Σαν βόμβα έσκασε πριν από μερικές μέρες η είδηση ότι ο δημοφιλής ηθοποιός Μπρους Γουίλις εγκαταλείπει την υποκριτική καθώς έχει διαγνωστεί με αφασία, μια νευρολογική πάθηση που επηρεάζει την ικανότητα ενός ατόμου να κατανοεί και να επικοινωνεί με τους άλλους.
Η οικογένειά του που δημοσίευσε το πρόβλημα της υγείας του ηθοποιού, ανέφερε σε ανακοίνωσή της:
«Στους καταπληκτικούς υποστηρικτές του Μπρους, ως οικογένεια θέλαμε να μοιραστούμε ότι ο αγαπημένος μας Μπρους αντιμετώπιζε κάποια προβλήματα υγείας και πρόσφατα διαγνώστηκε με αφασία, η οποία επηρεάζει τις γνωστικές του ικανότητες», έγραψε η οικογένειά του σε κοινή δήλωση και πρόσθεσε, ότι θα «απομακρυνθεί από την καριέρα που σήμαινε τόσα πολλά για αυτόν».
«Αυτή είναι μια πραγματικά δύσκολη περίοδος για την οικογένειά μας και είμαστε τόσο ευγνώμονες για τη συνεχή αγάπη, τη συμπόνια και την υποστήριξή σας», συνέχισε η οικογένεια του σταρ του «Die Hard», συμπληρώνοντας: «Θέλαμε να ενημερώσουμε τους θαυμαστές του γιατί ξέρουμε πόσα σημαίνει για εσάς, όπως και εσείς για εκείνον.
Όπως λέει πάντα ο Μπρους, “Ζήσε το” και μαζί σκοπεύουμε να κάνουμε ακριβώς αυτό».
Σύμφωνα με το National Aphasia Assn, η πάθηση είναι μια επίκτητη διαταραχή επικοινωνίας που βλάπτει την ικανότητα επεξεργασίας της γλώσσας, αλλά δεν επηρεάζει τη νοημοσύνη.
Στη μάχη που δίνει ο Μπρους Γουίλις με την αφασία δεν είναι μόνος. Αρκετοί διάσημοι ηθοποιοί και τραγουδιστές έχουν μιλήσει στο παρελθόν ανοιχτά για τις εμπειρίες τους σχετικά με τη διαταραχή, η οποία παρατηρείται συνήθως σε θύματα εγκεφαλικού.
Παρακάτω ακολουθούν ηθοποιοί και μουσικοί που έχουν διαγνωστεί με αφασία.
Γκλεν Κάμπελ
Το 2011, ο τραγουδιστής της country-pop και κιθαρίστας Γκλεν Κάμπελ ανακοίνωσε ότι είχε διαγνωστεί με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, λέγοντας στο περιοδικό People ότι του άρεσε ακόμα και τότε να γράφει μουσική και να παίζει.
Σε μια συνέντευξή του τον Αύγουστο του 2017 στη USA Today, η σύζυγος του Κάμπελ, Κίμπερλι Γούλεν, είπε ότι ο μουσικός πάλευε επίσης με την αφασία και είχε χάσει το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του, καθώς και την ικανότητά του να κατανοεί λέξεις. Μερικές φορές προσπαθούσε να τραγουδήσει και κατάφερνε να βγάζει μόνο ήχους. «Αλλά έχει ακόμα τα λογικά του», είχε πει τότε.
Ο Κάμπελ πέθανε εκείνο τον μήνα σε ηλικία 81 ετών.
Ντιν Κλαρκ
Μετά από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο το 2004, ο ραδιοφωνικός παραγωγός Ντικ Κλαρκ έπρεπε να ξαναμάθει πώς να περπατάει και να μιλάει. Το εγκεφαλικό του είχε αφήσει σύγχυση, αργή ομιλία και μερική παράλυση. «Ο Κλαρκ όμως δεν το έβαλε κάτω», είχε είπε τότε ο δρ. Λάρι Γκόλντσταϊν, καθηγητής ιατρικής και διευθυντής του κέντρου εγκεφαλικών επεισοδίων στο Πανεπιστήμιο Ντιουκ και εκπρόσωπος του American Stroke Assn.
