Της Ταμάρα Λεϊζέροβιτς, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
Με μεγάλη έκπληξη και ακόμα μεγαλύτερη απέχθεια παρακολουθεί το Πανελλήνιο τα όσα διαδραματίζονται «παρασκηνιακά» αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις φανερά σε ποικίλα κοινωνικά πλαίσια. Γίνεται λόγος για σεξουαλικές επιθέσεις, βιασμούς, λεκτική και σωματική βία, εργασιακό εκφοβισμό και άλλες διόλου αποδεκτές συμπεριφορές.
Μετά τη πρώτη μαρτυρία από τη κα. Μπεκατώρου (Ολυμπιονίκης ιστιοπλοΐας), ακολούθησε καταιγισμός καταγγελιών και από άλλες περιπτώσεις ανθρώπινης εκμετάλλευσης .Ξύπνησαν μνήμες και ήρθαν στην επιφάνεια βιώματα που η κάθε ψυχή είχε απωθήσει. Παρατηρώντας τους θύτες-πρωταγωνιστές της κάθε κακοποιητικής περίπτωσης μπορούμεμε ευκολία να διακρίνουμε το κοινό τους στοιχείο, το οποίο είναι η θέση ισχύος. Σε καμία περίπτωση δεν στοχοποιούμε όλες τις προσωπικότητες που βρίσκονται σε θέση ισχύος καθώς το ποιόν εκάστου διαφέρει. Η ηθική πυξίδα είναι εκείνη που διαφοροποιεί τη συμπεριφορά του ισχυρού.
Σύμφωνα με τη κοινωνική ψυχολογία η εξουσία βρίσκεται σε όλες τις κοινωνικές μας αλληλεπιδράσεις, ξεκινώντας από την ίδια μας την οικογένεια, στο εργασιακό μας περιβάλλον, στο φιλικό μας κύκλο και στις ερωτικές μας σχέσεις. Η εξουσία ή η μη ύπαρξη της καθορίζει όλη τη συμπεριφορά μας. Η θεωρία του Adam Galinsky μας εξηγεί ότι :
«Όταν έχω όλους τους πόρους που χρειάζομαι, δεν εξαρτώμαι από τους άλλους και ως εκ τούτου, δεν έχουν εξουσία πάνω μου. Αλλά αν έχω πόρους που οι άλλοι άνθρωποι θέλουν, τότε θα έχω εξουσία πάνω τους.»
Η εξουσία δε διαφθείρει τη προσωπικότητα, ωστόσο ένας άνθρωπος με επίγνωση των δυνατοτήτων του νιώθει και λειτουργεί πιο ελεύθερα. Δεν διστάζει να εκφράσει άποψη που δεν συμβαδίζει με τα κοινωνικά στερεότυπα. Λειτουργεί πιο εγωκεντρικά με απώτερο σκοπό την επίτευξη των προσωπικών του στόχων σε «συνεργασία» με τους λιγότερο ισχυρούς. Το ύφος της «συνεργασίας» εξαρτάται από τις ηθικές αρχές του ισχυρού καθώς ο λιγότερο ισχυρός οφείλει να προσαρμοστεί για να ανταπεξέλθει. Οι άνθρωποι με λιγότερη ισχύ έχουν τη τάση να έχουν πιο πολλές αρνητικές σκέψεις, να επηρεάζονται από τις απειλές και να λειτουργούν πιο περιοριστικά. Ο ισχυρός και ο μη ισχυρός ζούνε σε ένα κόσμο παράλληλο και ο τρόπος συμπεριφοράς τους έχει ορισμένες βασικές διαφορές. Στα μάτια του ανίσχυρού ο δρόμος προς το επιθυμητό στόχο έχει πλήθος εμποδίων, δηλαδή εξαιτίας του τρόπου σκέψης πρώτα θα εντοπίσει τις δυσκολίες που θα καλεστεί να αντιμετωπίσει για να φτάσει. Στον αντίποδα
στη νοοτροπία του ισχυρού ο τρόπος επίτευξης του στόχου είναι πασιφανής. Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι ο ισχυρός μπορεί να διατηρήσει ίδια τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του για μεγάλο χρονικό διάστημα και σε διαφορετικές εκφάνσεις ενώ ο μη ισχυρός παρουσιάζει διακυμάνσεις στη προσπάθεια του να ανταπεξέλθει για να φτάσει στο στόχο του.
Για να λειτουργήσει ένα σύστημα ομαλά, χωρίς να υπάρχουν περιπτώσεις εκμετάλλευσης, χωρίς εξαναγκασμούς και χωρίς φόβο βασικότερο μέλημα των «πρωταγωνιστών» οφείλει να είναι η ενσυναίσθηση. Εάν σε κάθε μας κοινωνική επαφή λαμβάνουμε υπόψιν τα συναισθήματα του συνανθρώπου μας τότε θα βελτιωθούν οι σχέσεις μας και μπορούμε να επιτύχουμε μια μακροβιότερη ευημερία. Οι άνθρωποι που έχουν εξουσία θα ήταν καλό να
έχουν ηθική συνείδηση και να είναι φιλάνθρωποι, σε διαφορετική περίπτωση τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά. Η καλοσύνη, η θετική προδιάθεση αλλά και η επιθυμία μας για βελτίωση σε όποια θέση και αν βρισκόμαστε κοινωνικά θα πρέπει να αποτελεί κινητήρια δύναμη μας.
Πηγή: «Η Φωνή της Ανατολικής Αττικής»
