Μπορεί οι γεωπολιτικές εντάσεις στην Ανατολική Ευρώπη να είναι αυξημένες εδώ και χρόνια, όμως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αποτελεί μία αλλαγή παραδείγματος στη ευρωπαϊκή τάξη πραγμάτων που επικρατούσε στον τομέα της ασφάλειας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, σύμφωνα με τους αναλυτές της Moody’s. Ο οίκος αξιολόγησης επιχειρεί να εντοπίσει τις χώρες που είναι πιο ευάλωτες στην αποκρυστάλλωση του γεωπολιτικού κινδύνου αλλά και εκείνες που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικούς κινδύνους από την συνεπαγόμενη στροφή προς την αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Σύμφωνα με την ανάλυση του οίκου, οι χώρες που αντιμετωπίζουν τους μεγαλύτερους γεωπολιτικούς κινδύνους είναι η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία και η Φινλανδία. Οι κίνδυνοι αυτοί απορρέουν (1) από τα κοινά τους σύνορα με τη Ρωσία, (2) από τη γεωγραφική και στρατηγική θέση τους έναντι του Καλίνινγκραντ ή της Αγίας Πετρούπολης, (3) επειδή είναι πρώην μέλη της Σοβιετικής Ένωσης ή της ρωσικής αυτοκρατορίας, (4) από την παρουσία ρωσικών μειονοτήτων ή/και (5) από τη συμμετοχή τους ή όχι στο ΝΑΤΟ.
«Παρότι δεν αποτελεί το βασικό μας σενάριο, οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν ξεκάθαρα αυξήσει τον κίνδυνο η ένοπλη σύγκρουση με τη Ρωσία να επεκταθεί μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση», τονίζουν χαρακτηριστικά οι αναλυτές της Moody’s.
Οι δημοσιονομικές επιπτώσεις
Μπροστά σε αυτόν τον κίνδυνο, η στροφή των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων σε υψηλότερες αμυντικές δαπάνες είναι ήδη ορατή. Η Γερμανία σκοπεύει να ξοδέψει 100 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια, αντιστρέφοντας μία μακρά περίοδο υπο-επενδύσεων στον τομέα αυτό και βοηθώντας την να πιάσει τον στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες άνω του 2% του ΑΕΠ.
Όπως σημειώνουν οι αναλυτές της Moody΄s, οι πρόσθετες δαπάνες θα αυξήσουν τον δανεισμού του κράτους και θα ανεβάσουν το χρέος/ΑΕΠ κατά περίπου 2,5 ποσοστιαίες μονάδες. Όμως, οι άλλες δαπάνες που σχετίζονται με αυτή την κρίση και η χαμηλότερη ανάπτυξη αναγνωρίζονται ως οι παράγοντες που συνεισφέρουν περισσότερο στην προβλεπόμενη αύξηση του χρέους κοντά στο 70% του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια.
Ποιες άλλες χώρες θα ακολουθήσουν; Μετά τη Γερμανία, η Moody’s περιμένει ότι θα ενταθούν οι πιέσεις προς τις άλλες χώρες που απέχουν από τον στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες στο 2% το ΑΕΠ, κάτι που αναμένεται να δημιουργήσει εμπόδια στη δημοσιονομική προσαρμογή και τη μείωση των χρεών.
Σύμφωνα με τον οίκο, οι χώρες που αντιμετωπίζουν τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι εκείνες που έχουν ήδη υψηλά επίπεδα χρέους και απέχουν περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ στις αμυντικές δαπάνες. Συνεπώς, οι μεγαλύτεροι δημοσιονομικοί κίνδυνοι εντοπίζονται στην Ιταλία, την Ισπανία, το Βέλγιο και την Πορτογαλία, εάν αποφασίσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Γερμανίας και να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες, όπως σημειώνει ο οίκος.
Η Ελλάδα λείπει από τη λίστα, καθώς είναι η χώρα με τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρά τα υψηλά επίπεδα του χρέους της.
