Στο 5ο συνέδριο του Economist , με τίτλο «The Fifth Thessaloniki Metropolitan Summit» μίλησε σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας (05/09), καταθέτοντας μεταξύ άλλων τις προτάσεις του για ένα «Σχέδιο Εθνικής Ανάτασης».
Ωστόσο, από το βήμα δεν δίστασε να ασκήσει αρνητική κριτική στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας χαρακτηρίζοντας την πολιτική της «δημοσιονομικό μερκαντιλισμό», με μοναδικό στόχο την «εκλογική πελατεία».
Η ομιλία του ξεκίνησε με αφορμή τα μέτρα που πρόκειται να εξαγγείλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην αυριανή ΔΕΘ: «Σας ομολογώ, ότι είχα μια ανησυχία, καθώς θέση της κυβέρνησης, που ανακοινώθηκε πριν λίγες μέρες από τον εκπρόσωπό της, είναι πως για όσα λέω ενδιαφέρονται μόνο βιαστές, εμπρηστές και εν γένει εγκληματίες.
Ευτυχώς, βλέποντάς σας, κατάλαβα ότι η ανησυχία μου ήταν αβάσιμη. Μπορώ, απλώς να πω, ότι η τοξικότητα βλάπτει σοβαρά το δημοκρατικό διάλογο. Όποιος θέλει να ακούσει ευχάριστα πράγματα, μπορεί να περιμένει την αυριανή ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Εκεί, θα δώσει τη δική του εικόνα, κατασκευασμένη από φωτεινά χρώματα, αισιοδοξία, και κάποιες παροχές.
Πακέτο παροχών, διαβάζω ότι θα εξαγγείλει. Θα επιστρέψει, δηλαδή, ένα μέρος από το τερατώδες πρωτογενές πλεόνασμα, που στο πρώτο επτάμηνο άγγιξε τα 8 δις.
Ενώ για το 2024 ήταν 6,4 δις ευρώ πάνω από τον στόχο. Και κύρια πηγή της μεγάλης και συστηματικής αυτής υπέρβασης, αποτελούν τόσο οι έμμεσοι φόροι όσο και ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων – φόροι που κατά κανόνα επιβαρύνουν δυσανάλογα τα ευάλωτα και μεσαία εισοδηματικά στρώματα.
Θα αποκαλούσα την πολιτική της κυβέρνησης δημοσιονομικό μερκαντιλισμό, που συσσωρεύει πόρους που στερεί από τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και την πραγματική οικονομία, ώστε να χρησιμοποιήσει μέρος τους με τη μορφή επιδομάτων και ευκαιριακών παροχών στην προσπάθεια αύξησης της εκλογικής επιρροής».
Αλέξης Τσίπρας: «Μοναδικός στόχος της κυβέρνησης η εκλογική πελατεία»
«Με μοναδικό στόχο είναι η εκλογική πελατεία και η ψηφοθηρία. Έχω ωστόσο την αίσθηση ότι αυτή τη φορά δεν πρόκειται να πετύχει τον στόχο της αυτή η επιλογή. Kαμιά εξαγγελία, και καμιά παροχή, γενναία, ή λιγότερο γενναία, δεν πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο, τη μεγάλη εικόνα. Που είναι όχι μόνο απογοητευτική. Αλλά και δυσοίωνη.
Και μας τραβάει απαιτητικά από το μανίκι: Να υπάρξουν αποφάσεις, τώρα, που θα αλλάξουν τη ρότα του σκάφους, γιατί οδηγούμαστε στα βράχια. Χρειάζονται θεμελιώδεις αποφάσεις αλλαγής οικονομικού, και κυρίως παραγωγικού μοντέλου.
Αποφάσεις που απαιτούν πολιτική βούληση, σωστή ανάγνωση των καιρών, κοινωνική ευαισθησία και εναρμονισμό με τις νέες ανάγκες και τις νέες απαιτήσεις. Ένα σχέδιο ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων, που θα δώσει τη δυνατότητα να μεταστρέψουμε τη σημερινή πορεία διεύρυνσης των ανισοτήτων, διαρκούς απόκλισης της οικονομίας μας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και μετατροπής της Ελλάδας σε βαλκανική εκδοχή καθυστέρησης.
