Στο κεφάλαιο των προσωποποιημένων ευθυνών για την τραγωδία στο Μάτι προχώρησε σήμερα, κατά τη δεύτερη ημέρα κατάθεσής του στη δίκη για την υπόθεση, ο επιπυραγός Δημήτρης Λιότσος, πραγματογνώμονας της Εισαγγελίας για τα αίτια της εκατόμβης που άφησε πίσω της η φωτιά στην Ανατολική Αττική το απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018.
Ο επιπυραγός, Δημήτρης Λιότσος, απαντώντας σε ερωτήσεις της Εδρας, κατέθεσε για τα πρόσωπα που θα έπρεπε να κινητοποιήσουν τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής την επίμαχη, αλλά και την προηγούμενη ημέρα, καθώς και για τον συντονισμό με την Πολεμική Αεροπορία και το Λιμενικό, που έπρεπε να είχε γίνει εγκαίρως ώστε να επιτηρείται η Αττική.
Οπως είπε, εκείνη την ημέρα, και μετά την πυρκαγιά στην Κινέτα, θα έπρεπε να έχει σημάνει συναγερμός στην Πυροσβεστική και να είχε δοθεί εντολή γενικής επιφυλακής σε όλες τις δυνάμεις στην Αττική από το μεσημέρι, και όχι αφού η φωτιά είχε κυκλώσει το Μάτι. Ο μάρτυρας επανέλαβε ότι, με δεδομένη την πρόγνωση εκδήλωσης πυρκαγιάς στο νούμερο 4 της κλίμακας επικινδυνότητας, θα έπρεπε να είχε διαταχθεί από την προηγούμενη ημέρα εναέρια επιτήρηση.
Γι’ αυτή τη σοβαρή παράβλεψη, ο μάρτυρας -απαντώντας σε ερώτηση της προέδρου- είπε ότι υπεύθυνος για την εναέρια επιτήρηση ήταν ο τότε διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ). Εξήγησε, δε, όλη τη διαδικασία που ακολουθείται σε ανάλογες περιπτώσεις, λέγοντας ότι το αίτημα για εναέρια επιτήρηση αποστέλλεται από το ΕΣΚΕ στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας ή την προηγούμενη ημέρα για την επόμενη, ή μέχρι τις 8 το πρωί της ίδιας ημέρας.
Ο επιπυραγός είχε διευκρινίσει από την προηγούμενη συνεδρίαση -οπότε ξεκίνησε η κατάθεσή του- πως το κρίσιμο για την εξέλιξη των γεγονότων αίτημα δεν απεστάλη εγκαίρως και ότι εστάλη, τελικά, στις 9.59 της 23ης Ιουλίου 2018. Οπως είπε, αίτημα απεστάλη και στο Λιμενικό Σώμα, αλλά το αεροσκάφος, τύπου Τσέσνα, που διαθέτει δεν μπορούσε να πετάξει λόγω των καιρικών συνθηκών. Ο Δ. Λιότσος επανέλαβε πως προ αυτής της κατάστασης το ΓΕΑ απευθύνθηκε σε ιδιωτική αερολέσχη, η οποία «σήκωσε» ένα αεροσκάφος μετά τις 2 το μεσημέρι.
Πρόεδρος: Για την εναέρια επιτήρηση που λέτε ότι δεν πραγματοποιήθηκε, ποιος από τους κατηγορούμενους έπρεπε να δώσει εντολή;
Δ. Λιότσιος: Από τη στιγμή που ο βαθμός επικινδυνότητας είναι 4, τη διαταγή όφειλε να τη δώσει το ΕΣΚΕ στην Πολεμική Αεροπορία ή την προηγούμενη ή την επόμενη ημέρα έως τις 8 το πρωί.
Πρόεδρος: Ποιος, δηλαδή, είναι υπεύθυνος από τους κατηγορούμενους;
Δ. Λιότσιος: Ο διοικητής του ΕΣΚΕ.
Ο μάρτυρας επεσήμανε πως «ο διοικητής του ΕΣΚΕ έχει μεν το γενικό πρόσταγμα, αλλά δεν ενεργεί αυτοβούλως. Πρέπει να πάρει άδεια από τη φυσική ηγεσία. Πρέπει να την έχει ενημερώσει».
Ο επιπυραγός τόνισε, προσθέτοντας ακόμη έναν κρίκο στις παραλείψεις που έγιναν, πως, «εφόσον η θερμοκρασία προβλεπόταν άνω των 38 βαθμών και οι άνεμοι στα 6 μποφόρ, έπρεπε να είχε ληφθεί μέριμνα για τη μετεγκατάσταση των αεροσκαφών».
Επίσης παρέθεσε και τις δυνάμεις που υπήρχαν διαθέσιμες εκείνη την ημέρα, λέγοντας ότι πανελλαδικά υπήρχαν 56 διαθέσιμα εναέρια μέσα της Πολεμικής Αεροπορίας και πως για την Αττική ήταν διαθέσιμα τα 15, από τα οποία τα 5 είναι υδροφόρα αεροσκάφη. Και συνέχισε συμπληρώνοντας ότι «υπήρχε αποκλειστικά για εναέρια χρήση ένα Πετζετέλ με χωρητικότητα έναν τόνο νερό. Για να χρησιμοποιηθούν αυτά, πρέπει να υπάρχει αίτημα του ΕΣΚΕ προς το ΓΕΑ».
