Η εμφατική επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ στις -τελικά- καθόλου αμφίρροπες εκλογές θέτει μοιραία στο επίκεντρο όλα όσα πήγαν στραβά για την Κάμαλα Χάρις.
Τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών έχουν αναδείξει ξεκάθαρο νικητή και νέο πρόεδρο των ΗΠΑ τον Ντόναλντ Τραμπ, ενώ στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών η προσμονή, η χαρά και η ελπίδα έδωσαν τη θέση τους στο σοκ, την απογοήτευση και τώρα στην αναζήτηση των αιτιών της εκλογικής ήττας.
Στη διαδικασία αυτή κανένα άλλο πρόσωπο δεν φέρει μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης για την αποτυχία πέρα από την Κάμαλα Χάρις, τη γυναίκα που ανέλαβε το βαρύ καθήκον να αντιμετωπίσει τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο.
Το CNN, σε δημοσίευμά του λίγη ώρα μετά την επίσημη επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ, επιχειρεί μια πρώτη σκιαγράφηση των εμποδίων που κλήθηκε να ξεπεράσει η Χάρις σε μια από τις κρισιμότερες εκλογικές αναμετρήσεις στην αμερικανική ιστορία. Με καλή γνώση των εσωτερικών του κόμματος, επιτόπια καταγραφή του κλίματος και των συναισθημάτων των Δημοκρατικών την ώρα της ακρόασης των καταστροφικών εκλογικών αποτελεσμάτων, δίνει μια πρώτη εκτίμηση της ήττας.
Στη σκιά του Τζο Μπάιντεν
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του αμερικανικού μέσου ενημέρωσης, μεγάλο μέρος της ευθύνης για την πολιτική συντριβή των Δημοκρατικών πέφτει στον τρόπο που η Κάμαλα Χάρις εγκλωβίστηκε στην πολιτική σκιά του Τζο Μπάιντεν και στην αδυναμία της να χαράξει έγκαιρα, έστω και σε αυτό το περιορισμένο χρονικό περιθώριο, τη δική της ξεχωριστή πορεία.
Το διακύβευμα ήταν να εμφανιστεί ως κάτι καινούργιο, μια πραγματική πρόκληση για κάποια που ασκούσε -και ασκεί- χρέη αντιπροέδρου της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, η Χάρις βρέθηκε σε μια δημοφιλή τηλεοπτική εκπομπή του ABC και ρωτήθηκε: «Θα είχατε κάνει κάτι διαφορετικό από τον πρόεδρο Μπάιντεν τα τελευταία τέσσερα χρόνια;»
«Δεν υπάρχει κάτι που να μου έρχεται στο μυαλό» απάντησε η Χάρις, και γρήγορα κατάλαβε και η ίδια ότι είχε πρόβλημα, προσπαθώντας να το διορθώσει λίγο αργότερα, λέγοντας ότι θα έβαζε έναν Ρεπουμπλικανό στο υπουργικό της συμβούλιο.
Οι βοηθοί της δεν περίμεναν μέχρι η Χάρις να βγει από το πλατό για να αρχίσουν να προσπαθούν να αναπροσαρμόσουν μια απάντηση που έκρυβε ένα σοβαρό πολιτικό ατόπημα ενόψει της μεγάλης εκλογικής αναμέτρησης.
Ένας αξιωματούχος από τους Δημοκρατικούς που είχε μιλήσει μαζί της δήλωσε τότε στο CNN ότι η Χάρις δεν ήθελε να κατονομάσει τις διαφορές της με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, μεταξύ των οποίων ένας υψηλότερος συντελεστής φορολόγησης των κεφαλαιακών κερδών και μια αυστηρότερη συνοριακή πολιτική, επειδή πίστευε ότι θα φαινόταν ως πράξη απιστίας προς τον άνθρωπο που την είχε επιλέξει ως υποψήφια αντιπρόεδρό του και διάδοχό του στη συνέχεια.
Όπως επισημαίνει το αμερικανικό δημοσίευμα, η Χάρις έγινε διστακτική, χάνοντας μέρος της αυτοπεποίθησης που είχε καθορίσει τις πρώτες εβδομάδες εμφάνισής της στο προσκήνιο, ειδικά μετά την εμφατική της επικράτηση στην τηλεμαχία με τον Τραμπ.
Σε μια χώρα που ζητούσε αλλαγή, η Χάρις δεν κατάφερε να κάνει τη διαφορά
Το CNN μίλησε με περισσότερους από 12 ανώτερους συνεργάτες της προεκλογικής εκστρατείας της Χάρις τόσο στο αρχηγείο της εκστρατείας στο Γουίλμινγκτον του Ντελαγουέαρ όσο και επιτόπου στις πολιτείες, καθώς και με πολλούς εθελοντές και τοπικούς εκλεγμένους αξιωματούχους, κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων της προεκλογικής κούρσας.