Γιατί αυτή είναι η πορεία μας. Σε όλους τους τομείς. Στην οικονομία, τους θεσμούς, το πολιτικό σύστημα. Πριν από 7 χρόνια, η πατρίδα μας βγήκε από μια οικονομική και κοινωνική κρίση, που είχε προσλάβει χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης.
Θυμόμαστε, όλοι φαντάζομαι, πως και ποιοι την είχαν οδηγήσει εκεί. Και ποιοι και πώς κατάφεραν, αξιοποιώντας με αποφασιστικότητα και εντιμότητα τις θυσίες του ελληνικού λαού, να την απαλλάξουν από την επιτροπεία, και να πετύχουν μια πρωτοφανή ευνοϊκή ρύθμιση του χρέους της, ούτως ώστε να ανακτήσει την οικονομική της κυριαρχία, αλλά και την οικονομική και γεωπολιτική της αξιοπιστία.
Αυτή η έξοδος στο ξέφωτο, ήταν μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα, να πορευτεί πια, χωρίς τις παθογένειες που οδήγησαν στην κρίση. Δυστυχώς, όμως, μια χαμένη ευκαιρία. Σήμερα, η πατρίδα μας πορεύεται για μια ακόμη φορά με πυξίδα τις παλιές χρεοκοπημένες συνταγές».
Τσίπρας για οικονομία στην Ελλάδα: «Η κυβέρνηση ΝΔ έχει όλη την ευθύνη»
Με ένα εντελώς ξεπερασμένο παραγωγικό μοντέλο, που βασίζεται στο real estate και τον τουρισμό. Με μια ρηχή οικονομία, και μια φτηνή και άδικη ανάπτυξη, που βασίζεται στη κατανάλωση λίγων.
Με ένα διαβρωμένο κράτος, που όχι μόνο δεν προστατεύει τον πολίτη, αλλά εμποδίζει και την υγιή επιχειρηματικότητα. Και με μια γενικευμένη διαφθορά, που δεν αφήνει ανέγγιχτο κανένα τομέα της δημόσιας και οικονομικής ζωής. Και είναι χωρίς προηγούμενο, την περίοδο της μεταπολίτευσης, σε έκταση, σε μεγέθη, και σε βάθος.
Χρόνο με το χρόνο, απομακρυνόμαστε από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πριν την κρίση, το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ελλάδα ήταν κοντά στο 80%, του μέσου όρου της Ε.Ε. Σήμερα είναι κοντά στο 60%.
Ο μέσος μισθός υπολείπεται περισσότερο από 50% από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό, ενώ η αγοραστική δύναμη είναι 30% μικρότερη. Και οι ανισότητες είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Ελλάδας του 2025.
Το οξύμωρο δε, είναι ότι, μετά την έξοδο από τα μνημόνια και τις απείρως πιο ευνοϊκές δημοσιονομικές δυνατότητες, οι ανισότητες, αντί να συρρικνώνονται, διευρύνονται.
Οι δείκτες της προϊούσας κοινωνικής και οικονομικής αποσάθρωσης, προάγονται σε δείκτες ντροπής, αν προσθέσει κανείς ότι: Είμαστε 24οι στους 27 της ΕΕ, στην αποτελεσματικότητα του Δημοσίου. 25οι στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης. 26οι σε αγοραστική δύναμη.
Τα γνωρίζει η κυβέρνηση όλα αυτά; Το ακούει κανείς στο Μέγαρο Μαξίμου, αυτό το καμπανάκι; Ή μόνο άλλα έχουν συνηθίσει να ακούνε, που δεν έπρεπε να ακούνε; Επιτρέψτε μου να αρχίσω όμως από ένα ηθικό ζήτημα.
