«Η χώρα μας βιώνει μια μεγάλη καταστροφή. Οι ώρες της συμφοράς που ζούμε είναι ώρες αλήθειας. Οφείλουμε όλοι μας, και πρώτα η κυβέρνηση, να δούμε κατάματα την τραγωδία και να αναμετρηθούμε με τις αιτίες της», ανέφερε κατά την εναρξη της ομιλίας του για τις καστροφικές πυρκαγιές, ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ έκανε λόγο για «ήττα μιας πολιτείας που δεν μπόρεσε να αποτρέψει μια “μεγάλη καταστροφή”». Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ χαρακτήρισε «εγκληματική» την ευθύνη της κυβέρνησης και κατέθεσε πρόταση επτά σημείων για «εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης», καλώντας την κυβέρνηση να αναλάβει πρωτοβουλίες για την υλοποίησή του.
«Να αναμετρηθούμε με την απελπισία, την αγανάκτηση και την οργή όσων αισθάνονται αβοήθητοι ενώ χάνονται τα σπίτια, και το βιός τους. Να αναμετρηθούμε με την ήττα μιας πολιτείας που δεν μπόρεσε να την αποτρέψει. Να αναμετρηθούμε με τη δύσκολη επόμενη μέρα και τα μέτρα για την επούλωση των πληγών. Υλικών, αλλά και ηθικών. Και να μην κρυφτούμε πίσω από επικοινωνιακά τεχνάσματα, προσχηματικές και ανέξοδες συγνώμες» πρόσθεσε ο κ. Τσίπρας, τονίζοντας ότι σήμερα προέχει «να συμβάλλουμε για να γίνει η οργή δύναμη αλλαγής, ώστε όσοι είδαν το σπίτι και τη ζωή τους να καίγονται, να μην αφεθούν εγκαταλειμμένοι στην απελπισία».
Αναφερόμενος στην κλιματική αλλαγή, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υπογράμμισε πως «πρόκειται αναμφίβολα για μια ζώσα και άκρως επικίνδυνη πραγματικότητα», υποστήριξε, ωστόσο, πως «δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία. Αντιθέτως, η επίγνωσή της μας προσθέτει το βάρος να προετοιμαστούμε σε βάθος, για την αντιμετώπισή των ακραίων φαινομένων που από εδώ και στο εξής θα είναι συχνά».
Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι η κυβέρνηση «δεν μπορεί να επικαλεστεί την κλιματική αλλαγή ως δικαιολογία» καθώς «αγνόησε τις προειδοποιήσεις μας, όπως και τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων. Ακόμα χειρότερα, αγνόησε τα σχέδια που της παραδώσαμε. Κι αυτή είναι ίσως η πιο σοβαρή και εγκληματική ευθύνη, που πρέπει να της καταλογιστεί». Σημείωσε επίσης πως «οι ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι αυτονόητες και απαράγραπτες. Και έγιναν ακόμη μεγαλύτερες από την απαράδεκτη επικοινωνιακή διαχείριση της καταστροφής».
Υποστήριξε ότι η ευθύνη του κόμματός του ως αξιωματική αντιπολίτευση είναι η υποχρέωση «να συμβάλουμε και στην επούλωση των πληγών, αλλά και στη θωράκιση της χώρας, για να μην ξαναζήσει παρόμοιας έκτασης τραγωδίες» και πρόσθεσε: «δική μου προσωπική ευθύνη είναι να μην ακολουθήσω το δρόμο της αντιπολίτευσης του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ΝΔ στη δική μου κυβέρνηση, σε αντίστοιχα δύσκολες στιγμές. Και δεν θα το κάνω. Για αυτό και σήμερα δε πρόκειται να ακολουθήσω την πεπατημένη, ζητώντας παραιτήσεις. Ακέραια την πολιτική ευθύνη τη φέρει ο πρωθυπουργός. Που κάποτε είχε πει ότι δεν υπάρχει ανάληψη ευθύνης χωρίς παραιτήσεις. Ας αναλάβει λοιπόν ο ίδιος το βάρος του επιμερισμού των ευθυνών και των παραιτήσεων. Θέτοντας όμως υπό κρίση, πρώτα τον εαυτό του».