Ο πραγματογνώμονας δέχθηκε σειρά ερωτήσεων από την πρόεδρο προκειμένου να αποσαφηνιστεί η διαδικασία, αλλά και η ιεραρχία που τηρείται στη λήψη των κρίσιμων αποφάσεων
Πρόεδρος: Με ποιον έπρεπε να συνεννοηθεί (το ΕΣΚΕ) για τα αεροσκάφη της εναέριας επιτήρησης;
Δ. Λιότσιος: Το αίτημα είναι υπό την ευθύνη και την εποπτεία του υπαρχηγού επιχειρήσεων.
Πρόεδρος: Ο υπαρχηγός έπρεπε να δώσει την εντολή;
Δ. Λιότσιος: Μπορούσε και μόνος του να το κάνει. Ο υπαρχηγός μπορεί να μιλά με το ΕΣΚΕ και να πει «έγιναν αυτά».
Πρόεδρος: Ο αρχηγός;
Δ. Λιότσιος: Ο αρχηγός οφείλει να είναι ενήμερος για τα πάντα, ότι όλες οι προβλεπόμενες ενέργειες έγιναν.
Πρόεδρος: Από μόνος του ο αρχηγός έχει υποχρέωση;
Δ. Λιότσιος: Εχει όλη την ευθύνη του Πυροσβεστικού Σώματος. Οφείλουν όλοι να τον ενημερώνουν.
Πρόεδρος: Στις 23/7/18 έγινε εναέρια επιτήρηση στην Αττική;
Δ. Λιότσιος: Εγινε, αλλά με αεροσκάφη ιδιωτικής αερολέσχης. Επειδή άργησε το αίτημα να σταλεί από το ΕΣΚΕ. Αντί για τις 8, το χαρτί έφτασε στις 9.59. Δεν ξέρω γιατί έγινε αυτή η καθυστέρηση.
Πρόεδρος: Το Πετζετέλ θα μπορούσε να σβήσει τη φωτιά στα Γεράνεια;
Δ. Λιότσιος: Θα μπορούσε να την καταλαγιάσει. Τις φωτιές τις σβήνουν τα επίγεια μέσα. Υπήρχαν πιθανότητες να κατασταλεί. Ετσι θα κερδίζαμε τα πρώτα είκοσι λεπτά που είναι καθοριστικά. Με την πρώτη βολή θα μπορούσε να κερδίσει χρόνο. Πριν από την έναρξη της Κινέτας θα μπορούσε να επιτηρεί ένα Πετζετέλ. Θα μπορούσαν και τα υπόλοιπα, αλλά για λόγους οικονομίας δυνάμεων δεν χρησιμοποιούνται γιατί μπορεί να αξιοποιηθούν σε δασοπυροσβέσεις.
Πρόεδρος: Από το Λιμενικό Σώμα υπήρχε δυνατότητα για εναέρια;
Δ. Λιότσιος: Υπάρχει ένα Τσέσνα, μόνο για επιτήρηση. Με αντίστοιχο αίτημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Το ΕΣΚΕ έκανε αίτημα το πρωί, αλλά δεν απογειώθηκε λόγω καιρικών συνθηκών. Οταν έφτασε το αίτημα, στις 09.59, στην Πολεμική Αεροπορία, δεν μπορούσε να ανταποκριθεί και γι’ αυτό απευθύνθηκε στην ιδιωτική αερολέσχη, η οποία αποδέχθηκε το αίτημα. Στις 14.04 σηκώθηκε ένα ελαφρού τύπου αεροσκάφος. Δεν αναγράφεται η δεύτερη πτήση του, στις 16.16. Η δεύτερη πτήση δεν αναγράφεται στο χειρόγραφο ημερολόγιο, μόνο στο έγγραφο της αεροπορίας.
Πρόεδρος: Η ιδιωτική αερολέσχη με ποιου αρμοδιότητα θα συνέδραμε;
Δ. Λιότσιος: Του ΕΣΚΕ.
Ο πραγματογνώμονας διευκρίνισε πως, κατά τη δεύτερη πτήση του σκάφους της αερολέσχης, στις 16.16, δεν είχε ακόμα εκδηλωθεί η πυρκαγιά στη θέση Νταού Πεντέλης. Ο επιπυραγός προσδιόρισε τον χρόνο έναρξης της φωτιάς περί τις 16.30, με την πρώτη αναγγελία στην Πυροσβεστική να γίνεται στις 16.41.