Που στις μέρες μας έχει γίνει κυρίαρχο πολιτικό, κοινωνικό, αλλά και οικονομικό ζητούμενο. Την εντιμότητα. Γιατί η διαφθορά που ξεκινάει από θύλακες της κυβέρνησης διαβρώνει το κράτος. Γιατί η αναξιοκρατία, που ξεκινάει από το Μαξίμου διαβρώνει την εμπιστοσύνη στο κράτος.
Γιατί η μεροληψία, η εύνοια για τους «δικούς μας», για τους έχοντες, για συγγενείς και φίλους, για κομματικούς παράγοντες, που ξεκινάει από την εκτελεστική εξουσία, απλώνεται στη Δικαιοσύνη, και απαξιώνει το κράτος. Κι όλα αυτά έχουν τραυματικές συνέπειες όχι μόνο στη σχέση εμπιστοσύνης του πολίτη με το κράτος, αλλά και στην οικονομία.
Στην ανάπτυξη. Είναι κενό γράμμα ό, τι κι αν λέμε για καλύτερη Ελλάδα το 2030, αν δεν αποκαταστήσουμε τη δυνατότητα του κράτους να υπάρχει και να λειτουργεί με δικαιοσύνη.
Και αν δεν ανακτήσουμε τη σχέση εμπιστοσύνης της κοινωνίας με το κράτος. Αυτό σημαίνει, πρώτα απ’ όλα, ότι πρέπει από το σημερινό «επιτελικό κράτος» της διαφθοράς, των πελατειακών σχέσεων, της κοινωνικής μεροληψίας, αλλά και της ανικανότητας, να περάσουμε αποφασιστικά σε ένα κράτος φιλικό στην ανάπτυξη και τον πολίτη.
Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει όλη την ευθύνη. Γιατί δεν έκανε τίποτε από αυτά που η οικονομία χρειάζεται και η κοινωνία έχει ανάγκη. Με μια ακραία κοινωνική μεροληψία, μια βαλκανική θα έλεγα εκδοχή των “trickle down economics”, που τη διαπερνά η εκτεταμένη διαφθορά, χτίζει μια κοινωνία που εύλογα και με βάση επίσημα στοιχεία και μετρήσεις, μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει ως κοινωνία των χασμάτων.
Οι δηλώσεις για την ανεργία, τον πληθωρισμό και τους μισθούς
Μια κοινωνία του ενός πέμπτου, στην οποία το προνομιούχο ένα πέμπτο έχει τη δυνατότητα να ζει πλούσια, ή τουλάχιστον με τόση αυτάρκεια, ώστε να μπορεί να αποταμιεύει. Και στον αντίποδα η μεγάλη πλειοψηφία, τα τέσσερα πέμπτα, είτε τα βγάζουν πέρα ίσα-ίσα και με μεγάλη δυσκολία, είτε δεν τα βγάζουν πέρα και πνίγονται στα χρέη.
Με έναν πληθωρισμό που εξαϋλώνει τον μισθό και το εισόδημα, όχι μόνο των πιο αδύναμων οικονομικά, αλλά και των μεσαίων στρωμάτων.
Τα 1300 ευρώ ενός μισθού σήμερα, αντιστοιχούν σε 900 ευρώ το 2019. Δηλαδή, ο μισθός, έχει χάσει το ένα τρίτο της αξίας του. Την ίδια στιγμή, όμως, που ο μέσος Έλληνας δεν τα βγάζει πέρα, παρακολουθεί τα τρομακτικά υπερκέρδη, που αποκομίζουν τα καρτέλ και οι «μεγάλοι παίκτες».
Μόνο οι δέκα μεγαλύτερες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, είχαν πέρυσι ρεκόρ κερδών δεκαπενταετίας: 11,5 δισεκατομμύρια συνολικά.
Ευημερία και ανάπτυξη, χωρίς κοινωνική συνοχή και στοιχειώδη δικαιοσύνη, δεν υπήρξε ποτέ και ούτε μπορεί να υπάρξει.
