Κερδίζοντας μια τρίτη κυβερνητική θητεία, η Νέα Δημοκρατία θα προωθήσει σημαντικές αλλαγές στη δομή του λυκείου με τη θέσπιση του εθνικού απολυτηρίου και νέου συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι μεταρρυθμίσεις στο λύκειο θα επηρεάσουν το μέλλον των Πανελλαδικών εξετάσεων και την εκπαιδευτική πολιτική της χώρας.
Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του εθνικού απολυτηρίου
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της εφημερίδας «Καθημερινή», οι αλλαγές θα δρομολογηθούν από το 2027, μια απόφαση που σημαίνει μετάθεση της θεσμοθέτησης του εθνικού απολυτηρίου φέτος. Ταυτόχρονα λαμβάνει πιλοτικό χαρακτήρα η οργάνωση τμημάτων διεθνούς απολυτηρίου (International Baccalaureate) σε 13 δημόσια λύκεια από το σχολικό έτος 2026-2027. Ήδη έχει απευθυνθεί στους εκπαιδευτικούς πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη διδασκαλία μαθημάτων στα τμήματα κατά το σχολικό έτος 2026-2027.
Διατήρηση των Πανελλαδικών εξετάσεων μέχρι το 2026
Ειδικότερα, υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας μιλώντας στην «Καθημερινή» ανέφερε ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές στο λύκειο και στο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ μέχρι και το 2026. Δηλαδή θα εφαρμόζεται το ισχύον σύστημα των Πανελλαδικών εξετάσεων. Με δεδομένο ότι η κυβερνητική θητεία της σημερινής κυβέρνησης ολοκληρώνεται τον Ιούλιο του 2027, οι αλλαγές θα δρομολογηθούν από την επόμενη κυβέρνηση.
Το όραμα του Ανοικτού Σχολείου
Το Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής για το 2025 μιλάει για θεσμοθέτηση του Ανοικτού Σχολείου «στο οποίο εφαρμόζονται οι βασικές αρχές ενός συμπεριληπτικού εκπαιδευτικού συστήματος, βιώσιμου, αειφόρου, αποτελεσματικού και στελεχωμένου με αξιολογημένους εκπαιδευτικούς».
Αφορά μεταρρυθμίσεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με νέα ωρολόγια προγράμματα, τη θέσπιση του εθνικού απολυτηρίου και νέου συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Να σημειωθεί ότι τα νέα προγράμματα σπουδών, όπως και το πολλαπλό βιβλίο, σχεδιάζεται να εφαρμοστούν πλήρως από το 2025-2027.
Η προετοιμασία για το εθνικό απολυτήριο
Όπως έχει παρουσιάσει η «Κ», η θεσμοθέτηση εθνικού απολυτηρίου έχει συζητηθεί στο υπουργείο Παιδείας. Αρχές φθινοπώρου του 2023, ο τότε υπουργός Παιδείας και νυν Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης σύστησε δύο επιτροπές:
- Τη μία από καθηγητές μέσης εκπαίδευσης υπό την ηγεσία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ)
- Τη δεύτερη από πανεπιστημιακούς
Οι επιτροπές δούλεψαν χωριστά και εντέλει σε συνεργασία κατέληξαν σε δύο προτάσεις που είχαν ίδια κεντρική ιδέα, αλλά διαφορές σε επιμέρους ζητήματα.
Η δομή του προτεινόμενου εθνικού απολυτηρίου
Κατόπιν έγιναν δύο πολύωρες συσκέψεις με τη συμμετοχή των μελών των επιτροπών, υπηρεσιακών παραγόντων και εμπειρογνωμόνων από το Μέγαρο Μαξίμου. Η κεντρική ιδέα ήταν ο βαθμός του εθνικού απολυτηρίου να προκύπτει από ενδοσχολικές εξετάσεις στα βασικά μαθήματα κάθε επιστημονικής κατεύθυνσης. Τα μαθήματα περιλαμβάνουν Αρχαία, Ιστορία, Βιολογία, Χημεία, Μαθηματικά, Φυσική, Πληροφορική, Οικονομία και Γλώσσα – Έκθεση, με θέματα επιλεγμένα από Τράπεζα θεμάτων. Μάλιστα προτάθηκε να μετράει όχι μόνον ο βαθμός από τις εξετάσεις της Γ’ Λυκείου, αλλά και ο βαθμός Β΄ Λυκείου.
Διεθνείς επαφές και προκλήσεις υλοποίησης
Παράλληλα, υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Παιδείας είχαν επικοινωνήσει με τα στελέχη του διεθνούς οργανισμού International Baccalaureate στη Γενεύη της Ελβετίας, ενώ υπήρξαν και επαφές με στελέχη γνωστών ιδιωτικών σχολείων που οργανώνουν το πρόγραμμα του International Baccalaureate. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν κατέληξε σε μια τελική πρόταση προς διαβούλευση. Τα βασικά «αγκάθια» αφορούν τη διασφάλιση του αδιάβλητου των εξετάσεων και το πολιτικό κόστος που τυχόν θα προκαλέσει η θεσμοθέτηση «διπλών Πανελλαδικών Εξετάσεων».
Πολιτικός διάλογος για το εθνικό απολυτήριο
Δεκτό έγινε από την Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής το αίτημα οκτώ βουλευτών του ΠΑΣΟΚ να ορισθεί ειδική συζήτηση για την έναρξη εθνικού διαλόγου για τη θεσμοθέτηση εθνικού απολυτηρίου. Οι βουλευτές ανέφεραν ότι «εδώ και αρκετό καιρό στον δημόσιο λόγο έχει ανοίξει η συζήτηση για μια δομική αλλαγή στο λύκειο που θα κατοχυρώνει τη μορφωτική του αυτοτέλεια, αναβαθμίζοντάς το από προγυμναστικό στάδιο για εισαγωγή στα ΑΕΙ σε αυτόνομη εκπαιδευτική βαθμίδα».
Η ανάγκη μιας τέτοιας παρέμβασης συνομολογείται από την εκπαιδευτική κοινότητα, τους πανεπιστημιακούς φορείς και τα πολιτικά κόμματα. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων Χριστόδουλος Στεφανίδης ανακοίνωσε ότι πρόκειται να πραγματοποιηθεί ειδική συνεδρίαση για το συγκεκριμένο αίτημα.
