Η Άνγκελα Μέρκελ και ο Κυριάκος Μητσοτάκης αιφνινίασαν τους πάντες με την απόφαση να μπουν απευθείας στην αίθουσα για τη διμερή συνάντηση και να μην έχουν διάλογο μπροστά στις κάμερες όταν η απερχόμενη καγκελάριος έφτασε στο Μέγαρο Μαξίμου.
Οι δηλώσεις των δυο ηγετών ξεκίνησαν με τον οικοδεσπότη, Κυριάκο Μητσοτάκη, να κάνει αναφορά στη 16χρονη θητεία της (σ.σ. είναι ο 8ος πρωθυπουργός που τη συναντά) και για τη σφραγίδα που αφήνει η Άνγκελα Μέρκελ.
“Κα καγκελάριε, η Ελλάδα είναι μια διαφορετική χώρα απ’ αυτή που γνωρίσατε, κάτι που αναγνωρίζουν και οι συμπολίτες σας”.
“Είναι αλήθεια πως ούτε η Ευρώπη ούτε η Ελλάδα έφτασαν εύκολα στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Κι εσείς παραδεχτήκατε με γενναιότητα ότι ζητήσατε πολλά από τους Έλληνες τις ώρες της κρίσεις.
Σε όλο αυτό το διάστημα, η Άγκελα Μέρκελ ήταν η φωνή της λογικής σε Βρυξέλλες και Βερολίνο, άδικη ίσως κάποιες στιγμές. Ιδίως το ’15 όταν απέναντι σε κορυφαίους υπουργούς της αρνήθηκε τον εξοστρακισμό της Ελλάδας από την Ευρωζώνη”, είπε ο πρωθυπουργός.
Μίλησε επίσης για το ρόλο της Άνγκελα Μέρκελ στις Συνόδους Κορυφής, όπου, όπως είπε, δεν πρότεινε απλά λύσεις.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε αναφορά επίσης στην προκλητικότητα της Τουρκίας, λέγοντας πως η Άγκυρα δεν έχει στόχο μόνο την Ελλάδα, αλλά την Ευρώπη και τη Δύση. “Συχνά η δυτική ψυχραιμία, ενθαρρύνει την τουρκική αυθαιρεσία“, είπε, σημειώνοντας ότι αυτό θέλει να αλλάξει γιατί “οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους κανούς φίλους”.
“Η λιτότητα δεν μπορεί να είναι η απάντηση σε όλα και αυτό πρέπει να είναι παρακαταθήκη για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας”, σημείωσε ο πρωθυπουργός, κάνοντας σαφή τη θέση της Ελλάδας για το δημοσιονομικό πλαίσιο.
“Αγαπητή Άνγκελα μας υποδέχομαι με χαρά και σας αποχαιρετώ με σεβασμό. Η Αθήνα θα σας περιμένει πάντα ως πολίτη και ως φίλη. Είναι άλλωστε η πόλη που εδώ και 2.500 χρόνια, τιμά την πρώτη ιδιότητα”.
Ο πρωθυπουργός έκλεισε τις δηλώσεις του με μια αναφορά σε φράση του Γκαίτε: “Απ’ όλους τους λαούς, οι Έλληνες ονειρεύονται το όνειρο της ζωής με τον πιο όμορφο τρόπο”.
Άνγκελα Μέρκελ: Υπήρξαν… “ζωντανές” οι σχέσεις μας
Από την πλευρά της, η Άνγκελα Μέρκελ “μεταφράζοντας” τη φράση του Γκαίτε “υποσχέθηκε” ότι δεν θα αφήσει την Ελλάδα.
“Οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Γερμανία ήταν “ζωντανές”. Είχα απόλυτη επίγνωση για την επιβάρυνση που σήμαινε αυτό για τους ανθρώπους στην Ελλάδα και ήταν συνεδεμένο με την παραμονή στο ευρώ. Βρήκαμε κοινό βηματισμό αλλά και να παραμένει η Ελλάδα μέλος της Ε.Ε.
Μετά αντιμετωπίσαμε ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα, το μεταναστευτικό και μας έδειξε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε και να συνεργαστούμε και με την Τουρκία.
