Τρία νέα ευρωπαϊκά ταμεία θα «τρέξουν» προγράμματα 8 δισ.

Δέσμη ευρωπαϊκών προγραμμάτων –πέρα από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης– μεταξύ άλλων για μείωση του ενεργειακού κόστους, προστασία του περιβάλλοντος, ενίσχυση ευάλωτων νοικοκυριών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, αντιμετώπιση του στεγαστικού και βελτίωση των μεταφορών, ανακοινώθηκε σήμερα το απόγευμα σε διυπουργική συνέντευξη Τύπου. Πρόκειται για προγράμματα συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ τα οποία θα «τρέξουν» από το 2026 έως το 2032 και εντάσσονται σε τρία νέα ευρωπαϊκά ταμεία: το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού και το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων.

Ο σχεδιασμός για τα νέα προγράμματα συζητήθηκε σήμερα στο υπουργικό Συμβούλιο και παρουσιάστηκε απόψε από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη και τους συναρμόδιους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου, Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού Σοφία Ζαχαράκη, Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Δόμνα Μιχαηλίδου, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

Οι νέες δράσεις που θα προκηρυχθούν αφορούν μεταξύ άλλων 1,5 εκατ. ευάλωτα νοικοκυριά και πολύ μικρές επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα ενώ υπάρχουν και  πρωτοβουλίες (όπως π.χ. για τη μείωση των χρεώσεων ΥΚΩ με την ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών) από τις οποίες τα οφέλη αφορούν το σύνολο του πληθυσμού. Εχει ήδη ολοκληρωθεί η κατανομή των δράσεων ανά υπουργείο προκειμένου οι διαδικασίες ωρίμανσης των έργων να προχωρήσουν με γοργό ρυθμό.

«Παρουσιάζουμε ένα νέο πακέτο που ισοδυναμεί με μισό ΕΣΠΑ ή μισό Ταμείο Ανάκαμψης, που θα υλοποιηθεί έως το 2032» δήλωσε μεταξύ άλλων ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης.

Οι κυριότερες δράσεις που εντάσσονται στα τρία Ταμεία είναι:

1. Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, συνολικού προϋπολογισμού 4,7 δισ. ευρώ:

– Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και αντλίες θερμότητας, με νέο μοντέλο υλοποίησης των επενδύσεων.

– Πρωτοβουλίες για το στεγαστικό, με δημιουργία κοινωνικών κατοικιών και ανακαίνιση φοιτητικών εστιών.

– Εκσυγχρονισμός Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (αναβάθμιση του μετρό της Αθήνας, καινούργια ηλεκτρικά λεωφορεία).

– Αμεση εισοδηματική στήριξη σε ευάλωτα και φτωχά νοικοκυριά (επίδομα θέρμανσης, επιδότηση ενοικίου).

2. Ταμείο Εκσυγχρονισμού, συνολικού προϋπολογισμού 1,6 δισ. ευρώ:

– Εκσυγχρονισμός ναυτιλίας (ακτοπλοΐα, τουριστικά πλοία και ferry boats).

– Αναβάθμιση ενεργειακών δικτύων (άρση κορεσμού για εγκατάσταση νέων ΑΠΕ).

– Εξηλεκτρισμός & βελτίωση ανταγωνιστικότητας ενεργοβόρων επιχειρήσεων, με έμφαση στη βιομηχανία.

3.Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων συνολικού προϋπολογισμού 1,7 δισ. ευρώ:

– Ηλεκτρικές διασυνδέσεις νησιών (Δωδεκάνησα, ΒΑ Αιγαίο, Κυκλάδες) για περιορισμό των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές και μείωση των ρύπων.

– Συστήματα ΑΠΕ για τη μείωση του ενεργειακού κόστους (φωτοβολταϊκά σε ενεργοβόρες καταναλώσεις όπως οι αφαλατώσεις, υπεράκτια αιολικά πάρκα, μπαταρίες).

