Όσα έρχονται στο φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ώρες γύρω από την δράση της «Μαρίας Τσάλλα», της κατασκόπου που αποκάλυψε η ΕΥΠ, σε πολλούς θα μπορούσε να θυμίζει σενάριο κάποιας ταινίας. Όπως φαίνεται όμως δεν είναι. Η 32χρονη συμμετείχε σε ένα από τα πιο «πολύτιμα» προγράμματα κατασκοπείας της Ρωσίας, γνωστό ως «Illegals».
Η «Μαρία Τσάλλα» μέχρι χθες έμενε στην οδό Αρριανού στο Παγκράτι, συστηνόταν ως παιδί μεταναστών από τη Μόσχα και είχε ένα μαγαζί με πλεκτά. Και κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι είχε μια διπλή ζωή ως κατάσκοπος και ότι το πραγματικό της όνομα της ήταν Ιρίνα Αλεξάντρα Σμίροβα. Ως μέλος των «illegals» έπρεπε άλλωστε να είναι ιδιαίτερα προσεκτική και -σύμφωνα με ειδικούς- αυτό ήταν μέρος της εκπαίδευσής της. Μέλος αυτής της επίλεκτης ομάδας κατασκόπων στην Ρωσία ήταν και η περιβόητη «Άννα Τσάπμαν», που είχε χαρακτηριστεί «femme fatale», και η δράση τους έχει φτάσει μέχρι και την μικρή οθόνη με την σειρά «The Americans».
Η «Άννα Τσάπμαν», η γνωστή «illegal» που συνελήφθη το 2010 στις ΗΠΑ
Το πώς δρουν οι «illegals» περιγράφεται και στην ανακοίνωση της ΕΥΠ για την αποκάλυψη της ταυτότητας της «Μαρίας Τσάλλα» που διατηρούσε μαγαζί με πλεκτά στο Παγκράτι. «Στρατολογούνται και εκπαιδεύονται από τις Υπηρεσίες συγκεκριμένης ξένης χώρας, με σκοπό να τοποθετηθούν σε χώρες – στόχους, αναλαμβάνοντας στη συνέχεια κατασκοπευτική δράση υπέρ της χώρας της. Για την προστασία της πραγματικής τους ταυτότητας, χρησιμοποιούν “βαθύ κάλυμμα”, το οποίο δημιουργείται με παραποίηση ατομικών εγγράφων και χρήση πιστοποιητικών που προέρχονται από στοιχεία θνησιγενών βρεφών ή ατόμων που έχουν αποβιώσει. Από τη στιγμή τοποθέτησής τους στο εξωτερικό, οι “illegals” ζούνε και συμπεριφέρονται με βάση την κατασκευασμένη ιστορία που έχει δημιουργηθεί για αυτούς, ώστε να προστατεύσουν την αποστολή τους» αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωση.
«Απόμακρη και μοναχική» η «Μαρία Τσάλλα» στο Παγκράτι
Ως ένοικο «φάντασμα» χαρακτηρίζουν οι γείτονες στην οδό Αρριανού στο Παγκράτι, την Ρωσίδα κατάσκοπο Ιρίνα Αλεξάντροβα Σμίρεβα, η οποία δραστηριοποιείτο από το 2018 στην Ελλάδα με το όνομα «Μαρία Τσάλλα», σύμφωνα με την ΕΥΠ.
Ακριβώς δίπλα στο σπίτι που νοίκιαζε η 32χρονη είναι το κατάστημα που διατηρούσε με είδη χειροτεχνίας και πλεξίματος, έχοντας και μια βοηθό, την Κατερίνα. Μιλώντας στο newsit.gr γείτονες της 32χρονης κάνουν λόγο για μια «γυναίκα της διπλανής πόρτας» που ήταν ευγενική αλλά απόμακρη.
