Αμερικανικά βομβαρδιστικά χτύπησαν την Κυριακή τα ξημερώματα τρεις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, με στόχο την εξουδετέρωση του εμπλουτισμού ουρανίου.
Οι στόχοι των χτυπημάτων: Βομβαρδίστηκαν το υπόγειο συγκρότημα του Φορντό, το μεγάλο εργοστάσιο εμπλουτισμού της Νατάνζ και μια τρίτη εγκατάσταση κοντά στο Ισφαχάν, όπου εικάζεται πως φυλάσσεται ουράνιο υψηλού βαθμού.
Η απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να διατάξει βομβαρδισμό τριών ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων είχε στόχο τον πυρήνα του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Τα πλήγματα αφορούσαν τρία από τα πιο κρίσιμα σημεία της ιρανικής υποδομής: τη Νατάνζ, το Φορντό και την Ισφαχάν.
Νατάνζ – Το μεγαλύτερο εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν
Βρίσκεται περίπου 250 χιλιόμετρα νότια της Τεχεράνης και θεωρείται το σημαντικότερο συγκρότημα εμπλουτισμού ουρανίου της χώρας. Η εγκατάσταση διαθέτει έξι υπέργεια κτίρια και τρεις υπόγειες κατασκευές, εκ των οποίων δύο μπορούν να φιλοξενήσουν έως και 50.000 φυγόκεντρους σωλήνες (centrifuges), σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Nuclear Threat Initiative (NTI).
Εκεί πραγματοποιείται η ανάπτυξη και συναρμολόγηση προηγμένων φυγόκεντρων, που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου – μια κρίσιμη τεχνολογία για την παραγωγή πυρηνικών καυσίμων. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA), το Ιράν εμπλούτιζε ουράνιο έως και 60% καθαρότητα στην υπέργεια εγκατάσταση Pilot Fuel Enrichment Plant – με το επίπεδο για στρατιωτική χρήση να βρίσκεται στο 90%.
Φορντό – Η πιο προστατευμένη υπόγεια εγκατάσταση
Το Φορντό είναι η πλέον «θωρακισμένη» εγκατάσταση του Ιράν, χτισμένη κοντά στην ιερή πόλη Κομ και θαμμένη βαθιά μέσα σε βραχώδες ορεινό σύμπλεγμα.
Η ύπαρξή του έγινε γνωστή μέσα από έγγραφα που απέκτησαν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες και οι βασικές αίθουσες υπολογίζεται πως βρίσκονται σε βάθος 80 έως 90 μέτρων κάτω από την επιφάνεια – γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολο το χτύπημα, εκτός αν χρησιμοποιηθούν εξειδικευμένες διατρητικές βόμβες (bunker busters), τις οποίες διαθέτουν μόνο οι ΗΠΑ.
Πρόσφατες εκθέσεις του IAEA ανέφεραν αύξηση της παραγωγής εμπλουτισμένου ουρανίου στο 60% στο Φορντό, ενώ η εγκατάσταση φιλοξενεί περίπου 2.700 φυγόκεντρους σωλήνες.
Ισφαχάν – Το ερευνητικό κέντρο πυρηνικής τεχνολογίας του Ιράν
Το συγκρότημα της Ισφαχάν, στο κέντρο του Ιράν, αποτελεί τον μεγαλύτερο πυρηνικό ερευνητικό κόμβο της χώρας. Κατασκευάστηκε με τη βοήθεια της Κίνας και τέθηκε σε λειτουργία το 1984.
Σύμφωνα με το NTI, στην εγκατάσταση απασχολούνται περίπου 3.000 επιστήμονες, ενώ περιλαμβάνει:
– τρεις μικρούς ερευνητικούς αντιδραστήρες κινεζικής κατασκευής,
– μονάδα μετατροπής ουρανίου,
– εργοστάσιο παραγωγής πυρηνικών καυσίμων,
– εγκαταστάσεις επεξεργασίας ζιρκονίου (για επένδυση ράβδων καυσίμου),
– και πολλά εξειδικευμένα εργαστήρια.
Το Ισφαχάν θεωρείται, σύμφωνα με το NTI, «το επίκεντρο» του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, όχι τόσο λόγω εμπλουτισμού όσο λόγω υποδομής έρευνας και ανάπτυξης.
«Εξαλείφθηκαν» οι σημαντικές ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις
Λίγη ώρα αργότερα σε διάγγελμα που απεύθυνε έστειλε μηνύματα κατά του Ιράν, το οποίο κάλεσε να προχωρήσει σε συμβιβασμό, ώστε να επέλθει άμεσα ειρήνη στη Μέση Ανατολή.
«Απόψε, μπορώ να αναφέρω στον κόσμο ότι τα πλήγματα ήταν μια θεαματική στρατιωτική επιτυχία. Οι βασικές εγκαταστάσεις πυρηνικού εμπλουτισμού του Ιράν έχουν εξαλειφθεί πλήρως και ολοκληρωτικά» δήλωσε ο Τραμπ στις πρώτες δημόσιες δηλώσεις του μετά την πραγματοποίηση των χτυπημάτων.
Τον πλαισίωναν ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ.
Ο πρόεδρος Τραμπ προειδοποίησε την Τεχεράνη ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να επιτεθούν σε πρόσθετους στόχους εάν το Ιράν δεν προχωρήσει άμεσα σε ειρήνη, τάσσομενος υπέρ μιας διπλωματικής λύσης, μετά την απόφασή του να πλήξει τις τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις το Σάββατο. «Το Ιράν, ο νταής της Μέσης Ανατολής, πρέπει τώρα να κάνει ειρήνη. Αν δεν το κάνει, οι μελλοντικές επιθέσεις θα είναι πολύ μεγαλύτερες και πολύ πιο εύκολες. Για 40 χρόνια λένε θάνατος στο Ισραήλ και θάνατος στις ΗΠΑ. Χάσαμε χιλιάδες ανθρώπους στη Μέση Ανατολή λόγω επιθέσεων μίσους. Αποφάσισα πριν καιρό πως αυτό δεν θα συνεχιστεί. Ευχαριστώ τον Μπίμπι Νετανιάχου, δουλέψαμε σαν ομάδα. Ευχαριστω τον στρατό το Ισραήλ».
Και συνέχισε: «Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Είτε θα υπάρξει ειρήνη είτε θα υπάρξει τραγωδία για το Ιράν, πολύ μεγαλύτερη από αυτή που είδαμε τις τελευταίες οκτώ ημέρες. Να θυμάστε, υπάρχουν πολλοί στόχοι που έχουν απομείνει».
Ιράν: «Θεμιτός στόχος» κάθε Αμερικανός πολίτης
Στον απόηχο των αμερικανικών βομβαρδισμών σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, η ιρανική κρατική τηλεόραση (IRIB) προαναγγέλλει ανταποδοτικά πλήγματα, υπογραμμίζοντας πως κάθε πολίτης ή στρατιωτική δύναμη των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι πλέον «θεμιτός στόχος».
Μεταδόθηκε χάρτης με τις αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στη Μέση Ανατολή, με τον παρουσιαστή να σχολιάζει: «Εσείς το ξεκινήσατε, εμείς θα το τελειώσουμε», σύμφωνα με τη μετάφραση των Times of Israel.
Εν αναμονή της επίσημης αποτίμησης των ζημιών στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντό, της Νατάνζ και του Ισφαχάν, ιρανοί αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν νωρίτερα τα αμερικανικά πλήγματα στις τρεις τοποθεσίες.