«Τον παρακολουθούσα χρόνο με τον χρόνο στην εκπομπή του και μπορούσα να δω μικρή αλλά σταθερή βελτίωση. Αυτό είναι σημαντικό για τους ασθενείς που αναρωτιούνται αν πρόκειται να αναρρώσουν ή αναρωτιούνται εάν όλη η θεραπεία και η σκληρή δουλειά αξίζει τον κόπο. Η ανάκαμψη έρχεται σε στάδια και φαίνεται σιγά σιγά», είχε πει χαρακτηριστικά ο δρ. Λάρι Γκόλντσταϊν.
Ο Κλαρκ πέθανε το 2012 σε ηλικία 82 ετών.
Εμίλια Κλαρκ
Το 2019, η σταρ του «Game of Thrones», Εμίλια Κλαρκ αποκάλυψε ότι είχε υποστεί δύο απειλητικά για τη ζωή της εγκεφαλικά ανευρύσματα. Μετά το γύρισμα της πρώτης σεζόν της επιτυχημένης σειράς, η ηθοποιός αρρώστησε νιώθοντας έντονο πόνο στο κεφάλι. Όπως είχε πει ήταν «σαν να της πυροβολούν και να της μαχαιρώνουν το κεφάλι». Η ηθοποιός είχε οδηγηθεί τότε εσπευσμένα στο νοσοκομείο όπου στα 24 της χρόνια υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για να αντιμετωπιστούν τα ανευρύσματα. Ένιωσε επίσης αφασία και στις «χειρότερες στιγμές» της αποκάλυψε πως ήθελε να πεθάνει στο νοσοκομείο.
Η ηθοποιός κατάφερε να επιβιώσει και να αναρρώσει πλήρως. Μιλώντας για τη σοβαρή περιπέτεια που πέρασε είχε πει: «Γνωρίζω από προσωπική εμπειρία ότι ο αντίκτυπος του εγκεφαλικού τραυματισμού είναι καταστροφικός. Η ανάρρωση είναι μακροπρόθεσμη και η αποκατάσταση μπορεί να είναι δύσκολη. Ο εγκεφαλικός τραυματισμός είναι μια αόρατη ασθένεια και το θέμα είναι συχνά ταμπού. Πρέπει να βοηθήσουμε τους νεαρούς ενήλικες να πάρουν τον έλεγχο της ανάρρωσής τους και να τους επιτρέψουμε να ανοιχτούν χωρίς φόβο μη στιγματισμούν και χωρίς να νιώθουν ντροπή».
Κερκ Ντάγκλας
Το 1996, ο θρύλος του κινηματογράφου Κερκ Ντάγκλας υπέστη εγκεφαλικό που προκάλεσε βλάβη στην ομιλία του. Ο υποψήφιος για Όσκαρ ηθοποιός μιλούσε έντονα για το πώς τον επηρέασε συναισθηματικά το γεγονός, λέγοντας στους Times το 1999 ότι «κατέβαζε τα στόρια, έμπαινε στο κρεβάτι και έκλαιγε» ενώ παράλληλα βίωνε και κατάθλιψη.
Αργότερα έπαιξε έναν επιζώντα από εγκεφαλικό στην κωμωδία του 1999 «Diamonds» και εμφανίστηκε σε μερικές άλλες ταινίες πριν από το θάνατό του το 2020 σε ηλικία 103 ετών. «Μετά από ένα εγκεφαλικό, έκανα δύο ταινίες με εξασθενημένη ομιλία», έγραψε ο Ντάγκλας στα απομνημονεύματά του το 2002 «My Stroke of Luck». «Τώρα περιμένω ένα άλλο μέρος για να παίξω πριν ο ήλιος βυθιστεί κάτω από τον ορίζοντα. Δεν μπορείς να σταματήσεις έναν ηθοποιό».
