Με την κόντρα ανάμεσα σε Ντόναλντ Τραμπ και Βολοντίμιρ Ζελένσκι να είναι στα άκρα και τον Αμερικανό πρόεδρο να πιέζει τον Ουκρανό ομόλογό του να στήσει κάλπες στην χώρα, ξεκίνησαν και οι εικασίες για το ποιος θα μπορούσε να διαδεχθεί τον Ζελένσκι στο τιμόνι της εμπόλεμης Ουκρανίας. Ωστόσο, ο ουκρανός Πρόεδρος παραμένει δημοφιλής στη χώρα του.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποκάλεσε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι δικτάτορα, του είπε ακόμα ότι ήταν καλός ήταν να παίζει τον Μπάιντεν σαν βιολί, λίγες ώρες αφότου ο Ζελένσκι κατηγόρησε τον Τραμπ πως ζει σε έναν κόσμο παραπληροφόρησης.
Τώρα η συζήτηση για το ποιος θα αναλάβει τα ηνία της χώρας έχει φουντώσει για τα καλά.
Οι προεδρικές εκλογές επρόκειτο κανονικά να διεξαχθούν στην Ουκρανία τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του 2024, αλλά αναβλήθηκαν λόγω του πολέμου.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας, ο Ζελένσκι πρέπει να παραμείνει στο πόστο του μέχρι να αναδειχθεί νέος πρόεδρος της χώρας από τις κάλπες. Η Ουκρανία τελεί υπό στρατιωτικό νόμο από την έναρξη της ρωσικής εισβολής πριν τρία χρόνια, με τη Βουλή της να παρατείνει έκτοτε κάθε τρίμηνο το μέτρο.
Σφυγμομέτρηση που διεξήγαγε τον Δεκέμβριο ο διαπιστευμένος ουκρανικός φορέας κοινωνικοπολιτικής έρευνας SOCIS αποκάλυψε τους υποψηφίους που ενδέχεται να διεκδικήσουν την προεδρία από τον Ζελένσκι σε έναν μελλοντικό δεύτερο γύρο – και αξιολόγησε τις πιθανότητές τους.
Valery Zaluzhny, ο Σιδηρούς Στρατηγός
Στην κορυφή της λίστας φιγουράρει ο «Σιδηρούς Στρατηγός», Βαλέρι Ζαλούζνι (Valery Zaluzhny) πρώην γενικός επιτελάρχης των ενόπλων δυνάμεων της Ουκρανίας από τον Ιούλιο του 2021 και υπεύθυνος για τον συντονισμό της προσπάθειας απόκρουσης της ρωσικής εισβολής μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024, που τον καρατόμησε ο Ζελένσκι στον απόηχο κόντρας τους επειδή ο στρατηγός είχε υποστηρίξει ότι δεν σημειωνόταν πρόοδος στα μέτωπα και ήταν μικρές οι πιθανότητες επικράτησης των Ουκρανών.
Ο Ζελένσκι φέρεται επίσης να δυσανασχέτησε με μια συνέντευξη που έδωσε ο Zaluzhny στο The Economist στην οποία δήλωσε ότι ο αγώνας κατά της Ρωσίας έχει φτάσει σε αδιέξοδο – κάτι που ο Ουκρανός πρόεδρος φοβόταν ότι θα μπορούσε να αποθαρρύνει τη Δύση από την παροχή περισσότερης βοήθειας.
Μετά την αποπομπή του, ο Zaluzhny διορίστηκε πρέσβης της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Μάρτιο του 2024. Αλλά τώρα θεωρείται ως πιθανός επικρατέστερος υποψήφιος για τη θέση του Ζελένσκι.
Έρευνα της SOCIS τον Δεκέμβριο του 2024 σε 2.000 Ουκρανούς σε όλη την ελεγχόμενη από την Ουκρανία επικράτεια διαπίστωσε ότι το 36,1% των ερωτηθέντων θα ψήφιζαν τον «Σιδηρούν Στρατηγό» αν διεξάγονταν προεδρικές εκλογές στο άμεσο μέλλον.
Ο Zaluzhny δεν έχει επιβεβαιώσει αν θα είναι υποψήφιος, αλλά δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης αυτή την εβδομάδα: «Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας πάρουμε πρώτα τις συνθήκες υπό τις οποίες ένα τέτοιο ερώτημα θα ήταν απολύτως κατάλληλο.