Ο κ. Τσιπρας εξέφρασε την άποψη ότι η χώρα για να συνέλθει χρειάζεται ενότητα, σχέδιο και αποφασιστικότητα, ενώ σημείωσε πως το ανθρώπινο δράμα που ζουν χιλιάδες συμπολίτες μας, αλλά και όλη η κοινωνία μας, απαιτεί μια ελάχιστη συναίνεση σοβαρότητας και σεβασμού. «Τους ανθρώπους που επλήγησαν δεν τους αφορά μια άγονη πολιτική αντιπαράθεση πάνω στις στάχτες. Αντίθετα πιστεύω ότι αυτό θα φουντώσει την οργή τους» είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
«Ακόμη ηχούν στα αυτιά όλων μας οι δηλώσεις για το πόσο υποδειγματικά λειτούργησε ο κρατικός μηχανισμός, ενώ καιγόταν η μισή Ελλάδα. Οι διαψεύσεις των πολιτών που έβλεπαν τη ζωή τους να γίνεται στάχτη και ζητούσαν βοήθεια από πυροσβεστικά αεροπλάνα, ότι δήθεν δεν τα βλέπουν γιατί έχει καπνούς. Αυτό μάλιστα επανέλαβε ο πρωθυπουργός και στο χθεσινό του διάγγελμα. Ή ο κυνισμός ότι η προστασία της ζωής, των υποδομών και της περιουσίας των πολιτών είναι απλά ένας ανέφικτος συνδυασμός”.
Η πρόταση 7 σημείων του ΣΥΡΙΖΑ
Ο κ. Τσίπρας παρουσίασε αναλυτικά την πρόταση επτά σημείων του κόμματός του, η οποία περιλαμβάνει τα εξής:
1) Να κηρυχθούν άμεσα αναδασωτέες όλες οι καμένες εκτάσεις, να απαγορευθεί κάθε αλλαγή χρήσης γης μέχρι να ολοκληρωθεί κατά προτεραιότητα ο χωρικός και πολεοδομικός σχεδιασμός στις περιοχές αυτές (τοπικά χωρικά σχέδια, δασικοί χάρτες, κτηματολόγιο). Να αποτραπεί κάθε είδος παρασιτικής λογικής.
2) Να εκπονηθεί σε συνεργασία με όλα τα κόμματα και τους επιστημονικούς φορείς, εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των συνεπειών των φυσικών καταστροφών. «Το σχέδιο αυτό πρέπει να ενσωματώνει τη σύγχρονη επιστημονική γνώση και γι’ αυτό θα πρέπει να υπάρχει συνεχής συνεργασία και αλληλοτροφοδότηση με τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ινστιτούτα της χώρας, αλλά και διεθνώς, να έχει ορίζοντα δεκαετίας, να αξιολογείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και να αναθεωρείται εφόσον χρειάζεται» τόνισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
3) Να αξιοποιηθεί έστω και τώρα το πόρισμα Γκολντάμερ για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών με έμφαση στην πρόληψη και τη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων με την ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών.
4) Να υιοθετηθεί η ολοκληρωμένη πρόταση Νόμου που καταθέσαμε από το 2019 για την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας και Ανθεκτικότητας που θα την στελεχώσουν πρόσωπα κοινής αποδοχής με συμφωνία να παραμείνουν τα ίδια, ανεξαρτήτως κυβέρνησης.
Η πρόταση μεταξύ άλλων προβλέπει η νέα Αρχή να έχει ένα Μόνιμο και διαρκές Επιστημονικό Συμβούλιο από όλα τα ερευνητικά επιστημονικά ιδρύματα και δομές της χώρας που εμπλέκονται στην πρόβλεψη, τη μελέτη, την έρευνα και το πείραμα στον τομέα των φυσικών καταστροφών (Δημόκριτος, ΕΜΥ, Εθνικό Αστεροσκοπείο, ΕΛΚΕΘΕ, Ελληνικός Οργανισμός Διαστήματος, Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, Ινστιτούτα Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείων).
Προβλέπει επίσης ένα Μόνιμο και διαρκές Επιτελείο Διοίκησης (με τη συμμετοχή όλων των επιχειρησιακών βραχιόνων, Πυροσβεστική, ΕΚΑΒ, ΕΛΑΣ, Λιμενικό, εθελοντικά σώματα, Δασική Υπηρεσία, Τεχνικές Υπηρεσίες και Διευθύνσεις του Υπ. Υποδομών) και με την εξουσιοδότηση να αξιοποιεί τις δυνατότητες, τα μέσα, το προσωπικό και την εμπειρία που διαθέτουν οι Ένοπλες Δυνάμεις στη διαχείριση εκτάκτων αναγκών και καταστάσεων.