Σύμφωνα με το National Aphasia Assn., ο Ντάγκλας είπε κάποτε ότι «έμαθε ότι θεωρούμε πάρα πολλά πράγματα δεδομένα σε αυτόν τον κόσμο – ακόμη και την ομιλία».
«Όταν παθαίνεις εγκεφαλικό το μυαλό σου σκέφτεται γρήγορα αλλά η ομιλία σου αντιδρά πολύ αργά», συνέχισε.
«Πρέπει να μάθεις πώς να χρησιμοποιείς τη γλώσσα, τα χείλη, τα δόντια σου. Φυσικά, κάνω τις ασκήσεις λόγου μου κάθε μέρα. Όταν ρώτησα τη λογοθεραπεύτρια μου πόσο καιρό θα έπρεπε να κάνω τις ασκήσεις μου, η απάντησή της ήταν: «Μέχρι να πεθάνεις».
Τζούλι Χάρις
Πριν πεθάνει από καρδιακή ανεπάρκεια το 2013 σε ηλικία 87 ετών, η σταρ του Μπρόντγουεϊ Χάρις είχε υποστεί δύο εγκεφαλικά: το 2001 και το 2010.
Σύμφωνα με το National Aphasia Assn., η νικήτρια του Tony (Τα Βραβεία Τόνι αναγνωρίζουν επιτεύγματα στο χώρο του θεάτρου του Μπρόντγουεϊ) αντιμετώπισε αρχικά την αφασία που προκλήθηκε από εγκεφαλικό. H ηθοποιός είχε πει ότι με λογοθεραπεία κατάφερε να βελτιώσει το λεξιλόγιό της αλλά όχι την ευχέρεια λόγου.
Μέσω του προγράμματος αφασίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, η Χάρις είχε καταφέρει να βρει νέους τρόπους για να ζει με την πάθηση και να συνομιλεί με άλλους αφού έκανε 23 ώρες λογοθεραπεία την εβδομάδα για έξι συνολικά εβδομάδες.
Τέρι Τζόουνς
Λίγο πριν ο Τέρι Τζόουνς λάβει το ειδικό βραβείο από τη Βρετανική Ακαδημία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης το 2010 για τη συνεισφορά του στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, εκπρόσωπος της σειράς των Monty Python αποκάλυψε ότι «είχε διαγνωστεί με πρωτογενή προοδευτική αφασία, μιας μορφής άνοια».
«Αυτή η ασθένεια επηρεάζει την ικανότητά του να επικοινωνεί και δεν είναι πλέον σε θέση να δίνει συνεντεύξεις», ήταν η αρχική δήλωση για την κατάσταση της υγείας του. «Ο Τέρι είναι περήφανος που έλαβε αυτή την τιμή και ανυπομονεί να το γιορτάσει».
Ο Τζόουνς πέθανε τον Ιανουάριο του 2020 στο σπίτι του στο Λονδίνο στα 77 του χρόνια.
Πατρίσια Νιλ
Λίγο μετά την ολοκλήρωση της ταινίας του 1966 «Seven Women», η ηθοποιός Πατρίσια Νιλ υπέστη τρία διαδοχικά εγκεφαλικά ενώ ήταν έγκυος στο πέμπτο παιδί της.
Όταν ξύπνησε από το κώμα στο οποίο είχε βυθιστεί, η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός ήταν μερικώς τυφλή και παράλυτη στη δεξιά πλευρά του σώματός της. Δεν μπορούσε να μιλήσει ή να θυμηθεί τίποτα.
Τρεις μήνες αργότερα, η Νιλ είχε αναρρώσει μερικώς από την παράλυση και μπόρεσε να αστειευτεί με τους δημοσιογράφους για τη δυσκολία της να μιλήσει.
Σε ένα δοκίμιο του 2016 για τον Guardian, ένας γιατρός και φίλος του συζύγου της Νιλ – ο αείμνηστος συγγραφέας Ρόαλντ Ντα – είχε πει ότι η σπουδαία ηθοποιός «πάλευε με τα ονόματα αντικειμένων και ανθρώπων» και «εφηύρε νέες» λέξεις για να επικοινωνεί.
