοδο, να αποχαιρετήσει την τηλεργασία, να τραγουδήσει δυνατά και να χορέψει με παρέα χωρίς να φοβάται ότι θα κολλήσει κορονοϊό.
Ωστόσο, παραμένουν τα ερωτήματα για το ποιες από αυτές τις δραστηριότητες είναι ασφαλείς. Και πόσο.
H μετάδοση του SARS-CoV-2 από άνθρωπο σε άνθρωπο, συμβαίνει κυρίως μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων (βήχας, φτέρνισμα ή ομιλία) και μοιάζει με την εξάπλωση της γρίπης. Εξαπλώνεται δηλαδή κυρίως μέσω της αερομεταφερόμενης μετάδοσης (airborne transmission). Επομένως, το κλειδί για να μπει «μπλόκο» στην μετάδοση του ιού είναι να κατανοήσουμε πώς συμπεριφέρονται τα αιωρούμενα σωματίδια.
Ο αέρας αποτελείται από αόρατα μόρια που κινούνται τυχαία και με μεγάλη ταχύτητα. Έτσι τα αιωρούμενα σωματίδια διασκορπίζονται με την πάροδο του χρόνου σε εσωτερικούς χώρους, όπως σε ένα δωμάτιο ή σε ένα λεωφορείο. Ένα μολυσμένο άτομο μπορεί να εκπνεύσει σωματίδια που περιέχουν τον ιό και όσο πιο κοντά βρίσκεται κάποιος, τόσο πιο πιθανό είναι να εισπνεύσει ορισμένα σωματίδια που περιέχουν ιό. Όμως, όσο μεγαλύτερη είναι η περίοδος που περνάει κάποιος σε έναν χώρο, τόσο περισσότερο εξαπλώνεται ο ιός. Εάν βρίσκεται κάποιος σε εξωτερικό χώρο, ο ιός δεν συσσωρεύεται με τον ίδιο τρόπο. Ωστόσο, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί αν δύο άτομα βρίσκονται κοντά.
Τα σωματίδια του ιού μπορούν να εκπέμπονται κάθε φορά που ένα μολυσμένο άτομο αναπνέει, αλλά ακόμη περισσότερο εάν η αναπνοή του είναι βαθιά (όπως όταν ασκείται) ή περιλαμβάνει δυνατές φωνές (ομιλία ή τραγούδι). Φορώντας μια κατάλληλη μάσκα μειώνεται η πιθανότητα μετάδοσης, ωστόσο ένα «ακάλυπτο» μολυσμένο άτομο που κάθεται ήσυχα σε μια γωνία είναι πολύ λιγότερο πιθανό να σας κολλήσει, σε σχέση με εκείνον που θα σας πλησιάσει και θα ξεκινήσει μια έντονη διαμάχη.
Όλες οι παραλλαγές του SARS-CoV-2 είναι εξίσου αερομεταφερόμενες, αλλά η πιθανότητα να κολλήσετε τον COVID εξαρτάται από τη μεταδοτικότητα της παραλλαγής (η Δέλτα ήταν πιο μεταδοτική από τις προηγούμενες παραλλαγές, αλλά η Όμικρον την υπερνικά).
Οι παράγοντες μετάδοσης
Στη μελέτη που δημοσιεύει το theconversation.com, προσδιορίζεται ο ρόλος διαφορετικών επιδράσεων: ιικοί παράγοντες (μεταδοτικότητα/επιπολασμός), παράγων άνθρωπος (με μάσκα/χωρίς, άσκηση/καθήμενος, οχλαγωγία/ησυχία), καθώς και παράγοντες ποιότητας του αέρα (σε εσωτερικούς χώρους/εξωτερικούς, μεγάλο δωμάτιο/μικρό, γεμάτο/χωρίς κόσμο, αεριζόμενο/μη αεριζόμενο).
Στο μαθηματικό μοντέλο, οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα σχετικά με το πόσοι άνθρωποι μολύνθηκαν σε συμβάντα υπερμετάδοσης όπου βασικές παράμετροι, όπως το μέγεθος του δωματίου, η πληρότητα και τα επίπεδα αερισμού, ήταν τεκμηριωμένα.
Ποσοστιαία πιθανότητα μόλυνσης σε διαφορετικές καταστάσεις
Ένας «σίγουρος τρόπος» για να κολλήσει κάποιος είναι να κάνει έναν συνδυασμό πραγμάτων που τον βάζει στο βαθύ κόκκινο σημείο του χάρτη.
Για παράδειγμα:
- Να συγκεντωθεί με πολλά άτομα σε έναν κλειστό χώρο με κακή ποιότητα αέρα, όπως γυμναστήριο, νυχτερινό κέντρο διασκέδασης ή σχολική τάξη που δεν αερίζεται
- Να κάνει κάτι επίπονο ή θορυβώδες, όπως άσκηση, τραγούδι και φωνές
- Να βγάλει τη μάσκα του
- Και να παραμείνει για μεγάλο διάστημα σε «επικίνδυνη περιοχή»
Για να αποφύγει κανείς να κολλήσει COVID, πρέπει να μείνει στους πράσινους ή πορτοκαλί χώρους του πίνακα.
Για παράδειγμα:
- Εάν πρέπει να συναντήσετε άλλους ανθρώπους, κάντε το σε εξωτερικό χώρο ή σε χώρο που αερίζεται καλά
- Περιορίστε τον αριθμό των ατόμων που βλέπετε από κοντά στο ελάχιστο
- Περάστε τον ελάχιστο δυνατό χρόνο μαζί
- Μην φωνάζετε, μην τραγουδάτε ή κάνετε βαριά άσκηση
- Φοράτε μάσκες υψηλής ποιότητας, που εφαρμόζουν καλά από τη στιγμή που μπαίνετε στο κτίριο μέχρι τη στιγμή που φεύγετε.