Μια γειτόνισσα της κατασκόπου λέει μιλώντας στο newsit.gr ότι «δεν ήταν ένα πρόσωπο το οποίο κινούσε υποψίες. Δίπλα είχε κάνει αυτό το μαγαζάκι και ήταν αξιοπρεπής. Αναρωτιόμασταν, μέσα στην κρίση ποιος θα μπει σε ένα μαγαζάκι με κλωστές. Εγώ είχα πάει και από ευγένεια για να πάρω κάτι κλωστές από πουλόβερ. Δεν μου είχε πει τίποτα από πού κατάγεται, από που είχε έρθει αλλά σε μία συζήτηση μαζί της για τις κλωστές κατάλαβα ότι μιλάει άψογα γαλλικά. Μιλούσε τέσσερις γλώσσες που αυτό δεν είναι τυχαίο. Ήτανε μοναχική, δεν την επισκεπτόταν κανείς, δηλαδή δεν είχε κίνηση. Δεν έφερνε κόσμο. Δεν έλεγες ότι γίνεται κάτι περίεργο. Εγώ είχα να τη δω κανένα μήνα και μετά μάθαμε από τα κανάλια ότι την αναζητούν. Νομίζω ότι έμενε εδώ 4 χρόνια. Ήταν πάρα πολύ απλή, ευγενική ίσως γιατί φαντάζομαι ότι δεν ήθελε να δώσει στόχο, αλλά μου έκανε εντύπωση πόσο καλά μιλούσε γαλλικά. Μου είπε ότι ήρθε στην Ελλάδα για να κάνει αυτό το κατάστημα. Γενικά, δεν έλεγε πάρα πολλά πράγματα για τον εαυτό της, ήταν ευγενική, αλλά σε κρατούσε σε απόσταση».
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, η «Μαρία Τ.» ήρθε στην Ελλάδα χρησιμοποιώντας παραποιημένο διαβατήριο που αντιστοιχούσε σε πρόσωπο που ζούσε στη Λατινική Αμερική. Το 2018 εξέδωσε ληξιαρχική πράξη γέννησης χρησιμοποιώντας τα στοιχεία βρέφους που πέθανε στη γέννα με ημερομηνία γέννησης και θανάτου, Δεκέμβριο του 1991. Από εκεί και πέρα ξεκίνησε να ξετυλίγεται το κουβάρι, όταν εντόπισαν την «Μαρία Τσάλλα», που φέρεται να είναι ομογενής και γεννημένη το 1991, δηλαδή πήρε την ημερομηνία γέννησης ενός βρέφους που είχε πεθάνει.
Η «Μαρία Τσάλλα» ήταν ιδιαίτερα δραστήρια στα social media, ασχολούνταν πολύ ενεργά με την φωτογραφία δηλώνωντας ερασιτέχνης φωτογράφος και συμμετέχοντας σε διαγωνισμούς. Εκτιμάται ότι αυτό ενδεχομένως να βοηθούσε και την αποστολή που είχε εδώ, συλλέγοντας πληροφορίες…
Οι ρίζες του προγράμματος των «Illegals»
Το «πολύτιμο» αυτό πρόγραμμα κατασκοπείας της Ρωσίας δεν είναι η πρώτη φορά που απασχολεί τις Αρχές και τα ΜΜΕ. Το πρόγραμμα των «Illegals» -όπως ανέφερε ο Guardian σε άρθρο του τον Ιούνιο του 2022 – έχει τις ρίζες του στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, αλλά φαίνεται ότι ανέπτυξε μια ιδιαίτερα έντονη δραστηριότητα την περίοδο της ηγεσίας του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ποιοι εκπαιδεύουν και ποιοι ελέγχουν τους «Illegals»
Για το πώς εκπαιδεύονται οι επίλεκτοι κατάσκοποι της Ρωσίας, αλλά και από ποιες υπηρεσίες ελέγχονται, μίλησε το 2018 στο Bussiness Insider ο συνεργάτης του The Institute for Statecraft, Victor Madeira.
Οι «Illegals», όπως εξήγησε ο Victor Madeira, εκπαιδεύονται και ελέγχονται από δύο ξεχωριστές και συχνά ανταγωνιστικές ρωσικές υπηρεσίες: τη μυστηριώδη Directorate S που βρίσκεται στους κόλπους της Υπηρεσίας Ξένων Πληροφοριών (SVR) και της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (GRU).
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τον Guardian, αναλυτές υποστηρίζουν ότι «παρά την προσπάθεια που καταβάλει η Ρωσία ο αριθμός των ανά πάσα στιγμή εν ενεργεία Illegals εκτιμάται από 10 έως 30, συχνά χωρίς να καταλαμβάνουν θέσεις σημαντικής επιρροής».