Σχέδιο για την κατάρτιση Εθνικού Συστήματος Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών προκειμένου να αποτελέσει τον Εθνικό Οδηγό και το πρότυπο για τη διαχείριση εκτάκτων αναγκών στη χώρα, από το μικρότερο έως το υψηλότερο χωρικό επίπεδο.
5) Να εκπονηθούν Τοπικά Αναπτυξιακά Σχέδια για την Ανασυγκρότηση και Ανάπτυξη των περιοχών που έχουν πληγεί, με ιδιαίτερη έμφαση στο τοπικό παραγωγικό μοντέλο και ειδική μέριμνα για τη συγκράτηση του πληθυσμού και ιδιαίτερα των νέων στις περιοχές αυτές.
6) Να ανασχεδιασθεί η κατεύθυνση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το Εθνικό Σχέδιο Αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής και τα Τοπικά Σχέδια ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας και των άλλων περιοχών που έχουν πληγεί.
7) Να εκπονηθεί άμεσα σχέδιο για αποζημιώσεις, αλλά και για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας των πληττόμενων περιοχών.
Το σχέδιο Γκολντάμερ
Ο κ. Τσίπρας έκανε μια αναδρομή στο καλοκαίρι του 2018, όπου αμέσως μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, ζήτησε τη συνδρομή του καθηγητή Γκολντάμερ, πρόεδρου του Διεθνούς Παρατηρητηρίου για τις πυρκαγιές στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Οπως ανέφερε ο κ. Τσίπρας, ο καθηγητής Γκολντάμερ έθεσε ως προϋπόθεση τη συναίνεση και του τότε αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, του κ. Μητσοτάκη, προκειμένου να είναι βέβαιος ότι δε θα ετοιμάσει κάτι που θα αμφισβητηθεί, ή δεν θα αξιοποιηθεί σε περίπτωση αλλαγής της κυβέρνησης.
«Συμφώνησα, μαζί του. Και τελικά συμφώνησε και ο κ. Μητσοτάκης» ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και πρόσθεσε πως «τον Φλεβάρη του 2019 η Επιτροπή, μας παρέδωσε το πολυσέλιδο πόρισμά της. Το πόρισμα προέβλεπε την προετοιμασία μιας μεγάλη διοικητικής μεταρρύθμισης για την αναδιοργάνωση του συστήματος διαχείρισης εκτάκτων αναγκών και την αντικατάσταση της «Πολιτικής Προστασίας», από μια σύγχρονη δομή, έναν Ενιαίο Φορέα διαχείρισης των έκτακτων αναγκών – με λειτουργική, επιχειρησιακή και επιστημονική αναβάθμιση σε σχέση με τα όσα ίσχυαν μέχρι τότε».
«Αυτό ήταν ένα σχέδιο ριζικής μεταρρύθμισης που κατέληξε στην πρόταση για την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας και Ανθεκτικότητας» τόνισε ο κ. Τσίπρας και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι ματαίωσε τελικά το σχέδιο, ενώ «αγνόησε το Νοέμβρη του 2019 το πλήρες σχέδιο με τη μορφή πρότασης νόμου, την οποία επίσης η κυβέρνηση της ΝΔ αγνόησε».
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε πως το «επιτελικό κράτος στον πιο κρίσιμο τομέα που αφορά την ασφάλεια των πολιτών, αποδείχτηκε ξεχαρβαλωμένο και ελάχιστα επιτελικό» και σημείωσε ότι «υπάρχουν 45 συναρμόδιοι φορείς για τη πρόληψη μιας πυρκαγιάς καθώς και 17 φορείς και 6 υπουργεία για τη καταστολή».
Ανέφερε επίσης ότι «η επόμενη μέρα της επούλωσης των πληγών, της ανασυγκρότησης και της θωράκισης της χώρας είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την αναλάβει το λεγόμενο επιτελικό κράτος. Που αποδείχτηκε βαθιά δυσλειτουργικό, αναποτελεσματικό και επικίνδυνο» και κατηγόρησε τον πρωθυπουργό με αφορμή τη χθεσινή του δήλωση, τονίζοντας πως «μίλησε σαν να μη διδάχθηκε τίποτα από την τραγωδία. Οφείλει να σταματήσει με την άγονη προπαγάνδα να ρίχνει αλάτι στις πληγές του ελληνικού λαού».
Κλείνοντας, ο κ. Τσίπρας τόνισε πως «θέλω να διαβεβαιώσω κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είναι εδώ ως δύναμη πατριωτικής ευθύνης. Να σταθεί δίπλα σε όσους δοκιμάζονται. Να υποδείξει λύσεις».