Το συμπέρασμα ήταν ένα: Μια χώρα που φώναζε για αλλαγή, είχε μια υποψήφια η οποία, σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς όλο και περισσότεροι ψηφοφόροι καλούνταν να πάρουν μια απόφαση, επέλεξε να υποβαθμίσει την αλλαγή που ήξερε ότι έπρεπε να εκπροσωπεί.
Στο πλαίσιο ενός ψηφοδελτίου των Δημοκρατικών που πέτυχε τη μεγαλύτερη μεταστροφή στα ποσοστά αποδοχής και την ταχύτερη συσπείρωση γύρω από έναν νέο υποψήφιο στη σύγχρονη πολιτική ιστορία των ΗΠΑ, αυτό το ατόπημα μπορεί να φάνταζε ως μια ασήμαντη στιγμή. Όμως αντανακλούσε τα δύο βαθύτερα προβλήματα: το πρώτο αφορούσε την ομάδα γύρω της, την οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να διαμορφώσει με καλύτερους όρους. Το δεύτερο ήταν ο ίδιος ο Μπάιντεν, την απογοήτευση απέναντι στο πρόσωπο του οποίου δεν μπόρεσε ποτέ να αποτινάξει, με τις εσωτερικές δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων πίστευε ότι η χώρα βρισκόταν σε λάθος δρόμο.
Μέχρι η Χάρις μετέπειτα να δώσει μια πιο ξεκάθαρη απάντηση με διαχωριστικές γραμμές αυτήν τη φορά στην ερώτηση για τον Μπάιντεν, η κατάσταση είχε παγιωθεί με τρόπο που δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει – τόσο μεταξύ των ψηφοφόρων που ταλαντεύονταν στο κέντρο και ήθελαν να την ακούσουν να αντιδρά στον πρόεδρο για τους χειρισμούς του στην οικονομία όσο και μεταξύ των ψηφοφόρων της αριστεράς που ήθελαν να την ακούσουν να αποκηρύσσει πιο έντονα την υποστήριξη του Μπάιντεν στο Ισραήλ.
Αλλά ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν με τον Μπάιντεν, με τον οποίο οι κορυφαίοι Δημοκρατικοί εξαγριώθηκαν μετά από εκείνο το μοιραίο ντιμπέιτ τον Ιούνιο, και ξανά σήμερα, καθώς έβλεπαν τα αποτελέσματα να αναδεικνύουν νικητή τον Τραμπ. Ο Τζο Μπάιντεν δεν θα έπρεπε ποτέ να είχε πλησιάσει την κούρσα του 2024. Αν είχε αποχωρήσει μετά τις ενδιάμεσες εκλογές, όπως τον παρότρυναν ορισμένοι βοηθοί του, η διαδικασία του Δημοκρατικού Κόμματος θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί σε μια προεκλογική εκστρατεία με πολύ καλύτερους όρους.
Στην ανάλυσή του, το CNN αναφέρει ότι σχεδόν σίγουρα όποιος κι αν ήταν ο επόμενος υποψήφιος των Δημοκρατικών θα είχε προχωρήσει στις τελευταίες κρίσιμες εβδομάδες χωρίς τόσο πολλοί Αμερικανοί να παραπονιούνται ότι δεν ήξεραν αρκετά, όπως έλεγαν για τη Χάρις.
Ο Τζο Μπάιντεν θα μπορούσε να είχε αναλάβει ρόλο διαχειριστή, ως παλαιότερος πολιτικός, αλλά, αντίθετα, η εκστρατεία της Χάρις δεν ήξερε τι να κάνει, γράφει χαρακτηριστικά το αμερικανικό μέσο ενημέρωσης.
Από την άλλη, αν οι εκλογές είχαν διεξαχθεί πριν από δύο εβδομάδες, υψηλόβαθμοι συνεργάτες της Κάμαλα Χάρις παραδέχονταν τις τελευταίες ημέρες ότι η αντιπρόεδρος πιθανότατα θα είχε χάσει. Αλλά πήγαν την Τρίτη με την αίσθηση ότι είχε φτάσει σε μια πιθανή νίκη με μικρή διαφορά.
Οι κορυφαίοι Δημοκρατικοί χαμογελούσαν και μόνο στη σκέψη τού τι θα σήμαινε να νικήσουν τον Τραμπ με την πρώτη γυναίκα πρόεδρο -μαύρη γυναίκα, παιδί μεταναστών, εισαγγελέα, και υποψήφια που μιλούσε με χαρά και πρόσφερε το χαμόγελό της ενάντια στο κατσούφιασμα που είχε γίνει η πιο συνηθισμένη έκφραση του Ντόναλντ Τραμπ.