«Πρόκειται για κανονικούς πολίτες με απλές ζωές»
Το περίεργο με το πρόγραμμα των «Illegals», όπως ανέφερε το 2018 στο Bussiness Insider ο Victor Madeira, είναι ότι οι κατάσκοποι αυτοί όταν ενεργοποιούνται δεν μετατρέπονται αμέσως σε χαρακτήρες από μυθιστορήματα του Τζον Λε Καρε και δεν διεισδύουν στον στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες ή άλλες κρατικές αρχές για να μεταδώσουν πληροφορίες στη Μόσχα. Όπως εξήγησε ο συνεργάτης του The Institute for Statecraft, πρόκειται για κανονικούς πολίτες με απλές ζώες.
«Ο ρόλος ενός “illegal” είναι να παραμείνει αχαρτογράφητος για τις υπηρεσίες της χώρας που ζει ενώ την ίδια ώρα ο ίδιος στρατολογεί ανθρώπους και πηγές που είτε έχουν πρόσβαση σε πολύτιμες πληροφορίες ή εκτιμάται ότι έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν» πρόσθετε το 2018 ο Victor Madeira, μιλώντας στο Bussiness Insider.
Η περιβόητη Άννα Τσάπμαν, το «κορίτσι του Τζέιμς Μποντ»
Η «Άννα Τσάπμαν» ήταν 28 ετών, χωρισμένη, με πτυχία στα οικονομικά και μια διαδικτυακή εταιρεία διαχείρισης ακινήτων, όταν το 2010 κατηγορήθηκε ότι κάθε Τετάρτη έδινε πληροφορίες σε κυβερνητικό αξιωματούχο της Ρωσίας.
Η New York Post την περιέγραφε ως μια γυναίκα με κορμί για την Victoria’s Secret, είχε χαρακτηριστεί «femme fatale» και «κορίτσι του Τζέιμς Μποντ». Το 2010 το FBI αποκάλυψε την πραγματική της ταυτότητα, μαζί με 10 άλλους κατασκόπους και θεωρήθηκε η μεγαλύτερη επιτυχία των υπηρεσιών των ΗΠΑ κατά των Ρώσων «Illegals».
Το FBI είχε ανακοινώσει τότε ότι οι Ρώσοι κατάσκοποι ανήκαν σε μια μυστική ομάδα που λειτουργούσε για μεγάλο χρονικό διάστημα, υιοθετώντας τις ταυτότητες Αμερικανών με στόχο να συγκεντρώσει πληροφοριακό υλικό για διάφορους τομείς από πυρηνικά όπλα μέχρι την αγορά χρυσού και τις αλλαγές προσωπικού στη CIA.
Κάμερα ασφαλείας κατέγραψε την Άννα Τσάπμαν εν δράσει…
Δείτε βίντεο:
Οι συλλήψεις είχαν γίνει τότε στο Άρλινγκτον της Βιρτζίνια, κοντά στο Αμερικανικό Πεντάγωνο και το αρχηγείο της CIA, στη Νέα Υόρκη, τη Βοστώνη, το Νιού Τζέρσει και το Σιάτλ.
Για την ιστορία, αξίζει να αναφερθεί ότι «Άννα Τσάπμαν» γύρισε στη Ρωσία, μετά από ανταλλαγή κρατουμένων. Η πρώην «Illegal» επιστρέφοντας στην πατρίδα της, συνάντησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν, τραγούδησε μαζί του τον εθνικό ύμνο της Ρωσίας, έγινε σύμβουλος διευθύνοντος συμβούλου σε μεγάλη τράπεζα και φαίνεται να εξελίσσεται σε «πατριωτική φιγούρα».
«The Americans», η σειρά με τους Ρώσους κατασκόπους στις ΗΠΑ
Και αν κάποιοι υποστηρίξουν ότι η Τέχνη συναντά τη ζωή, ενδεχομένως να υπάρχει μια βάση στην περίπτωση των κατασκόπων της Ρωσίας. Η δράση των Illegals έχει φτάσει άλλωστε μέχρι και την μικρή οθόνη, και συγκεκριμένα τη σειρά «The Americans».
Στην πρωτότυπη αυτή σειρά της FX παρουσιάζεται η ιστορία δύο πρακτόρων της KGB που έδρασαν στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’80, κατά τη διάρκεια, δηλαδή, του Ψυχρού Πολέμου, υιοθετώντας πλαστές ταυτότητες Αμερικανών.
Η σειρά «The Americans» μεταδόθηκε από το 2013 έως το 2018.
Δείτε το trailer της σειράς «The Americans»:
Με πληροφορίες από Guardian και Bussiness Insider