Το 2010, η Νιλ πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα στο σπίτι της στη Μασαχουσέτη στα 84 της χρόνια.
Σάρον Στόουν
Το 2001, η ηθοποιός Σάρον Στόουν έπαθε ένα εγκεφαλικό το οποίο η ίδια περιέγραψε κάποτε στους «Times» ως «μαζική εγκεφαλική αιμορραγία εννέα ημερών». Στη συνέχεια είχε πει: «Το να μάθω να διαβάζω και να γράφω ξανά… ήταν μια ταπεινή εμπειρία».
Σύμφωνα με το National Aphasia Assn., η 64χρονη σταρ του «Βασικού Ενστίκτου» παρουσίασε επίσης προβλήματα ομιλίας, συμπεριλαμβανομένου τραυλισμού και αφασίας, ως αποτέλεσμα του ανευρύσματος.
«Έγινα συναισθηματικά πιο έξυπνη μετά το εγκεφαλικό», είχε πει η Στόουν στο Harper’s Bazaar το 2015.
«Επέλεξα να δουλέψω πολύ σκληρά για να ανοίξω άλλα σημεία του μυαλού μου. Τώρα είμαι πιο δυνατή. Και μπορώ να είμαι πολύ άμεση. Αυτό τρομάζει τους ανθρώπους, αλλά νομίζω ότι δεν είναι αυτό το πρόβλημά μου. Είναι σαν να έχω εγκεφαλική βλάβη απλά θα πρέπει να το αντιμετωπίσω».
Το εγκεφαλικό ήταν κάτι που επηρέασε και την καριέρα της: «Πήρα μικρότερα κομμάτια και έφτιαξα ένα σύνολο δουλειάς εντελώς διαφορετικό καθώς δεν με έπαιρναν στα σοβαρά», είπε στους Times το 2018.
Η Σάρον Στόουν έφτιαξε τη δική της διαδικτυακή πλατφόρμα για να ευαισθητοποιήσει και να βοηθήσει θύματα εγκεφαλικού.
Ράντι Τράβις
Την ώρα που υποβάλλοταν σε χειρουργική επέμβαση για την καρδιά του, ο τραγουδιστής της κάντρι Ράντι Τράβις υπέστη εγκεφαλικό σε νοσοκομείο του Τέξας το 2013. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η σύζυγος του μουσικού, Μαίρη Ντέιβις Τράβις, είπε στο περιοδικό People ότι η μνήμη του ήταν «τόσο έντονη όσο ποτέ».
«Όλα είναι εκεί στο μυαλό», είπε. «Είναι απλώς η αφασία, η απώλεια λόγου και η προσπάθεια να μιλήσεις».
Ο Τράβις μίλησε ξανά το 2021 σε μια εκδήλωση για το Κέντρο Αποθεραπείας Αφασίας του Χιούστον, λέγοντας ότι αυτή και η σύζυγός του δεν είχαν ακούσει ποτέ τον όρο αφασία πριν πάθει το εγκεφαλικό.
«Οι άνθρωποι δεν είναι εξοικειωμένοι μέχρι να χρειαστεί να διασχίσουν αυτόν τον δρόμο», είπε η Μαίρη Τράβις, σημειώνοντας ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών δεν γνωρίζει τι είναι η αφασία ή δεν έχει ακούσει ποτέ κάτι γι’ αυτήν.
«Είναι ενδιαφέρον», είπε, «γιατί είναι πιο συχνή από τη νόσο του Πάρκινσον, τη μυϊκή δυστροφία, την εγκεφαλική παράλυση, αλλά οι άνθρωποι δεν είναι εξοικειωμένοι με αυτό. Υπάρχουν 800.000 εγκεφαλικά επεισόδια το χρόνο και μέχρι το ένα τρίτο έως το 40% αυτών των ανθρώπων μένουν με την αφασία».