Η υποψηφιότητά της τους προκάλεσε το άγνωστο εδώ και καιρό συναίσθημα της ελπίδας. Αυτό το συναίσθημα εξατμίστηκε όμως μέχρι το βράδυ της Τρίτης προς Τετάρτη, καθώς εμφανίζονταν τα πρώτα αποτελέσματα.
Οι Δημοκρατικοί απέτυχαν απέναντι στον Τραμπ
Στην εκτενή ανάλυση γύρω από την εκλογική συντριβή των Δημοκρατικών επισημαίνεται ότι η ευθύνες του Μπάιντεν δεν περιορίζονται απλώς στην επιμονή του μέχρι πολύ αργά να παραμείνει υποψήφιος για την προεδρία, αλλά και στην αποτυχία του να προσελκύσει κάποια κορυφαία ταλέντα στην εκστρατεία του, επειδή μια γενιά ανερχόμενων Δημοκρατικών δεν μπορούσε ποτέ να ενθουσιαστεί μαζί του.
Η Χάρις προσπάθησε να τους μπολιάσει και να τραβήξει ικανά στελέχη στη μάχη, παραβλέποντας ακόμη και τις μεταξύ τους εντάσεις ήδη από τις πρώτες ημέρες της διακυβέρνησης Μπάιντεν με την πρόεδρο της εκστρατείας, Τζεν Ο’ Μάλεϊ Ντίλον. Την κράτησε επικεφαλής, παρά τις επίμονες προηγούμενες δηλώσεις της ότι ο Μπάιντεν ήταν «πιο υγιής από όλους μας».
Αλλά κάποιοι από αυτούς που ήταν στα κεντρικά γραφεία της προεκλογικής της εκστρατείας στο Γουίλμινγκτον του Ντέλαγουερ, ένα χρόνο πριν η Χάρις αναλάβει τα ηνία της υποψηφιότητας, έρχονταν σε κόντρα γράφει το CNN. Όμως η αποστολή να νικήσουν τον Τραμπ και το σύντομο χρονοδιάγραμμα για να προσπαθήσουν να το πετύχουν αυτό βοήθησαν να παρακαμφθούν πολλές από τις εσωτερικές διαμάχες που θα μπορούσαν να είχαν ξεσπάσει σε μια μακρύτερη εκστρατεία.
Ένα προφανές «αγκάθι» για τους Δημοκρατικούς ήταν και η επιλογή του υποψήφιου αντιπροέδρου.
Η περίπτωση του κυβερνήτη της Πενσιλβάνια Τζος Σαπίρο ήταν ισχυρή, και όχι μόνον επειδή ο γαμπρός της Χάρις, ο Τόνι Γουέστ, της έλεγε ότι μαζί έμοιαζαν να είναι το μέλλον του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά και γιατί ο δημοφιλής κυβερνήτης θα εξασφάλιζε ότι θα κέρδιζε την Πενσιλβάνια. Οι άνθρωποι του Ομπάμα μέσα στο κόμμα πίεζαν για τον Σαπίρο.
Ωστόσο, η Χάρις επέλεξε τον κυβερνήτη της Μινεσότα, Τιμ Γουόλτς. Της άρεσε η ατάκα του ότι οι Ρεπουμπλικανοί είναι περίεργοι. Της άρεσε ο τρόπος με τον οποίο εμφανιζόταν απλός και ανεπιτήδευτος. Της άρεσε ο τρόπος με τον οποίο τα πήγαιναν καλά στη συνέντευξή τους, συμπεριλαμβανομένου του πολύ ανοιχτού του άγχους ότι θα τα έκανε θάλασσα σε ένα ντιμπέιτ με τον υποψήφιο αντιπρόεδρο του Τραμπ, τον γερουσιαστή του Οχάιο, Τζ. Ντ. Βανς. Σύμφωνα με το CNN, της άρεσε ακόμη ότι ο Γουόλτς ήταν τόσο υποχωρητικός στον τρόπο με τον οποίο εκείνη θα όριζε τη δουλειά γι’ αυτόν.
Η επιλογή του αντιπροέδρου Γουόλτς
Στο τέλος, η Χάρις πήρε μια απόφαση που αντανακλούσε ταυτόχρονα τη νεοαποκτηθείσα αυτοπεποίθησή της και τη μακροχρόνια ανασφάλειά της, πηγαίνοντας κόντρα στην οικογένειά της και στη «γραμμή» Ομπάμα, αλλά και χωρίς να ενδιαφέρεται να έχει κάποιον που ενδεχομένως θα την επισκίαζε.
Στη συνέχεια, καθώς οι κορυφαίοι βοηθοί κρατούσαν τη Χάρις μακριά από συνεντεύξεις και αδόκιμες στιγμές για εβδομάδες περισσότερο από όσο πολλοί στην εκστρατεία θεωρούσαν λογικό, ο Γουόλτς αναγκαστικά περιορίστηκε και ο ίδιος, ώστε να μη φαίνεται πιο προσιτός από την αρχηγό του.
