Δύο μεγάλες διαφοροποιήσεις θα έχει η εκλογική διαδικασία της 25ης Ιουνίου σε σχέση με εκείνη της 21ης Μαΐου. Η πρώτη έχει να κάνει με το εκλογικό σύστημα καθώς πλέον ισχύει η ενισχυμένη αναλογική εν αντιθέσει με την απλή αναλογική στις προηγούμενες εκλογές.
Παράλληλα οι επικείμενες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με δεσμευμένο συνδυασμό (λίστα) και όχι με σταυρό προτίμησης. Με αυτή τη διαδικασία, οι βουλευτές εκλέγονται βάσει της σειράς κατάταξης τους στο ψηφοδέλτιο κάθε εκλογικής περιφέρειας, η οποία καθορίζεται από τα εκάστοτε κομματικά επιτελεία.
Ως εκ τούτου, δεν βάζουμε σταυρό στα ψηφοδέλτια των κομμάτων και μάλιστα στα παραβάν των εκλογικών τμημάτων που θα δημιουργηθούν δεν θα υπάρχει στυλό. Παράλληλα τα ψηφοδέλτια που αφορούσαν στις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 και για οποιοδήποτε λόγο παρέμειναν στην κυριότητα των ψηφοφόρων καθίστανται άκυρα και δεν δύνανται να χρησιμοποιηθούν.
Ποια η διαφορά της ενισχυμένης από την απλή αναλογική
Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα δύο εκλογικά συστήματα, την απλή αναλογική που ίσχυε την 21η Μαΐου και την ενισχυμένη αναλογική που θα εφαρμοστεί τώρα, έγκειται στις έδρες μπόνους που παίρνει το πρώτο κόμμα, βοηθώντας έτσι στην αυτοδυναμία του, αλλά και στο πως κατανέμονται οι έδρες στις περιφέρειες, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία από τη στιγμή που δεν υπάρχει σταυροδοσία, αλλά ψηφοδέλτια-λίστες.
Η συγκεκριμένη ενισχυμένη αναλογική είναι διαφορετική από ό,τι προέβλεπε εκείνη που των εκλογών του 2019. Δηλαδή το πρώτο κόμμα δεν λαμβάνει όπως τότε απευθείας τις 50 έδρες, αλλά αυτές μοιράζονται με βάση το τελικό ποσοστό που θα λάβει και μπορούν να φτάσουν τις 50 μόνο αν λάβει από 40% και πάνω.
Προσφέρει μπόνους 20 εδρών στο πρώτο κόμμα -εκείνο που θα ξεπεράσει το 25%- ενώ αυξάνεται κατά μία έδρα και κάθε μισή μονάδα που λαμβάνει το κόμμα, με «ταβάνι» τις 50 έδρες αν το πρώτο κόμμα συγκεντρώσει ποσοστό 40% και πλέον.
Η συνάρτηση για να προκύψουν οι έδρες προσμετρά τις έγκυρες ψήφους στην Επικράτεια σε συνδυασμό με τις ψήφους που έλαβαν τα κόμματα πέραν πέραν του εκλογικού μέτρου 3%. Αν για παράδειγμα, μείνουν εκτός Βουλής κόμματα που το ποσοστό τους αθροίζεται στο 10% τότε η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος βρίσκεται στο 37,4%.
Με ποια έγγραφα ψηφίζουμε
Ο εκλογέας μπορεί να ψηφίσει με την αστυνομική ταυτότητα, το διαβατήριό, την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων που έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές. Η «κομμένη» ταυτότητα είναι, επίσης, αποδεκτή. Εάν έχουν αλλάξει τα προσωπικά στοιχεία (π.χ. μεταβολή επωνύμου λόγω διαζυγίου), θα πρέπει να προσκομιστούν τα σχετικά δικαιολογητικά. Στρατιωτικοί και υπηρετούντες στα σώματα ασφαλείας χρησιμοποιούν την υπηρεσιακή τους ταυτότητα.
Επίσης, η αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας του άρθρου 80 του ν.4954/2022 (Α’136), ακολουθώντας τη διαδικασία ταυτοποίησης που προβλέπεται στην κοινή υπουργική απόφαση 4082/2022 (Β’ 3982) και είναι προσβάσιμη μέσω της κυβερνητικής πύλης https://wallet.gov.gr. Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν είναι εφικτή η τήρηση της ως άνω διαδικασίας, ή η εφαρμογή της προκαλεί καθυστερήσεις στη διαδικασία της ψηφοφορίας, κατά την κρίση του προέδρου της εφορευτικής επιτροπής, η ταυτοποίηση των εκλογέων γίνεται με βάση τα στοιχεία της προηγούμενης παραγράφου.
Μάθε πού ψηφίζεις
Οι εκλογείς μπορούν να μάθουν πού ψηφίζουν με δύο τρόπους:
- Μέσω της ιστοσελίδας του υπουργείου Εσωτερικών www.ypes.gr «Μάθε πού Ψηφίζεις»
- Καλώντας στο Τηλεφωνικό Κέντρο της Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Εσωτερικών και στον αριθμό 2131361500 & 2131313800, από Δευτέρα έως Κυριακή, 08:00 έως 20:00.
Από το ΥΠΕΣ, για τη διευκόλυνση των εκλογέων, προτείνεται πρώτα η χρήση της διαδικτυακής εφαρμογής στο www.ypes.gr «Μάθε που ψηφίζεις» και μόνο στην περίπτωση που αντιμετωπίσουν δυσκολία να επικοινωνήσουν τηλεφωνικά με την υπηρεσία ενημέρωσης των πολιτών, ώστε να ενημερωθούν για το εκλογικό τμήμα που ψηφίζουν.
Επίσης, έχουν ενημερωθεί εκ νέου οι εκλογικοί κατάλογοι,. Συγκεκριμένα ετεροδημότες οι οποίοι έχουν υποβάλει σχετική αίτηση στον αρμόδιο Δήμο και η οποία έχει διεκπεραιωθεί το αργότερο έως και την 30η Απριλίου 2023, να ψηφίσουν στον Δήμο διαμονής τους.
