To Σάββατο του Λαζάρου, παραδοσιακά φτιάχνουμε ειδικά κουλουράκια ή ψωμάκια προς τιμήν του νεκρού, τα λεγόμενα λαζαράκια, λαζάρηδες ή αλλιώς και λαζαρούδια. Στα λαζαράκια δίνουμε το σχήμα ανθρώπου με τα χέρια σταυρωμένα όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις εικόνες. Σύμφωνα με την παράδοση, όσα παιδιά έχει η κάθε οικογένεια τόσους «λαζάρηδες» πλάθουμε και στη θέση των ματιών βάζουμε δυο γαρίφαλα.
Στην Κω, η παράδοση θέλει τις αρραβωνιασμένες κοπέλες να φτιάχνουν ένα λαζαράκι σε μέγεθος μικρού παιδιού, κεντημένο σχεδόν σαν τις κουλούρες του γάμου και να το στέλνουν στο γαμπρό. Τα λαζαρούδια σε πολλές περιοχές της Ελλάδας τα γεμίζουν με αλεσμένα καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, σταφίδες ή μέλι και πρόσθεταν πολλά μυρωδικά.
«Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις» συνήθιζαν να λένε οι παλαιότεροι, αφού πίστευαν ότι ο αναστημένος φίλος του Χριστού είχε παραγγείλει: «Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει…»
Συνταγή για λαζαράκια από την Εύα Μονοχάρη
Υλικά (για 20-25 κομμάτια):
465γρ. αλεύρι δυνατό
25γρ. νωπή μαγιά
250ml. νερό
1 πορτοκάλι
75ml. ελαιόλαδο
155γρ. ζάχαρη κρυσταλλική
1-2 ξυλάκια κανέλας
1 κουταλάκι του γλυκού σπόρους γλυκάνισου
¼ κουταλάκι του γλυκού αλάτι
Μοσχοκάρφια
Μαύρες σταφίδες
Διαδικασία:
Ζεσταίνετε ελαφρά τα 100 ml του νερού και μέσα διαλύετε καλά τη μαγιά, μαζί με μια κουταλιά της σούπας από τη ζάχαρη. Αφήνετε το μίγμα στην άκρη σε ζεστό σημείο για 20 λεπτά να ενεργοποιηθεί.
Σε ένα κατσαρολάκι βάζετε τα 150 ml νερό μαζί με τις κανέλες, 4-5 μοσχοκάρφια, φλουδα από το πορτοκάλι και τους σπόρους του γλυκάνισου να πάρουν 1-2 καλές βράσεις και αποσύρετε και αφήνετε στην άκρη. Περνάτε το νερό από ψιλή σίτα και το αναμειγνύετε με το ελαιόλαδο, την υπόλοιπη ζάχαρη, το χυμό του πορτοκαλιού και το αλάτι.
Σε ένα λεκανάκι κοσκινίζετε το αλεύρι και προσθέτετε το υγρό μίγμα που ετοιμάσατε, ζυμώνετε μέχρι να ομογενοποιηθούν τα υλικά και να έχετε μια ωραία, ελαστική, εύπλαστη ζύμη.
Αφήνετε 5 λεπτά να ξεκουραστεί και προθερμαίνετε τον φούρνο στους 180ο C. Χωρίζετε τη ζύμη σε ζυμαράκια των 80γρ.. και πλάθετε τις φιγούρες για τα λαζαράκια.
Κόβετε ένα μικρό κομματάκι από το κάθε ζυμαράκι για τα χέρια, το οποίο πλάθετε σε κορδόνι , το υπόλοιπο ζυμαράκι το κάνετε φρατζολάκι και τυλίγετε το κορδόνι σταυρωτά γύρω από τη μέση, τοποθετείτε δύο σταφίδες για τα χεράκια και 2 μοσχοκάρφια για τα μάτια.
Αλείφετε τα λαζαράκια με λίγο ελαιόλαδο και ψήνετε για περίπου 30 λεπτά στους 180ο C. Διατηρούνται για αρκετές ημέρες αρκεί να τα τυλίξουμε με μεμβράνη τροφίμων μόλις κρυώσουν καλά.