Σύμφωνα με τον αξιωματικό της Πυροσβεστικής, ο οποίος ερεύνησε όλα τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί για τη φονική πυρκαγιά, η εντολή για γενική επιφυλακή στις πυροσβεστικές δυνάμεις δόθηκε το απόγευμα της 23ης Ιουλίου και αφού η φωτιά από το Νταού Πεντέλης είχε πλέον κατέβει στο Μάτι και στον Νέο Βουτζά. Οπως είπε, «ήταν μία ατελέσφορη γενική επιφυλακή», και εξήγησε ότι «στις 13.30 θα έπρεπε να δοθεί εντολή για γενική επιφυλακή, μιας και είχε αρχίσει η απομάκρυνση πολιτών στην Κινέτα… Στις 17.30 που δόθηκε η εντολή για γενική επιφυλακή… Σε λιγότερο από μία ώρα κανείς δεν θα προλάβαινε να βρίσκεται στην υπηρεσία του. Στις 7 παρά 10 η φωτιά είχε φτάσει ήδη στη θάλασσα. Οφειλαν οι υπηρεσίες της Αττικής να είναι σε επιφυλακή και να έχουν επανδρωμένα όλα τα οχήματα».
Πριν ξεκινήσει, το πρωί, το δεύτερο μέρος της κατάθεσης του πραγματογνώμονα, η υπεράσπιση υπέβαλε ένσταση για την ιδιότητα με την οποία καταθέτει ο Δ. Λιότσος, ζητώντας να μην αναπτύσσει στο δικαστήριο σκέψεις και κρίσεις του και να απαντά μόνο σε ερωτήσεις. Παράλληλα ζήτησαν να μη γίνει δεκτή η έως εκείνη τη στιγμή κατάθεσή του και να διατάξει το δικαστήριο να διαγραφεί από τα πρακτικά. Βάση του θέματος, που και στην προηγούμενη συνεδρίαση τέθηκε από την πλευρά των κατηγορουμένων, είναι ότι ο επιπυραγός «έχει δώσει τον όρκο του πραγματογνώμονα και όχι του μάρτυρα», όπως υποστήριξε ένας εκ των δικηγόρων. Οι συνήγοροι υπεράσπισης είπαν πως δεν μπορεί ο κ. Λιότσος να διαβάζει σημειώσεις του που δεν περιλαμβάνονται στη δικογραφία, παρά μόνο να τις συμβουλεύεται.
Οι θέσεις των συνηγόρων που εκπροσωπούν τους 21 κατηγορούμενους προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις των συνηγόρων των θυμάτων, οι οποίοι ζήτησαν να απορριφθεί το αίτημα της υπεράσπισης τονίζοντας πως ο επιπυραγός είναι «ο σημαντικότερος μάρτυρας στη δίκη». Τόνισαν, επίσης, πως ο Δ. Λιότσος έχει καταθέσει στον ανακριτή ότι έχει δεχθεί απειλές, αλλά και ότι υπέστη δολιοφθορά σε όχημά του, για την πραγματογνωμοσύνη του.
«Εάν η πραγματογνωμοσύνη δεν τους άρεσε, θα μπορούσαν να την προσβάλουν και να ζητήσουν την εξαίρεση του κ. Λιότσιου. Ερχονται σήμερα, αφού έχει καταθέσει 37 φορές ως μάρτυρας στην ανάκριση, να πουν ότι δεν είναι μάρτυρας…», σημείωσε ένας εκ των συνηγόρων.
Ο εισαγγελέας ζήτησε την απόρριψη της ένστασης της υπεράσπισης επισημαίνοντας ότι μπορούν να συνυπάρξουν και οι δύο ιδιότητες, του πραγματογνώμονα και του μάρτυρα. Ζήτησε, επίσης, για ειδικούς λόγους, όπως είπε, από το δικαστήριο να επιτρέψει στον επιπυραγό να συμβουλεύεται τις σημειώσεις του, χωρίς να τις διαβάζει.
Οπως ανέφερε, κάτω από τα έντονα χειροκροτήματα συγγενών θυμάτων: «Παραδεκτώς κατατέθηκαν όσα κατατέθηκαν και δεν πρέπει να διαγραφούν από τα πρακτικά… Ο κ. Λιότσιος μπορεί να συμβουλεύεται σημειώσεις, όχι να διαβάζει», και ζήτησε από το δικαστήριο να επιτρέψει στον μάρτυρα για ειδικούς λόγους τη χρήση των σημειώσεων.
Από την αίθουσα δεν έλειψε η ένταση όταν συνήγορος υπεράσπισης, αναφερόμενος σε «συνθήκες ποδοσφαίρου» στη δικαστική αίθουσα, ζήτησε να αποβληθούν συγγενείς θυμάτων επειδή σχολιάζουν. Κάποιοι από το κοινό του φώναξαν «Ντροπή, εσείς δεν σέβεστε τους νεκρούς», όταν ο συνήγορος είπε πως κανένας «δεν σέβεται τους κατηγορούμενους».
Με ομόφωνη απόφασή του το δικαστήριο έκρινε ότι θα δεχθεί την εξέταση του Δ. Λιότσου και με την ιδιότητα του μάρτυρα, και με αυτήν του πραγματογνώμονα, επιτρέποντας να χρησιμοποιεί, αλλά να μην αναγιγνώσκει τις σημειώσεις του.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