Προς το παρόν, έχουμε μόνο ένα καθήκον – να επιβιώσουμε και να διατηρήσουμε τη χώρα μας. Και μετά από αυτό, θα σκεφτούμε άλλα πράγματα».
Βρετανικά ΜΜΕ αναφέρουν πάντως ότι υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Τραμπ θα προτιμούσε τον Zaluzhny στη θέση του Ζελένσκι, με τον οποίο «τα έχει σπάσει».
Βολόντιμιρ Ζελένσκι, ο νυν και δημοφιλής
Δεύτερος στην πρόθεση ψήφου σύμφωνα με τη σφυγμομέτρηση του SOCIS έρχεται ο νυν πρόεδρος της Ουκρανίας ο 47χρονος Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο πρώην κωμικός ηθοποιός, μολονότι στερείτο πολιτικής εμπειρίας, πέτυχε το 2019 σαρωτική νίκη στις προεδρικές εκλογές με ποσοστό 73% έναντι του τότε προέδρου Πέτρο Ποροσένκο χάρη στο ισχυρό μήνυμά του κατά της διαφθοράς, όπως εκείνο που εξέπεμπε υποδυόμενος έναν δάσκαλο, που γίνεται απρόσμενα πρόεδρος της Ουκρανίας στη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά «Υπηρέτης του Λαού».
Ο Ζελένσκι πήρε πτυχίο Νομικής από το Ινστιτούτο Οικονομικών στην ιδιαίτερα πατρίδα του, το Κρίβχι Ριχ, αλλά προτίμησε να ακολουθήσει καριέρα ηθοποιού. Ίδρυσε εταιρεία παραγωγής, που δημιούργησε πολλές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές.
Μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ο Ζελένσκι πήρε τα εύσημα της Δύσης για την ηγεσία του, ενώ παραμένει δημοφιλής στη χώρα του. Στη δημοσκόπηση του SOCIS τον Δεκέμβριο το 24,3% των ερωτηθέντων είπαν ότι θα τον ψήφιζαν για μια νέα θητεία.
Πέτρο Ποροσένκο, ο πρώην
Ο 59χρονος Πέτρο Ποροσένκο εξελέγη το καλοκαίρι του 2014 πέμπτος πρόεδρος της Ουκρανίας μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ.
Ολιγάρχης, που συχνά αποκαλείται ο «Βασιλιάς της Σοκολάτας» καθώς έχτισε την περιουσία του ως επικεφαλής της εταιρείας ζαχαροπλαστικής Roshen, καθώς και άλλων επιχειρήσεων στη γεωργία και τη μεταποίηση, έκανε τη στροφή στην πολιτική στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και χάραξε μια πορεία προς την κορυφή παρά τις καταγγελίες περί διαφθοράς.
Ο Ποροσένκο εξελέγη πρόεδρος τον Ιούνιο του 2014 μετά τις διαδηλώσεις του Euromaidan κατά του προκατόχου του, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος τον Νοέμβριο του 2013 υπαναχώρησε από την υπογραφή Συμφωνίας Σύνδεσης με την ΕΕ υπό την πίεση του Κρεμλίνου.
Τα πρώτα χρόνια της προεδρίας του ο Ποροσένκο τηρούσε φιλοευρωπαϊκή, φιλοδυτική στάση εν μέσω προσπαθειών προώθησης δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων και ενίσχυσης του στρατού της Ουκρανίας στον απόηχο της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία και των συγκρούσεων που πυροδότησαν υποστηριζόμενοι από τη Ρωσία αυτονομιστές στο Ντονμπάς.
Αλλά οι αιτιάσεις σε βάρος του περί διαφθοράς του στοίχισαν εν μέρει την επανεκλογή του το 2019.
Ο Ποροσένκο ηγείται τώρα ενός εκ των μεγαλύτερων κομμάτων της ουκρανικής αντιπολίτευσης, του «EuroSolidarity», και θεωρείται ο τρίτος πιθανότερος υποψήφιος να διαδεχθεί τον Ζελένσκι, αν και στη σφυγμομέτρηση του SOCIS εξασφάλισε ποσοστό μόλις 9,4% στην πρόθεση ψήφου.
Γιούλια Τιμοσένκο, η πρώην πρωθυπουργός της Ουκρανίας
Η 64χρονη Γιούλια Τιμοσένκο είναι η μόνη γυναίκα που αναδείχθηκε πρωθυπουργός της Ουκρανίας – επικεφαλής της κυβέρνησής της το 2005 και ξανά από το 2007 μέχρι το 2010 – και είναι ένθερμη οπαδός της ένταξης της χώρας στην Ευρώπη.