– Φράγματα για διαχείριση υδάτων και υποδομές φόρτισης οχημάτων και πλοίων.

Αναλυτικά, οι δράσεις ανά υπουργείο περιλαμβάνουν τα εξής:

Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο:

1. Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και αντικατάσταση ενεργειακού εξοπλισμού ευάλωτων (αντλίες θερμότητας και ηλιακούς θερμοσίφωνες) με αλλαγή του μοντέλου υλοποίησης που θα περιλαμβάνει αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα.
2. Δημιουργία Μητρώου Δικαιούχων Ενεργειακής Στήριξης (κάρτα Δικαιούχου) στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και δωρεάν έκδοση πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης κτιρίων.
3. Επίδομα θέρμανσης για ευάλωτα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα.

Ταμείο Εκσυγχρονισμού:

1. Ανάπτυξη Μονάδων Παραγωγής Εναλλακτικών Καυσίμων.
2. Αναβάθμιση και ψηφιοποίηση δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας.
   – Ενίσχυση υποσταθμών δικτύου σε κορεσμένες περιοχές για εγκατάσταση νέων ΑΠΕ. – Εγκατάσταση έξυπνων μετρητών ηλεκτρικής ενέργειας. – Ψηφιακή παρακολούθηση και διαχείριση δικτύου χαμηλής τάσης.
3. Ενεργειακό Πρόγραμμα Ανακατασκευής & Αναβάθμισης Αθλητικών Εγκαταστάσεων. Παρεμβάσεις σε: Καυτανζόγλειο, ΟΑΚΑ, ΕΑΚ Θεσσαλονίκης, Χανίων, Λάρισας, Κολυμβητήριο Σερρών, Πανθεσσαλικό.
4. Ενεργειακή Αναβάθμιση Ειδικών Σχολείων.

Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων:

1. Διασύνδεση Δωδεκανήσων (Κως, Ρόδος, Κάρπαθος).
2. Διασυνδέσεις Μέσης Τάσης μικρών νησιών σε Κυκλάδες, ΒΑ Αιγαίο, Δωδεκάνησα (Σίφνο, Κύθνο, Δονούσα, Αμοργό, Πάτμο, Λειψούς, Ανάφη, Σύμη, Αρκιούς, Αγαθονήσι, Ικαρία).
3. Διασύνδεση νησιών ΒΑ Αιγαίου.
4. Εγκατάσταση Συστημάτων Φωτοβολταϊκών με μπαταρία για αυτοκατανάλωση σε Δήμους, νοικοκυριά, αγρότες, επιχειρήσεις, μικρές / μεγάλες αφαλατώσεις.
5. Εγκατάσταση μεγάλων μπαταριών σε νησιά με σκοπό την παροχή υπηρεσιών υποστήριξης των ηλεκτρικών συστημάτων τους ακόμα και σε περίπτωση διακοπής τροφοδοσίας τους από την ηπειρωτική χώρα.
6. Ανάπτυξη πλωτών υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
7. Δημιουργία υποδομών cold ironing σε νησιωτικά λιμάνια και τροφοδοσία πλοίων με ηλεκτρική ενέργεια.
8. Ανάπτυξη «εμπορικών» έργων ΑΠΕ με σκοπό την παροχή φθηνότερης πράσινης ενέργειας στους νησιωτικούς Δήμους.
9. Ανάπτυξη Υβριδικών Σταθμών ΑΠΕ με μεγάλη αποθήκευση σε μη- διασυνδεδεμένα νησιά (για να υποκαθιστούν τις ρυπογόνες ντιζελογεννήτριες που λειτουργούν σήμερα).

Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών

Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο:

1. Νέοι συρμοί μετρό στις γραμμές 2 και 3, και ανάταξη συρμών γραμμής 1.
2. 210 νέα ηλεκτρικά λεωφορεία σε Αττική και Θεσσαλονίκη, προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία & υπηρεσία on demand μεταφοράς ευάλωτων.
3. Ανανέωση στόλου φορτηγών, city logistics & υποδομές φόρτισης, ηλεκτρικά προσβάσιμα ταξί.
4. Ποδηλατοδρόμοι, πεζοδρόμια, υποδομές μικρο-κινητικότητας & ηλεκτρονικό σύστημα χαρτογράφησης για εμποδιζόμενα άτομα σε σταθμούς ΜΜΜ.
5. Αναβάθμιση και βελτίωση προσβασιμότητας σιδηροδρομικών σταθμών.
6. Χρηματοδοτική μίσθωση (social leasing) ηλεκτρικών οχημάτων για μεταφορικά ευάλωτα νοικοκυριά & υποδομές φόρτισης.

Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων:

1. Δημιουργία φραγμάτων πολλαπλού σκοπού σε νησιά
2. Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων σε νησιά.

Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο:

1. Ενεργειακά Βιώσιμες Φοιτητικές Εστίες για Ευάλωτους Νέους. Αφορά τις Φοιτητικές Εστίες: Ζωγράφου, Πατησίων, Α’-Γ’-Δ’ Πανεπιστημίου Αθηνών, Α’-Β’-Γ’-Δ’ Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, ΑΣΠΑΙΤΕ, Καλαμαριάς.
2. Κάλυψη αναγκών μεταφοράς μμαθητών με αναπηρία που φοιτούν σε Ειδικά Σχολεία της χώρας.

Υπουργείο Ανάπτυξης

Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο:

1. Ενεργειακή αναβάθμιση πολύ μικρών επιχειρήσεων (κτίρια, ενεργειακός εξοπλισμός) και απόκτηση (μίσθωση/αγορά) επαγγελματικών ηλεκτρικών οχημάτων και υποδομών φόρτισης.
2. Χρήση Εμπορικών Επιμελητηρίων ως one stop shop για ενημέρωση πολύ μικρών επιχειρήσεων.

Ταμείο Εκσυγχρονισμού:

Εξοικονόμηση ενέργειας στη βιομηχανία με επενδύσεις εκσυγχρονισμού της βιομηχανίας και της μεταποίησης (έργα STEP SEAL award). Εξηλεκτρισμός της βαριάς βιομηχανίας.

Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας

Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο:

1. Ανακαίνιση κλειστών ιδιωτικών ακινήτων με υποχρέωση για μακροχρόνια μίσθωση σε ευάλωτα νοικοκυριά και ευάλωτους φοιτητές.
2. Πιλοτική κατασκευή νέων και ανακαίνιση υφιστάμενων ακινήτων Δημοσίου/Δήμων σε περιοχές που υφίστανται στεγαστική πίεση με προορισμό την κοινωνική κατοικία.
3. Επιδότηση ηλεκτρικών αμαξιδίων, mobility scooters και hand bikes για άτομα με αναπηρία.
4. Επιδότηση ενοικίου σε δημόσιους λειτουργούς που εργάζονται εκτός έδρας (ιδίως σε νησιά ορεινές/μειονεκτικές περιοχές ή/και αυτούς που διανύουν καθημερινά μεγάλες αποστάσεις) – Επιδότηση ενοικίου σε ευάλωτα νοικοκυριά.
5. Χρήση Κέντρων Κοινότητας ως one stop shop για ενημέρωση πολιτών για προγράμματα ενεργειακής φτώχειας και βιώσιμων μεταφορών.

Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής

Ταμείο Εκσυγχρονισμού:

1. Εκσυγχρονισμός στόλου ακτοπλοΐας, ferry boats και τουριστικών ημερόπλοιων (Μετασκευή πλοίων σε ελληνικά ναυπηγεία). Ενεργειακή αναβάθμιση πλοίων και ηλεκτρικά ferry boats σε κοντινές πορθμειακές γραμμές.
2. Αναβάθμιση 7 κτιριακών συγκροτημάτων του υπουργείου Ναυτιλίας.