Συζητήσαμε και χθες και σήμερα ότι πρέπει να ισχύουν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και το Διεθνές Δίκαιο. Είναι δύσκολο να βρίσκονται λύσεις μέσω του διαλόγου.
Δείξαμε ότι μπορούμε να δουλέψουμε στενά. Γι’ αυτό στήριξα το Ταμείο Ανάκαμψης και το Next Generation EU. Είναι σημαντικό χώρες όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία να μπορούν να κάνουν μακροχρόνιες μεταρρυθμίσεις”.
“Θα ήθελα κι εγώ να ευχαριστήσω για τη συνεργασία”.
Σε ερώτηση για τη δήλωση πως ζήτησε πολλά από την Ελλάδα και τι θα μπορούσε να έχει κάνει διαφορετικά, η Άνγκελα Μέρκελ, είπε: “Τότε, ήμασταν όλοι σοκαρισμένοι για το πόσο ευάλωτο ήταν το ευρώ και αυτό έπληξε τις χώρες που είχαν υψηλότερο χρέος και δεν είχαν εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις που έπρεπε. Εγώ δεσμεύτηκα υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Ξέρω ότι απαίτησα πολλά από τους πολίτες της Ελλάδας, από την άλλη υπήρξαν και διαφορετικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα που θεώρησαν πολλές μεταρρυθμίσεις “δυνατές”. Τώρα οι ιδιωτικοποιήσεις δεν είναι κάτι τρομερό (…) Η ευελιξία του Συμφώνου Σταθερότητας υπάρχει αλλά δείξαμε και με το Ταμείο Ανάκαμψης πως μπορούμ,ε να συνεργαστούμε. Μόνο αν η Ευρώπη είναι καινοτόμος μπορουμε να συνεχίσουμε”.
Σε ερώτηση για τη συνεργασία του με τον επόμενο καγκελάριο σε σχέση με το Σύμφωνο Σταθερότητας, ο πρωθυπουργός εκτίμησε ότι η συνεργασία τους θα είναι καλή και προέβλεπε αλλαγές στους τυπικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερόητητας αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα ξεχάσουμε τι σημαίνει δημοσιονομική προστασία, όπως είπε. “Στο χέρι μας είναι να αξιοποιήσουμε τους πόρους του Ταμείο Ανάκαμψης” σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σε ερώτηση τι θα συμβούλευε τον διάδοχό της για την Τουρκία, η Άνγκελα Μέρκελ είπε: “Αν κάνει κανείς μια αναδρομή όταν εγώ έγινα καγκελάριος αποφασίστηκε να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Εγώ είχα επικριτική στάση αλλά ήμουν μόνη μου. Σήμερα η εικόνα έχει αλλάξει. Δεν μπορούσαμε να τα είχαμε προβλέψει. Η Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ, ως γείτονάς μας, πρέπει να υπάρχει αλληλοσεβασμός αλλά και να τηρούνται ανθρώπινα δικαιώματα. Πρέπει να υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή στάση, είναι απαραίτητος ο διάλογος. Τηρώντας τους κανόνες και η Ευρώπη και η Τουρκία θα μπορούν να ισχυροποιήσουν τη θέση του. Τις συμβουλές μου προς τον Όλαφ Σολτς δεν τις δίνω δημόσια”.
Στην ίδια ερώτηση ο πρωθυπουργός απάντησε: “Δεν θα ζητήσω από τον διάδοχο της κας Μέρκελ τίποτα περισσότερο από το να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις του Συμβουλίου Κορυφής”. Σημείωσε δε ότι υπάρχει ο ένας δρόμος, της μείωσης των εντάσεων και εκείνος των κυρώσεων. “Η δική μου πόρτα είναι πάντα ανοιχτή για εποικοδομητικό διάλογο αλλά δεν γίνεται η Τουρκία να στέλνει στον ΟΗΕ επιστολή που αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία, επικαλούμενη μια στρεβλή ανάγνωση της Συνθήκη της Λωζάνης και να κάνουμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα”.