Η οικονομολόγος και επιχειρηματίας στη βιομηχανία φυσικού αερίου της Ουκρανίας μεταπήδησε στην πολιτική και έπαιξε ηγετικό ρόλο στην «Πορτοκαλί Επανάσταση» του 2004, όταν ξέσπασαν φιλοδημοκρατικές διαδηλώσεις, που οδήγησαν στην ανατροπή της εκλογής του Βίκτορ Γιανουκόβιτς.
Ωστόσο ο Γιανουκόβιτς, πήρε την εκδίκησή του στις προεδρικές εκλογές του 2010 όπου επικράτησε της Τιμοσένκο με διαφορά μόλις 3,5 ποσοστιαίων μονάδων. Τέσσερα χρόνια αργότερα η Τιμοσένκο -αφού πέρασε τρία χρόνια στη φυλακή για πολιτικά υποκινούμενες, όπως θεωρούνται ευρέως, κατηγορίες – διεκδίκησε και πάλι την προεδρία, αλλά ηττήθηκε από τον Πέτρο Ποροσένκο.
Κατέβηκε ξανά υποψήφια το 2019, αλλά αποκλείστηκε από τον πρώτο γύρο. Η Τιμοσένκο παραμένει μέλος της Βουλής της Ουκρανίας και είναι επικεφαλής του κόμματος «Πατρίδα», αλλά οι πιθανότητές της να διαδεχθεί τον Ζελένσκι φαντάζουν ισχνές, αφού στη δημοσκόπηση της SOCIS μόνο το 6% είπε ότι θα την ψήφιζε.
Vitaly Klitschko, ο δήμαρχος Κιέβου και μποξέρ
Από όλους τους πιθανούς αντιπάλους του Ζελένσκι σε αυτή τη λίστα ο Βιτάλι Κλίτσκο είναι ίσως ο πιο γνωστός στη Δύση πέραν του νυν προέδρου της Ουκρανίας και όχι για την πολιτική του σταδιοδρομία.
Ο νυν δήμαρχος του Κιέβου ήταν ένας παγκοσμίου φήμης πυγμάχος που μεταπήδησε στην πολιτική αρένα το 2005 και μολονότι έχασε στο τσακ τη δημαρχία της πρωτεύουσας τον επόμενο χρόνο, ίδρυσε το 2010 το κόμμα UDAR (Ουκρανική Δημοκρατική Συμμαχία για Μεταρρύθμιση) συνεχίζοντας την καριέρα του στα ρινγκ.
Δύο χρόνια αργότερα, την ίδια χρονιά που εξελέγη βουλευτής, κρέμασε τα γάντια, ενώ στις διαδηλώσεις Euromaidan το 2013-2014 έπαιξε σημαντικό ρόλο πιέζοντας για δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και στενότερους δεσμούς με την ΕΕ. Τον Μάιο του 2014 ο Κλίτσκο εξελέγη δήμαρχος του Κιέβου και παραμένει έκτοτε στο πόστο του έχοντας κερδίσει την υποστήριξη των συμπολιτών του και την εκτίμησή τους για τη σθεναρή στάση του ενόψει της ρωσικής επιθετικότητας.
Επικριτής του Ζελένσκι, στον οποίο έχει προσάψει «αυταρχικές» τάσεις, ο Κλίτσκο θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη θητεία του ως εφαλτήριο για μια προεδρική υποψηφιότητα, αλλά στη δημοσκόπηση του SOCIS τον περασμένο Δεκέμβριο μόνον το 2% είπε ότι θα τον ψήφιζε.
Viktor Medvedchuk, ο στενός φίλος του Πούτιν
Ο Ουκρανός ολιγάρχης Βίκτορ Μέντβεντσουκ είχε τόσο στενούς δεσμούς με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ώστε ο τελευταίος βάφτισε τη μικρότερη κόρη του.
Ο Μέντβεντσουκ δεν είναι πλέον επισήμως Ουκρανός πολίτης, αλλά όπως αναφέρει η Daily Mail, ο Ρώσος πρόεδρος θα μπορούσε να ζητήσει να επιτραπεί στον Μέντβεντσουκ να είναι υποψήφιος για πρόεδρος της χώρας για να έχει έναν «δικό» του στο τιμόνι της Ουκρα