Με τη σειρά του, ο εκλεκτός της ομάδας Ομπάμα, ο Σαπίρο, απέκρουσε μια ερώτηση σχετικά με το αν η Πενσιλβάνια -και η προεκλογική εκστρατεία- θα έμοιαζε διαφορετική αν είχε επιλεγεί αυτός, καθώς ο Τραμπ «κέρδιζε» την πολιτεία σήμερα.
«Νομίζω ότι έκανε μια εξαιρετική επιλογή με τον Τιμ Γουόλτς», αρκέστηκε να πει.
Η αναφορά του CNN στην περίπτωση του Σαπίρο αποτελεί σαφή υπαινιγμό για ενδεχόμενη λάθος επιλογή στη θέση του υποψήφιου αντιπροέδρου των Δημοκρατικών, που μπορεί να κόστισε όχι μόνο την πολιτεία-κλειδί αλλά και τη μεγαλύτερη μαχητική συσπείρωση μέσα στο κόμμα.
Ο Μπάιντεν, με τη σειρά του, παρακολούθησε τα αποτελέσματα από τον Λευκό Οίκο, κάνοντας μερικά τηλεφωνήματα σε τοπικούς νικητές υποψήφιους στο Ντέλαγουερ. Κάποιοι που μίλησαν μαζί του όταν πήρε την απόφαση να εγκαταλείψει τον Ιούλιο, έμειναν για λίγο στο τι θα μπορούσε να είχε γίνει αν παρέμενε υποψήφιος – ίσως θα μπορούσε να είχε κερδίσει διατηρώντας τα ποσοστά του ακόμη και στις κομητείες όπου κατέληξε να χάσει η Χάρις, ή, αν έχανε, τουλάχιστον δεν θα έπεφτε το βάρος σε μια μαύρη γυναίκα. Ο τέως πλέον Αμερικανός πρόεδρος -παραμένει τυπικά μέχρι τον Ιανουάριο- δεν είπε τίποτα δημοσίως.
Ψίθυροι για την ηγεσία των Δημοκρατικών
Ο Χάρις έτρεξε στην προεκλογική της εκστρατεία με όπλα την αισιοδοξία της και τη συμπερίληψη. Έπεισε ένα κόμμα γεμάτο ειδήμονες, που είχαν ξεκινήσει τη χρονιά έτοιμοι να τη διαγράψουν για το χρίσμα των Δημοκρατικών το 2028, ότι θα έπρεπε να την υποστηρίξουν πλήρως για το 2024. Στην αρχή της βραδιάς της Τρίτης, όταν η νίκη φαινόταν λίγες ώρες μακριά, ο κόσμος που ήρθε στην υποτιθέμενη γιορτή της Χάρις χόρευε.
Η προσμονή αυξήθηκε και οι ζητωκραυγές ακούγονταν με κάθε πολιτεία που έβγαζε νικήτρια τη Χάρις. Δευτερόλεπτα αφότου η Βόρεια Καρολίνα «έβγαλε» Τραμπ, ο ήχος απενεργοποιήθηκε από τις μεγάλες οθόνες και μουσική ακούστηκε από τα ηχεία για να προσπαθήσει να περισώσει την ενέργεια. Οι περισσότεροι συνέχισαν να κοιτάζουν σιωπηλά τους αριθμούς, προσπαθώντας να κατανοήσουν τι είχε συμβεί.
Στις πρωτεύουσες των πολιτειών με Δημοκρατικούς κυβερνήτες, τα σχέδια που είχαν αρχίσει να πιστεύουν ότι δεν θα χρειάζονταν ποτέ, βγαίνουν από τα ράφια – για να προστατεύσουν την πρόσβαση στα φάρμακα για τις αμβλώσεις, αλλά και για να επεξεργαστούν άλλες προστασίες από αυτό που πιστεύουν ότι θα είναι όχι μόνο μια αυστηρή, αλλά και εκδικητική διακυβέρνηση Τραμπ, καταγράφει το CNN.
Οι πρώτες σκέψεις για το ποιος θα είναι υποψήφιος το 2028 και πώς έχουν αρχίσει να κυκλοφορούν. Αυτό δεν ήταν στο μυαλό των ανθρώπων που άρχισαν να συρρέουν στην πανεπιστημιούπολη του Χάουαρντ νωρίς το πρωί της Τετάρτης, πριν όλα καταλήξουν σε μια εκκωφαντική σιωπή σε ένα έρημο προαύλιο, καθώς οι υποστηρικτές των Δημοκρατικών σκόρπισαν και η Κάμαλα Χάρις αποσύρθηκε στο σπίτι της, στο άκουσμα της νίκης του Ντόναλντ Τραμπ.
