Στον πυρήνα της δημοσιογραφίας βρίσκεται η υποχρέωση για αλήθεια. Για διασταύρωση. Για ακρίβεια. Και όμως, ακόμη και σήμερα, στην εποχή των ανεξέλεγκτων αναπαραγωγών, υπάρχουν περιπτώσεις όπου όλα τα παραπάνω καταργούνται χάριν της εντύπωσης. Η πρόσφατη υπόθεση στοχοποίησης του γνωστού επικοινωνιολόγου Αντώνη Ανδριτσάκη είναι ένα χαρακτηριστικό — και ανησυχητικό — παράδειγμα.
Όλα ξεκίνησαν με ρεπορτάζ του έγκριτου «Ταχυδρόμου» Μαγνησίας, το οποίο αποκάλυπτε υπόθεση απάτης με κρυπτονομίσματα, στην οποία φερόταν να εμπλέκεται κάποιος «Professor Antoni» ,πρόσωπο γνωστό στον επιχειρηματικό κόσμο του Βόλου. Το ρεπορτάζ, σαφές και περιορισμένο στα δεδομένα της υπόθεσης, δεν άφηνε περιθώριο για αυθαίρετες ταυτοποιήσεις.
Κι όμως – λίγες ώρες αργότερα, μια παραλλαγή του άρχισε να κυκλοφορεί σε διαφορετικό ιστότοπο. Εκεί, το κείμενο πήρε διαφορετική τροπή: ο “Professor Antoni” μεταφέρθηκε γεωγραφικά και κοινωνικά, «συνδέθηκε» με πολιτικά πρόσωπα, διακοσμήθηκε με φωτογραφίες γενεθλίων και δημόσιων εμφανίσεων, και τελικά φωτογραφήθηκε καθαρά ο Αντώνης Ανδριτσάκης, χωρίς να κατονομαστεί — αλλά με τρόπο που μόνο τυχαίος δεν ήταν. Δεν υπήρξε καμία διασταύρωση. Καμία τεκμηρίωση. Καμία διάθεση να προστατευθεί η αλήθεια ή η αξιοπρέπεια ενός ανθρώπου. Αντιθέτως: είχαμε μια ξεκάθαρη περίπτωση στοχοποίησης με μέσα δημοσιογραφικού τύπου, όπου η δεοντολογία παραμερίστηκε πλήρως.
Σε επικοινωνία που είχαμε με τον ίδιο, ο Αντώνης Ανδριτσάκης ήταν απόλυτος: «Η υπόθεση αυτή δεν έχει καμία απολύτως σύνδεση με το πρόσωπό μου. Το να βλέπει κανείς το μικρό του όνομα να χρησιμοποιείται ως όχημα σπίλωσης είναι κάτι που δεν φανταζόμουν πως θα ζούσα. Όμως πλέον δεν έχω περιθώριο να είμαι ευγενικός. Δεν πρόκειται για παρανόηση – πρόκειται για στοχοποίηση. Και θα φτάσω μέχρι τέλους για να αποδοθούν ευθύνες. Όχι μόνο στους “αρθρογράφους”, αλλά και σε όσους τους καθοδήγησαν.»
Η δημόσια ανάρτησή του στο Facebook κινείται στο ίδιο αυστηρό και νηφάλιο πνεύμα: ξεκαθαρίζει ότι δεν έχει καμία σχέση με οποιοδήποτε σχήμα επενδυτικής απάτης και ότι έχει ήδη κινηθεί νομικά για να προστατεύσει την τιμή και την υπόληψή του.
Το ερώτημα, όμως, μένει: πώς φτάσαμε ως εδώ;
Πώς γίνεται μια είδηση, χωρίς στοιχεία, χωρίς αποδείξεις, χωρίς ευθύνη, να μετατρέπεται τόσο εύκολα σε προσωπικό πλήγμα; Πότε έγινε αποδεκτό να αντιμετωπίζονται άνθρωποι ως τίτλοι, και η υποψία ως είδηση;
Ό,τι συνέβη στον Αντώνη Ανδριτσάκη δεν αφορά μόνο εκείνον. Αφορά όλους όσοι πιστεύουν ότι η δημοσιογραφία δεν είναι λασπομαχία. Όλους όσοι επιμένουν ότι η αλήθεια δεν είναι υλικό προς διαπραγμάτευση.Και κυρίως: όλους όσοι καταλαβαίνουν ότι η παραπληροφόρηση είναι πάντα θέμα δημοσίου ήθους – όχι μόνο τεχνικής.