Τα ελληνοτουρκικά προβλήματα είναι εξ ορισμού ευρωτουρκικά όχι μόνο γιατί η Ελλάδα είναι το σύνορο της Ευρώπης αλλά γιατί τα προσβλήματα αντακλούν στην Ευρώπη, όπως το μεταναστευτικό, πρόσθεσε σε άλλη ερώτηση ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας ότι κανείς δεν επιδιώκει την οριστική ρήξη στις σχέσεις Ευρώπης – Τουρκίας. “Τα όρια έχουν τεθεί με απόλυτη σαφήνεια και για τις ελληνοτουρικές σχέσεις είναι κατανοητό και στην τουρκική ηγεσία πως η Ελλάδα τείνει χείρα φιλίας αλλά πρώτη θα υπερασπιστεί κυριαρχικά δικαιώματα που θεωρεί πως παραβιάζονται”.
Η Άνγκελα Μέρκελ πως στην πλειονότητά του τα προβλήματα της Ελλάδας με την Τουρκία είναι και προβλήματα της Ευρώπης με την Τουρκία. “Έχουμε αλληλεξάρτηση και η Τουρκία φιλοξενεί 3.5 εκατ. πρόσφυγες και αυτό είναι μεγάλη υπόθεση και πάνω σ’ αυτό βασίζεται η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας. Το ίδιο ισχύει και με τις ανησυχίες της για τους Αφγανούς πρόσφυγες. Πιστεύω ότι έχουμε μια ενιαία στάση στην Ε.Ε.”.
Στην τελευταία ερώτηση για το μεταναστευτικό, η Άνγκελα Μέρκελ τόνισε πως δεν γίνεται να στηρίζονται λαθρέμποροι και διακινητές. “Το πρόβλημα που έχουμε είναι πως έχουμε τόσους παράνομους μετανάστες, που για έναν μικρό βαθμό είμαστε σε θέση να προσεγγίσουμε εκείνους που έχουν την ανάγκη μας. Γι’ αυτό και η προστασία των εξωτερικών μας συνόρων είναι ευθύνη κάποιων χωρών και η Ελλάδα έκανε εξαιρετική δουλειά όταν είπε ότι ο Ερντογάν εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους. Το ίδιο κάνει και ο Λουκασένκο. Εμείς σαν Ε.Ε. δεν γίνεται να κάνουμε σαν να μην υπάρχει πρόβλημα. Κάθε χώρα που επωφελείται από το Σένγκεν πρέπει να αναλάβει ευθύνες. Κανείς δεν μπορεί να κρυφτεί”.
“Ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να έχουμε μια κοινή γραμμή στην πολιτική της μετανάστευσης και του ασύλου. Η Γερμανία δεν είναι μέρος του προβλήματος, αλλα μέρος της λύσης. Δεν μπορούμε να δεχτούμε την εργαλειοποίηση των μεταναστών. Αυτό που έγινε στον Έβρο τον Μάρτιο του 2020 δεν μπορεί να ξανασυμβεί. Συμβαίνει όμως το ίδιο στη Λευκορωσία. Η Ευρώπη τότε μας στήριξε. Η καγκελάριος έχει δίκιο όταν λέει ότι η Τουρκία πρέπει να κάνει περισσότερα, στην εξάρθωση των κυκλωμάτων διακίνησης. Μπορεί να σταματάει τις βάρκες πριν φύγουν. Είχαμε ένα τραγικό ναυάγιο πριν μερικές μέρες, μια βάρκα διαλύθηκε, ήταν κόσμος χωρίς σωσίβια, έσπευσε το λιμενικό, έσωσε τους περισσότερους αλλά χάθηκαν άνθρωποι. Οι χώρες που βρίσκονται στα σύνορα της Ε.Ε. σηκώνουν μεγάλο βάρος και η χρηματοδότηση πρέπει να αφορά και φυσικά εμπόδια όχι μόνο τεχνολογικά. Η φύλαξη των συνόρων είναι σημαντική για να κρατήσουμε ζωνταντή τη Σένγκεν”.
Πριν από το Μαξίμου, η Άνγκελα Μέρκελ βρέθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο όπου έγινε δεκτή από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