Με όρους ρεαλισμού, εμπειρίας, ακόμα και τεχνοκρατικής, αν θέλετε, οικονομικής προσέγγισης, οικονομική ανάπτυξη και ευημερία χωρίς στοιχειώδη δικαιοσύνη, αίσθημα ασφάλειας του πολίτη, προστασία βασικών του δικαιωμάτων, όπως η υγεία και η παιδεία, δεν υπήρξε και δεν μπορεί ποτέ να υπάρξει.
Στην πατρίδα μας αυτή την εποχή, ανατρέπεται ακόμα και η γνωστή ρήση, ότι μπορεί να μην ευημερούν άνθρωποι, αλλά ευημερούν οι αριθμοί. Ούτε και οι αριθμοί πλέον ευημερούν. Το έλλειμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, από τα 2,9 δις το 2019, έφτασε τα 15,1 δις το 2024.
Εισάγουμε, υποθηκεύοντας το μέλλον. Μια οικονομία που στερείται σοβαρών άμεσων ξένων επενδύσεων, και δημιουργεί πλούτο – τροφοδοτώντας την ιδιωτική κατανάλωση – κυρίως μέσω της αύξησης των τιμών της ακίνητης περιουσίας και του τουρισμού, είναι μη βιώσιμη.
Και επιπλέον, παράγει και αναπαράγει ανισότητες. Αν στα παραπάνω, που εντελώς ενδεικτικά παρέθεσα, συνυπολογίσουμε τη σκανδαλώδη αναδιανομή εις βάρος των καταναλωτών με το καρτέλ του ρεύματος, το υψηλό ιδιωτικό χρέος, την απαξίωση της εργασίας, τη στεγαστική κρίση, τη δημογραφική γήρανση και τους κινδύνους της κλιματικής κρίσης και των γεωπολιτικών ανισορροπιών, τότε θα συνειδητοποιήσουμε ότι η οικονομία και η χώρα εκπέμπουν ήδη SOS.
Σαν μια τεράστια φωτεινή επιγραφή που αναβοσβήνει πάνω από τη χώρα: Προσοχή, αδιέξοδο!
Οι 9 βασικοί άξονες του «Εθνικού Σχεδίου Ανάταξης» που παρουσίασε ο Αλέξης Τσίπρας
Η χώρα χρειάζεται άμεσα ένα μεγάλο αναπτυξιακό σοκ. Ένα σοκ εφάμιλλο των αντίστοιχων της περιόδου Τρικούπη και Βενιζέλου. Διαφορετικά, θα χάσει οριστικά το τρένο της σύγκλισης και θα βρεθεί εκ νέου σε συνθήκες υπαρξιακής κρίσης. Χρειάζεται Εθνικό Σχέδιο Ανάταξης με ορίζοντα πενταετίας.
Ένα σχέδιο, με ορίζοντα το 2030 και στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ανθεκτικότητα, την ασφάλεια, την αναδιανομή, τη δικαιοσύνηαλλά και την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας των θεσμών και της δημοκρατίας.
Οι 9 βασικοί άξονες του Εθνικού Σχεδίου Ανάταξης:
- Ισχυρό και δίκαιο κράτος ,
- Αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου,
- Στήριξη της εργασίας,
- Ανθεκτικότητα και ενεργειακή ασφάλεια,
- Δημογραφική ανθεκτικότητα,
- Μείωση ιδιωτικού χρέους,
- Τεχνολογική αναβάθμιση και ψηφιακή αυτονομία,
- Αναδιανομή και Εθνικό Ταμείο Σύγκλισης,
- Εθνική Ασφάλεια.
Χρειαζόμαστε ένα νέο και διαφορετικό δημοσιονομικό μείγμα, που θα διορθώνει τις μεγάλες αδικίες στην κατανομή των φορολογικών βαρών και θα ενισχύει τη βιώσιμη ανάπτυξη, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη σταθερή μείωση του δημόσιου χρέους.
Χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση των πόρων χρηματοδότησης αυτών των στόχων πρέπει να στηριχθεί από τους έχοντες.Μίλησα για την Ελλάδα των μεγάλων ανισοτήτων. Της μεγάλης πλειοψηφίας που δυσκολεύεται, αλλά και μιας μειοψηφίας μεγάλου πλούτου.
Ήρθε η ώρα αυτή η μειοψηφία να συμβάλει για την ανάταξη της χώρας. Τα πολύ μεγάλα εισοδήματα, ανεξάρτητα από την πηγή τους, να στηρίζουν τον τόπο, με την εισαγωγή μιας Πατριωτικής Εισφοράς.
Αυτή η εισφορά θα κατευθύνεται σε έναν ειδικό κλειστό λογαριασμό, ένα Ταμείο με μία μόνο προτεραιότητα: Τη Στήριξη των Νέων Γενεών. Δηλαδή τη στήριξη της Παιδείας, την έρευνας και της καινοτομία, αλλά και της νεανικής Στέγης. Γιατί δε μπορεί να είσαι ευκατάστατος πατριώτης και να μη σε νοιάζει το μέλλον αυτού του τόπου.
Ακούω, συχνά, όλοι πιστεύω το ακούμε, το στερεότυπο της απογοήτευσης: Αυτή είναι η Ελλάδα… Ιδίως όταν βλέπουμε την κρατική αναποτελεσματικότητα αλλά και την αδικία, την αναξιοκρατία, τη διαφθορά.
Όταν βλέπουμε τα επιδοτούμενα κομματικά στελέχη να κυκλοφορούν με τις Πόρσε. Από την άλλη όμως υπάρχει και μια άλλη Ελλάδα, που πρέπει να αναδείξουμε. Της δημιουργίας, της αλληλεγγύης και του φιλότιμου.
Του γνήσιου πατριωτισμού. Η Ελλάδα της αξέχαστης Αθηνάς Παπαχρήστου, που δώρισε το υστέρημά της για την αγορά ενός ασθενοφόρου. Αυτή είναι η Ελλάδα ! Πιστεύω ότι έχουμε υποχρέωση να συμβάλουμε όλοι, ώστε αυτή η φράση να γίνει από μοιρολατρία περηφάνεια. Όταν βλέπουμε ένα σπουδαίο έργο, μια πράξη κρατικής αποτελεσματικότητας, ένα βήμα πολιτισμού, μια πρωτοβουλία πατριωτισμού και αλληλεγγύης».
Αλέξης Τσίπρας: «Χρειαζόμαστε μια Νέα Εθνική Πυξίδα»
«Μας απασχολεί όλους το αύριο της πατρίδας μας. Το αύριο θα το καθορίσει η σπορά του σήμερα. Αν επιμένουμε να σπέρνουμε κοινωνική αδικία, εργασιακή απορρύθμιση, διαφθορά και απληστία των κερδών, θα θερίσουμε αδιέξοδο και νέα υπαρξιακή κρίση.
Η ανάγκη να μπει η χώρα σε ένα άλλο δρόμο, να υιοθετήσει ένα άλλο παραγωγικό πρότυπο, χρειάζεται επιμονή, αγώνα, ακόμα και συγκρούσεις με το παλιό, που από τη φύση του αντιστέκεται. Μια τέτοια θεμελιώδης αλλαγή, δεν μπορεί να επιβληθεί από τα πάνω.
Ή μόνο από τα πάνω. Χρειαζόμαστε μια Νέα Εθνική Πυξίδα. Χρειαζόμαστε έναν Νέο Πατριωτισμό. Που κατανοεί την υγιή οικονομία, το στέρεο και σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο, την κοινωνική συνοχή, την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και το κράτος, ως όρο για την ασφάλεια και την πρόοδο της πατρίδας μας. Και σε αυτή τη προσπάθεια είναι ανάγκη να συμβάλουν όλες οι παραγωγικές κοινωνικές τάξεις», είπε κλείνοντας ο Αλέξης Τσίπρας από το συνέδριο του Economist.
